Miroslav Pečujlić
Miroslav Pečujlić (Sisak, 7. januar 1929 — Beograd, 5. april 2006) bio je jugoslovenski društveno-politički radnik, autor i profesor.
| miroslav pečujlić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 7. januar 1929. |
| Mesto rođenja | Sisak,  Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca |
| Datum smrti | 5. april 2006. (77 god.) |
| Mesto smrti | Beograd,  Srbija i Crna Gora |
| Profesija | pravnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1944. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Odlikovanja |   |
Biografija uredi
Rođen u Sisku 1929. godine, a osnovnu školu i gimnaziju je završio u Beogradu. Bio je zaposlen u Gradskom komitetu NO Beograda (1947—1950), a potom u Upravi za ekonomsku i tehničku pomoć FNRJ (1954—1955) Diplomirao je 1957. godine na Pravnom fakultetu u Beogradu sa opštom ocenom 9,65 i izabran je za asistenta na predmetu Opšta sociologija na Pravnom fakultetu 1958. godine. Proveo je tri meseca na specijalizaciji u Engleskoj 1959. godine (Londonska škola ekonomije i političkih nauka). Doktorirao je 1961. godine sa disertacijom na temu Savremene socijaldemokratske teorije o prelazu iz kapitalizma u socijalizam i potom izabran za docenta 1962. godine.
Kao stipendista Fordove fondacije (1961—1962) proveo je godinu dana na specijalizaciji na univerzitetima u SAD (Kolumbija, Čikaški univerzitet, Univerzitet u Berkliju i En Arboru). Za vanrednog profesora Pravnog fakulteta je izabran 1965. godine, a za redovnog profesora 1973. godine.
Pored izvođenja nastave na Opštoj sociologiji profesor Pečujlić je inicirao više drugih kurseva na Pravnom fakultetu, među kojima je posebno značajna Metodologija društvenih nauka na poslediplomskim studijama u čijoj je nastavi i sam učestvovao. Ostao je zapamćen kao nastavnik čija su predavanja privlačila veliku pažnju zbog izuzetnog duha, naučne inovativnosti i sjajnog stila. Uz to, bio je mentor i član komisije velikom broju kandidata koji su radili magistarske i doktorske teze na Pravnom fakultetu i pružio je dragocenu podršku u njihovom intelektualnom oblikovanju. Uz nastavnu delatnost na Pravnom fakultetu, aktivno je učestvovao u životu Fakulteta obavljajući niz značajnih samoupravnih i stručnih funkcija, od višegodišnje funkcije šefa Katedre za sociologiju prava, preko uloge predsednika Zbora radnika Nastavno-naučne radne jedinice, do rukovođenja važnim komisijama Fakulteta čijem je radu davao veliki doprinos i često usmerenje. Uporedo sa plodnom akademskom karijerom na Pravnom fakultetu u Beogradu, predavao je na Visokoj školi političkih nauka i bio jedan od osnivača Fakulteta političkih nauka u Beogradu i dugogodišnji šef Katedre za političku sociologiju. Bio je angažovan u nastavi na predmetu Politička sociologija, a na postdiplomskim studijama učestvovao je na specijalističkim kursevima do poslednjih dana svog života. Na Fakultetu političkih nauka takođe je bio angažovan u komisijama za izradu brojnih magistarskih i doktorskih disertacija. Održao je veliki broj predavanja i na drugim domaćim i stranim univerzitetima.
Zahvaljujući uspešnoj i svestranoj akademskoj karijeri i ugledu biran je za rektora Beogradskog univerziteta u dva mandata i na toj funkciji je proveo 4 školske godine, od 1977. do 1981. godine. Penzionisan je 1994. godine, ali se nastavna i stručna aktivnost nastavila i posle toga, kao i posebno plodan naučni rad.
Takođe, profesor Pečujlić je bio glavni urednik časopisa Sociologija, osnivač i urednik časopisa Gledišta, predsednik i član saveta Evropskog centra za visoko orazovanje (UNESKO), saradnik Univerziteta UN i član saveta makroprojekta Socio-kulturološke alternative u svetu koji se menja, član grupe eksperata UNESKO na Univerzitetu Fudan u Šangaju, koordinator kursa Buduće studije Međunarodnog inter-univerzitetskog centra u Dubrovniku, predsednik Saveta za društvene nauke Fondacije Republike Srbije za negovanje mladih talenata i još mnoge druge.
