Mihailo Magdalenić
Mihailo Magdalenić (Kusadak kod Smederevske Palanke, 1846 —Vrnjačka Banja, 9. decembar 1926) je bio srpski general. Učestvovao je u Srpsko-turskim ratovima i Srpsko-bugarskom ratu. Nakon Majskog prevrata spadao je u grupu kontrazaverenika.
| Mihailo Magdalenić | |
|---|---|
 Mihailo Magdalenić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1846. |
| Mesto rođenja | Kusadak,  Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 9. decembar 1926. (83/84 god.) |
| Mesto smrti | Vrnjačka Banja,  Kraljevina SHS |
| Vojna karijera | |
| Čin | General |
| Učešće u ratovima | Srpsko-turski ratovi |
Vojno školovanje
urediRođen je 1846. u Kusatku kod Smederevske Palanke. Artiljerijsku školu upisao je 1861,[1] kao pitomac šeste klase, koju je završio kao 9. u klasi[2] 1866. i proizveden je u čin potporučnika.[1] Poslali su ga kao državnog pitomca 1872. na trogodišnji inžinjerski kurs na Nikolajevsku vojnu akademiju u Petrogradu u Rusiji.[3][4] Nakon povratka iz Petrograda bio je 1875. vodnik inženjerskog bataljona.[3]
Srpsko-turski ratovi
urediUčestvovao je u Prvom srpsko-turskom ratu 1876. najpre kao pomoćnik načelnika inžinjerije Vrhovne komande, a onda je bio načelnik inžinjerije Moravskog kora.[3] Bio je i komandant desnog krila Ibarske vojske.[3] Unapređen je oktobra 1876. u čin majora.[3] Po okončanju rata bio ne načelnik inžinjerije Drinskog kora.[3] U Drugom srpsko-turskom ratu 1877—1878 bio je načelnik inžinjerije Šumadijskog kora.[3] Ostao je na mestu načelnika i nakon okončanja rata. Predavao je na Vojnoj akademiji poljsku i stalnu formaciju u nekoliko navrata: od novembra 1875. do juna 1876, zatim od septembra 1878. do oktobra 1889. i od oktobra 1894. do 1895.[5]
General
urediTokom 1882. do 1883. bio je vršilac dužnosti komandanta najpre inžinjerijskog bataljona, pa onda inžinjerijskog puka.[3] Unapređen je 1883. u čin potpukovnika. Tokom 1883. bio je komandant inžinjerije stalnog kadra i referent inžinjerije kod komande aktivne vojske, a onda je kratko vreme bio zapovednik grada Niša i posle toga referent inžinjerije Dunavske divizijske komande.[5] Određen je 1884. za vršioca dužnosti načelnika inžinjersko-tehničkog odelenja ministarstva odbrane.[5] Učestvovao je u Srpsko-bugarskom ratu 1885. kao načelnik inžinjerije Vrhovne komande.[5] Nakon završetka rata postaven je 1886. za načelnika inžinjersko-tehničkog odelenja ministarstva odbrane.[5] Unapređen je 1888. u čin pukovnika.[3] Postavljen je 1889. za komandanta Timočke divizijske oblasti.[5] Na vlastiti zahtev penzionisan je 1890. zbog telesne nesposobnosti.[5] Dok je bio penzioner unapređen je 1897. u čin počasnog generala.[5] Bio je poznat kao veliki i pouzdani prijatelj Milana Obrenovića.[6] Za Magdalenenićevu suprugu se smatralo da je jedan od šefova špijunaže za kralja Aleksandra Obrenovića.[6] Aktiviran je 1900. godine, kada je i dobio čin generala.[5] Postavljen je 1900. za komandanta Dunavske divizijske oblasti.[5] Ponovo je penzionisan februara 1901.[5]
Protiv zaverenika
