Manastir Kaona
Manastir Kaona pripada Eparhiji šabačkoj Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se u Posavotamnavi, u opštini Vladimirci, u ataru istoimenog sela. Manastir predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
| Manastir Kaona | |
|---|---|
 Manastir Kaona | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Kaona |
| Opština | Vladimirci |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 11. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Vlasnik | upravnik iguman Filimon Zeković |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Predanje o nastanku uredi
Manastir je nastao je u 14. veku, a prva crkva sagrađena na ovom mestu datira iz druge polovine 11. veka. Prema narodnom predanju ova svetinja zadužbina Ikonije, sestre Miloša Obilića.[1] Predanje kaže da su dve Miloševe sestre, Ikonija i Vida, pratile brata na Kosovo. Kad su stigle do „Ravne livade“ (iznad sadašnje manastirske crkve), Ikonija ode da donese bratu vode, i vraćajući se, reče mu: „O moj brate, što dobra konja videh, još da je sedlo prema njemu“. (U narodu se pod dobrim konjem podrazumeva mesto gde bi se mogla crkva sagraditi).
„Blago imamo, sestro“, odgovori Miloš, „pa mu načini sedlo, a kad se ja vratim sa Kosova, pomoći ću ti i ja.“
Miloš se nije vratio. Ikonija je sagradila Kaonu, a Vida manastir u Vidojevici.
Istorijat i izgled uredi
U Prvom srpskom ustanku, manastir Kaona je imao vidnog udela. Kaluđeri su učestvovali u borbama, a manastirski konak je bio pretvoren u bolnicu.[1] S obzirom da je u crkvi bila smeštena municija za zapadno vojište, bogosluženje se obavljalo u jednoj sobi konaka, koja je pretvorena u kapelu i posvećena Uspeniju Presvete Bogorodice.
Sadašnja manastirska crkva, posvećena Svetom Arhangelu Mihailu, podignuta je u vizantijskom stilu, na temeljima stare crkve 1892. godine. Zidana je ciglom na kamenom temelju, u koji su uzidani svi spomenici sa monaškog groblja koje se nalazilo u manastirskoj porti.
Manastirski zvonik udaljen je dvadesetak metara od sadašnje crkve. Pretpostavlja se da su se do 1911. godine, kada je zvonik podignut, zvona nalazila u kubetu crkve, iznad zapadnih vrata. Svakoga jutra i večeri tri zvona različite veličine, pozivaju bogoslužitelje na molitvu i duhovno uzrastanje u Gospodu.
U Prvom svetskom ratu zapaljena je crkvena arhiva i odneta su dva zvona, a crkva je mnogo stradala. Posle Drugog svetskog rata (u kome je manastir bio neka vrsta prihvatilišta), crkva je bila u lošem stanju, a zakonom o agrarnoj reformi oduzeto je 120 hektara manastirske zemlje.
Velika obnova ove svetinje počela je postavljanjem oca Teofila za starešinu manastira 1962. godine. Ovaj veliki duhovnik bio je i vođa bogomoljačkog pokreta u eparhiji šabačko - valjevskoj.
29. avgusta 1992. godine proslavljena su dva jubileja: 600 godina manastira i stogodišnjica sadašnje manastirske crkve. Svetu arhijerejsku Liturgiju služio je Njegova Svetost Patrijarh Srpski Gospodin Pavle sa dva Arhijereja, sveštenstvom i sveštenomonaštvom.
Veliku ulogu u obnovi i uređenju manastira imao je takođe njegov iguman Milutin, koji je 2003. godine postao vladika australijsko-novozelandski, a 2006. godine (kada je došlo do podele eparhije šabačko-valjevske na eparhiju šabačku i eparhiju valjevsku) vladika valjevski. Posle Milutina Kneževića, starešina manastira je bio Arsenije Cvetković (1953-2013) koji je poginuo u saobraćaju oktobra 2013. godine.[2]
U manastiru Kaona se, kao velika svetinja, čuva delić moštiju Prepodobne majke Paraskeve.
Starešine manastira uredi
- Teofilo Stanimirović iguman manastira, (1962—1995)[3]
- Milutin Knežević iguman manastira, (1995—2003)[4]
- Arsenije Cvetković iguman manastira, (2003—2013)[5]
- Filimon Zeković iguman manastira, (2013—danas)[6]
Galerija uredi
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ a b „Manastir Kaona”. Turizam u Srbiji. Pristupljeno 31. 10. 2012.
- ^ Poginuo arhimandrit Arsenije („Večernje novosti“, 21. oktobar 2013)
- ^ „Manastir Kaona | Manastiri u Srbiji”. manastiriusrbiji.com (na jeziku: bošnjački). 2015-03-16. Pristupljeno 2022-05-10.
- ^ „VLADIKA MILUTIN JE BIO NA ČELU NAJLEPŠEG MANASTIRA U SRBIJI: Ovo ovde je RAJ NA ZEMLJI!”. espreso.co.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-05-10.
- ^ MI, Agencija. „Poginuo arhimandrit Arsenije, iguman manastira Kaona”. Radio Slovo ljubve 107,3 MHz (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-05-10.
- ^ „Manastir Kaona | Eparhija Šabačka” (na jeziku: srpski). 2016-12-04. Arhivirano iz originala 30. 06. 2022. g. Pristupljeno 2022-05-10.
Literatura uredi
- Zavod za zaštitu spomenika Valjevo: "Spomeničko nasleđe Kolubarskog i Mačvanskog Okruga" . . Ваљево. 2006. ISBN 978-86-904745-2-3. COBISS.SR 131307532
Spoljašnje veze uredi
- Eparhija šabačka: Manastir Kaona Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. april 2016) (jezik: srpski)
- O manastiru na sajtu Manastiri-Crkve
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
- Lista spomenika
