Lopta za američki fudbal
Lopta za američki fudbal je lopta jajastog oblika kojom se igraju američki i kanadski fudbal. Vizuelno podsjeća na loptu za ragbi, ali danas postoje lako uočljive razlike među njima.
Istorija
uredi
Za igranje američkog fudbala dugo su se koristile lopte za ragbi. Za mjehur je korištena svinjska bešika koja je ručno opšivana četverodjelnim kožnim čaurama. Lopte su bile međusobno različite, najvjerovatnije zbog korištenja svinjskih bešika i oblik je više podsjećao na oblik viska ili kruške.[1]
Do 1870. ragbi i američki fudbal su se igrali sa skoro okruglom loptom sa unutrašnjošću od svinjske bešike. 1870. je Ričard Lindon umjesto svinjske bešike počeo da koristi gumu pa se zbog savitljivosti gume oblik promijenio u oblik jaja. Takav oblik je zvanično definisan pravilima koje je donijela Engleska ragbi asocijacija (engl. RFU) 1892. godine. Oblik je vremenom postajao sve više jajast.[2]
Modifikacija lopte za ragbi je urađena da bi se olakšalo njeno bacanje. Taj proces se odvijao tek dvadesetih godina dvadesetog vijeka.
Početak korištenja lopti od sintetičkih materijala u američkom fudbalu je bio uslovljen igranjem u lošim vremenskim uslovima. Takve lopte su se u početku koristile samo ukoliko je teren bio mokar i padala kiša jer nisu upijale vodu. Kasnije su se počele koristiti na svim utakmicama.
Način izrade
urediLopta se izrađuje od četiri komada kože ili plastike koji se prije izrade ispitaju da bi se osiguralo da zadovoljavaju uslove.
Dva komada se probijaju dužinom linije koja ih spaja. Na jednom od ovih komada se pravi i dodatna šupljina i ojačanje za mjesto gdje će biti ventil za naduvavanje. Zatim se svaki panel spaja cik-cak šavom gdje konac naizmjenično prolazi iznad i ispod površine. Ivice sa rupama se ne sastavljaju, već se lopta okreće na desnu stranu gurajući komade kože kroz rupu. Zatim se kroz rupu za uvezivanje ubacuje gumena ili poliuretanska obloga. Kroz probušene rupe na komadima se ubacuju vezice od polivinil hlorida ili kože kako bi se olakšalo držanje, dodavanje i šutiranje lopte.
Karakteristike lopte
urediPritisak do kog je lopta naduvana treba da bude 86-93 kilopaskala (12,5-13,5 psija), a masa 400-430 grama (14-15 unci). Duža osa lopte je 28-28,5, a kraća 11-11,25 inča.[3] U utakmicama NFL lige domaća ekipa treba da obezbjedi 36 lopti za utakmicu na spoljnom terenu odnosno 24 za dvoransku utakmicu. Ove lopte sudije treba da provjere dva sata prije utakmice. Za svaku utakmicu se nabavlja 12 novih lopti koje imaju oznaku K koje služe za šutiranje lopti pri udarcima nogom.[4]
Boja
urediKožni paneli su obično smeđe boje premazani supstancama koje omogućavaju bolje prianjanje. Korištene su i bijele lopte za igranje u noćnim uslovima, ali u novije vrijeme pri jakoj svijetlosti reflektora to nije potrebno. U dvoranskom fudbalu se češće koriste lopte za crvenom, plavom i bijelom bojom, dok se u nekim federacijama koriste crne ili svijetlozelene lopte. Lopte obično na sebi imaju logo proizvođača i lige u kojoj se koriste. Proizvođač lopti za NFL ligu je Horween Leather Company još od 1941. godine.[5]
Reference
uredi- ^ Official Richard Lindon Site Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. mart 2007)Pristupljeno 12. septembra 2013.
- ^ Blood, mud and aftershave, The Observer, nedjelja 5. februar 2006, Section B is for Ball, Oliver Price
- ^ „Official Playing Rules and Casebook of the National Football League” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 23. 04. 2013. g. Pristupljeno 13. 09. 2013.
- ^ „Rulebook”. Nfl.com. Pristupljeno 13. 9. 2013.
- ^ „The NFL’s centenarians”. Profootballhof.com. 7. 2. 2010. Arhivirano iz originala 14. 10. 2013. g. Pristupljeno 13. 9. 2013.