urediNakon Majskog prevrata bio je kao pouzdani Obrenovićevac jedan od vođa kontrazaverenika, koji su se suprostavljali onim oficirima, koji su izvršili prevrat.[6][7] U avgustu 1903. kontrazaverenici su vrbovali oficire da se založe za udaljenje zaverenika iz vojske, a pri tome su širili glasove da je na njihovoj strani nekoliko generala, među kojima i Magdalenić.[8] Smatralo se da mu je jedan od glavnih pomagača bio njegov kum pukovnik Miloš Vasić.[9] Pojedinci su u istrazi tvrdili da je delio austrijski novac da bi vrbovao oficire za kontrazaveru.[10] Bio je u grupi, koja je 1905. planirala da se sa srpskog prestola bez prolivanja krvi protera kralj Petar I Karađorđević i da se dovede neki strani princ.[11] U toj grupi pored njega bili su Svetolik Jakšić, Miloš Petronijević i Miloš Vasić.[11] Dok se Svetolik Jakšić zalagao da na srpski presto dođe Franc Ferdinand ili neki nemački princ, dotle se Mihailo Magdalenić zajedno sa kumom Milošem Vasićem zalagao da se na presto Srbije dovede crnogorski princ Danilo.[11] Nakon abdikacije princa Đorđa Karađorđevića izgleda da su tokom 1910. Magdalenić i Miloš Vasić postali Đorđevi savetnici.[12] Princ Đorđe je tada napadao svoga oca kralja Petra, kao i vođe radikala i samostalaca.
U Vrnjačkoj Banji
urediU Vrnjačkoj Banji je sagradio vilu Goricu.[13] U njoj je živeo za vreme Prvog svetskog rata. U vreme austrougarske okupacije Srbije interniran je septembra 1916. i odveden je u Beograd. Na urgiranje Vukašina Petrovića pušten je da slobodno živi u Vrnjačkoj Banji. Magdalenić je umro 9. decembra 1926. u Vrnjačkoj Banji.[14]
Reference
uredi- ^ a b M. Milićević, Lj. Popović 2003.
- ^ Stanojlović 2006.
- ^ a b v g d đ e ž z M. Milićević, Lj. Popović 2003, str. 130.
- ^ S. Đukić 2013, str. 26.
- ^ a b v g d đ e ž z i j M. Milićević, Lj. Popović 2003, str. 132.
- ^ a b v Vasa Kazimirović 1997, str. 194.
- ^ D. Vasić Devetsto treća 2003, str. 122.
- ^ D. Vasić Devetsto treća 2003, str. 121–122.
- ^ Vasa Kazimirović 1997, str. 194, 259.
- ^ Vasa Kazimirović 1997, str. 194–195.
- ^ a b v Vasa Kazimirović 1997, str. 259.
- ^ Vasa Kazimirović 1997, str. 300.
- ^ O Vrnjačkoj Banji)
- ^ Politika & 11. 12. 1926., str. 12.
Literatura
uredi- Milićević, Milić (2003). Generali vojske Kneževine i Kraljevine Srbije. Beograd.
- Opačić, Petar (1981). Srpsko-turski ratovi 1876-1878. Beograd: BIGZ.
- Kazimirović, Vasa (1997). Crna ruka. Kragujevac: prizma.
- Vasić, Dragiša (2003). Devetsto treća. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Slobodan, Đukić (2013). Strani uticaji na razvoj srpske vojne doktrine 1878—1918. godine, doktorska disertacija. Beograd: S. Đukić.
- www.pogodak.rs/blog/vrnjacka-banja/ O Vrnjačkoj Banji
- Milenović, Miomir (11. 12. 1926). Đeneral Mihailo Magdalenić. Beograd: Jovan Tanović. 6693. Arhivirano iz originala 23. 8. 2015. g. Pristupljeno 29. 9. 2016.
- Stanojlović, Ninoslav (11. 12. 1926). Major Mihailo Ilić (1845—1876), život i rad (PDF). Jagodina: Koreni. 1451-3404. Arhivirano iz originala (PDF) 23. 9. 2015. g. Pristupljeno 29. 9. 2016.