Od rane mladosti opredelio se za komunistički pokret i bio je učesnik NOB-a od 1943. godine i član SKOJ-a od 1944. godine. Posle rata, pored uspešne i plodne nastavne, naučne i stručne delatnosti, takođe se angažovao i u društveno-političkom radu. Bio je na istaknutim partijskim funkcijama u Savezu komunista: član Gradskog komiteta SKS Beograda, član CK SKJ, član Izvršnog komiteta CK SKJ, član Predsedništva CK SKJ i član Izvršnog biroa Predsedništva SKJ, član CK SKS i predsednik Saveta marksističkog centra CK SKS.
Naučno-istraživački rad uredi
Naučni, istraživački i stručni rad bio je izuzetno bogat, plodan i inovativan, što ga je svrstalo među najistaknutije stvaraoce u sociološkoj i uopšte društvenoj nauci kod nas posle Drugog svetskog rata. Posebno važan doprinos dao je u oblasti izučavanja opšte sociologije i socijalne teorije, društvene strukture, političke sociologije, metodologije društvenih nauka i globalnih društvenih procesa. Napisao je više od dvadeset knjiga i stotinak članaka, uredio je nekoliko zbornika, antologija i leksikona, rukovodio je i učestvovao u velikom broju projekata, uređivao je više stručnih časopisa i aktivno je učestvovao na brojnim domaćim i međunarodnim simpozijumima. Rukovodio je većim brojem projekata i učestvovao u više istraživčkih makroprojekata, među kojima su:
- Istraživanje promena u socijalnoj strukturi Jugoslavije
- Strategija naučno-tehnološkog razvoja SR Srbije do 2000 godine
- Jugoslavija u svetskoj privredi na pragu XXI veka – Strategija (Konzorcijum ekonomskih instituta, Beograd)
- Društvene i kulturne alternative u svetu koji se menja (Univerzitet UN)
- Ekološka situacija SR Srbije (SANU)
- Konstituisanje Srbije kao pravne države (Pravni fakultet)
Knjige i radovi uredi
Knjige koje je napisao imale su u naučnim krugovima veliki odjek zbog novih tema, ideja i pristupa, analitičke dubine, kao i zbog vrhunskog stila i lepog jezika kojim je pisao. Ostavio je iza sebe preko 20 knjiga, među kojima su:
- Klase i savremeno društvo (1967)
- Budućnost koja je počela – naučno-tehnološka revolucija i samoupravljanje (1969)
- Horizonti revolucije: studije iz političke sociologije (1970)
- Sociologija između revolucije i apologije (1973)
- Univerzitet budućnosti (1980)
- Zarobljeno društvo (1986)
- Drama socijalizma (Zagreb-Beograd 1989)
- Političke stranke u Jugoslaviji (sa V. Milić, 1989)
- Savremena sociologija – stara i nova slika sveta (1991)
- Kritička teorija savremenog društva (sa V. Milić i Z. Vidaković, 1991)
- Demokratija i autoritarizam –politička kultura jugoslovenskog višestranačkog društva (sa V. Milić, 1994)
- Metodologija društvenih nauka (sa V. Milić, više izdanja)
- Sociologija (sa V. Milić, više izdanja)
- Izazovi tranzicije – novi svet i postsocijalistička društva (1997)
- Globalizacija – dva lika sveta (2002)
Uredio je više zbornika u kojima je priložio i svoje tekstove, a među njima su:
- Osnovi nauke o društvu (1972)
- Metodologija društvenih nauka (1975)
- Marksizam – misao savremene epohe (antologija u tri toma, redaktor sa N.Pašić, 1976),
- Politička sociologija (1978),
- Transformacija sveta- Uloga nauke i tehnologije 1980),
- Društvene i kulturne alternative u svetu koji se menja (UN Univerztet 1981),
- Nauka i tehnoloija u transformaciji sveta, (ko-urednik, UN Univerztet 1982),
- Sociološki leksikon (glavni redaktor sa R. Lukić, 1982)
Za studiju „Susret svetova“ koja predstavlja uvodni tekst trotome antologije Marksizam – misao savremene epohe, profesor Pečujlić je dobio NIN-ovu nagradu za publicistiku 1977. godine.
Odlikovanja uredi
Na osnovu društveno-političkog i naučnog rada Pečujlić je dobitnik više odlikovanja i nagrada:
- Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem
- Orden Republike sa srebrnim vencem
- Oktobarska plaketa Beograda
- NIN-ova nagrada za najbolje delo iz publicistike „Dimitrije Tucović 77“
Literatura uredi
- „Miroslav Pečujlić”. Pravni fakultet. Arhivirano iz originala 03. 05. 2016. g. Pristupljeno 15. 12. 2017.