Mesa (Arizona)
Mesa (engl. Mesa) grad je u američkoj saveznoj državi Arizona. Po popisu stanovništva iz 2020. u njemu je živelo 504.258 stanovnika.[1] Mesa je treći po veličini grad u Arizoni, iza Finiksa i Tusona.[1]
| Mesa engl. Mesa | |
|---|---|
 Centar Mese | |
 Zastava | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Sjedinjene Američke Države |
| Federalna jedinica |  Arizona |
| Okrug | Marikopa |
| Osnovan | 1878. |
| Status grada | 1883. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2020. | 504.258 |
| — gustina | 1.555,39 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 33° 24′ 54″ S; 111° 49′ 53″ Z / 33.415° S; 111.831389° Z |
| Vremenska zona | UTC-7 |
| Aps. visina | 378 m |
| Površina | 324,2 km2 |
| — kopno | 323,7 km2 |
| — voda | 0,6 km2 |
 | |
  Mesa Mesa na karti SAD | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 480 |
| ZIP kod | 85200-85299 |
| FIPS kod | 04-46000 |
| GNIS kod | 7890 |
| Veb-sajt | |
| www.mesaaz.gov/ | |
Istorija
urediIstorija grada seže barem unatrag 2.000 godina do dolaska Hohokama, starog indijanskog naroda. Oni su izgradili izvorni kanalski sistem. Kanali su bili najveći i najsofisticiraniji u praistorijskom Novom svetu. Neki su bili široki 27 m, duboki 3 m i širili su se 26 km preko pustinje. 1100. godine voda se mogla isporučivati na područje preko 450 km² pretvarajući pustinju Sonoru u poljoprivrednu oazu. Do 1450. godine Hohokami su konstruisali kanale duge stotine milja od kojih su mnogi i dan danas u upotrebi.
Nestankom Hohokama i pre dolaska ranih doseljenika, ovo područje je bilo malo poznato pa njime nisu kročili istraživači. Do kraja 19. veka američka vojska je u blizini današnje Mese pokorila indijansko plamena Apača otvarajući si put za izgradnju naselja.
Danijel Vebster Džouns je predvodio je mormonsku ekspediciju do tog područja. Napuštajući u martu 1877. godine Sent Džordž u Juti, Jones i ostali su stigli do područja Lehi, koje se nalazilo unutar severnog oboda današnje Mese. Ovde je osnovao naselje koje se u početku zvalo Džounsvil i Fort Juta i nije koristio naziv Lehi do 1883. godine kada je on usvojen na predlog Brigama Janga mlađeg.
Istovremeno, druga ekspedicija pod nazivom Prva grupa Mesa stigla je ovde iz Jute i Ajdaha. Vođe ekspedicije bili su Krismon, Pomeroj, Robson i Sirin. Oni su odbili poziv Danijela V. Džounsa da mu se pridruže, pa su se naselili na današnjem vrhu Mese po kojem je grad dobio ime. Iskopali su kanal za navodnjavanje od kojih su neki bili slični kanalima Hohokama. Voda je prvi puta kroz njih potekla u aprilu 1878. godine. Ekspedicija Druga grupa Mesa stigla je ovde 1879. te se 1880. naselila na istočnom delu gde je nekad bila Prva grupa Mesa. Razlog tome bio je nedostatak raspoloživih obradivih površina. To naselje se zvalo Stringtaun.
Mesa je dobila status grada 17. jula 1878. godine i obuhvatala je 2,6 km² gradskog područja. Prva škola je izgrađena 1879. Grad je 1883. brojio 300 stanovnika. Doktor A. J. Čandler koji je kasnije osnovao istoimeni grad Čandler, radio je na proširenju kanala Mesa 1895. godine kako bi se osigurao dovoljni protok vode za izgradnju elektrane.
Tokom Velike depresije sredstvima iz radničkog progresa osigurana su sredstva za popločavanje ulica, novu bolnicu, gradsku većnicu i biblioteku.
Otvaranjem aerodroma Falkon Fild i Vilijams Fild početkom 1940-ih, na području Mese se počelo kretati više vojnog osoblja. Pojavom klima-uređaja i porastom turizma, došlo je do naglog povećanja populacije u gradu kao i u ostatku područja Finiksa. Tome je doprineo i rast industrije, posebno vazduhoplovnih kompanija tokom 1950-ih i 1960-ih. Krajem 1960-ih polovina stanovništva Mese živela je od poljoprivrede, ali je vremenom napušten takav način rada uvođenjem podzemne železnice, čime je stanovništvo prelazilo da radi u industriji.
Demografija
uredi
Prema popisu stanovništva iz 2010. u gradu je živelo 439.041 stanovnika, što je 42.666 (10,8%) stanovnika više nego 2000. godine.
| Sastav stanovništva – Mesa | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010.[1] | 2000.[1] | ||||||
| Ukupno | 439 041 (100,0%) | 396 375 (100,0%) | |||||
| Belci | 282 505 (64,35%) | 290 180 (73,21%) | |||||
| Hispanoamerikanci | 115 753 (26,36%) | 78 281 (19,75%) | |||||
| Ostali | 17 001 (3,872%) | 12 020 (3,032%) | |||||
| Afroamerikanci | 15 289 (3,482%) | 9 977 (2,517%) | |||||
| Azijati | 8 493 (1,934%) | 5 917 (1,493%) | |||||
Partnerski gradovi
uredi
Poznate ličnosti
uredi- Stevan Mićić, reprezentativac Srbije u rvanju
Vidi još
urediReference
urediLiteratura
uredi- Morris, Richard B. (1996). Encyclopedia of American History (Seventh izd.). Collins Reference. ISBN 0062700553.
- Peter C. Mancall; Gary B. Nash; Allan M. Winkler; Charlene Mires; John W. Jeffries, ur. (2009). Encyclopedia of American History. Facts on File. ISBN 0816071365.
- Stanley I. Kutler (2002). Dictionary of American History (Third izd.). Charles Scribners & Sons. ISBN 0684805332.
- Paul S. Boyer (2001). The Oxford Companion to United States History. Oxford University Press. ISBN 0195082095.
- Michael Kazin; Rebecca Edwards; Adam Rothman, ur. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political History. Princeton University Press. ISBN 0691152071.
.svg){kind=small}
