Moderna umetnost je relativan, ali u opštem smislu uobičajen i često upotrebljavan pojam za avangardnu umetnost dvadesetog veka.[1] U stručnoj literaturi istoričara umetnosti kada se govori o umetnosti moderne razlikuje se od pojma savremene umetnosti koji se odnosi na umetnost od polovine 20. veka do danas.

Oko 1970-ih godina javlja se debata o tome da li moderna umetnost može da se smatra i jeste savremena umetnost, kao i da li postmoderna umetnost, kao reakcija na modernu, u stvari predstavlja njen kontinuitet. Ovo pak zavisi od toga kako se definiše sam pojam moderne.

Karakteristike

uredi
 
Pablo Pikaso: Dejeuner sur l'Herbe

Moderna umetnost je umetnost koja označava umetnost od konca 19. veka sve do 70-ih godina 20. veka.

Moderna umetnost je etapa u razvoju umetnosti u poretku praistorijska umetnost, umetnost starog veka, umetnost srednjeg veka i umetnost novog veka. U ovom smislu početak moderne umetnosti spojen je nastupom moderne a ponekad nastupom romantizma. Karakteristične tendencije u razvoju moderne umetnosti su individualizam, subjektivizam, modernizam i eksperiment.

Zajedničke osobine modernističkih pokreta na prelazu 19. u 20 vek se ispoljavaju kroz senzibilitet za disharmoniju, duhovni kontekst klonuća i idividualizam, bežanje od puke realnosti i pesimistički nagoni, obraćanje unutrašnjem životu čoveka, isticanje osećanja, subjektivnosti i iracionalnog, traženje svega novog, što se stvaralački realizuje kao novi senzibilitet izražen novim umetničkim sredstvima i oblicima, u bogatstvu izražajnih formi i raznovrsnosti motivsko-stilskih obeležja.

Početak moderne umetnosti

uredi

Kao reakcija na pozitivizam i na realističko-naturalističku doktrinu u umetnosti, krajem 19. veka javlja se u Evropi idealistička i metafizička filozofija i moderna umetnost neoromantičarskog karaktera, što se iskazuje u različitim pokretima, školama i strujama. Kao pokret, moderna umetnost nije jedinstvena; različito je idejno, estetički i nacionalno obeležena. Pojam „Die Moderne” prvi je put upotrebljen 1880-ih u Nemačkoj, kao oznaka realističkog programa mladih.

Modernizam, mada danas obuhvata avangardu i umetnost do polovine 20. veka, je prvobitno oznaka za međunarodni stil razvijan oko 1900. godine, a koji je u Francuskoj nazvan Art Nouveau, u Engleskoj, modern style, u Rusiji, Srbiji i drugim jugoslovenskim zemljama moderni stil ili moderna, u Nemačkoj Jugendstil, a u Austriji Sezessionstil (secesija). Ime Jugendstil je izvorno primenjeno na stil koji je kao model uzimao oblik i konfiguraciju časopisa Jugend, uređivan i izdavan u Minhenu od 1896, a kasnije i na sva dela sličnih karakteristika u primenjenim i likovnim umetnostima, i arhitekturi. U modernizmu se, s jedne strane, ispoljava fin de siècle (kraj veka) kao jedna duboka kriza 19. veka već istrošenog i praznog u sadržaju, a u isto vreme takođe se njime otvara duh jednog novog shvatanja umetnosti, utoliko što umetnici modernizma kreativno analiziraju, posebno u okviru dizajna, moderne podatke industrije i njenih novih materijala. U evoluciji jedne vizuelne kulture koja prodire u društvo i društveni kontekst, zasnovane na isticanju linije i njenih odnosa sa površinom i prostorom, kao i u ornamentu i u jednom dekorativnom simbolizmu snažnih asocijacija, modernizam se ispoljio jednom posebnom formalnom svešću, koja je kao specifično jedinstvo stila generalno praktikovana u arhitekturi enterijera, u industrijskom dizajnu, i u izradi plakata, časopisa i knjiga.

U arhitekturi modernizam promoviše konstrukciju u skladu sa materijalom i funkcijom u konfiguraciji urbane životne sredine i njenog prostora, jednom svojevrsnom kombinacijom različitih umetnosti, koju će kasnije nastaviti Bauhaus. Slikari se bave dizajnom i izgledom enterijera, praktikujući očiglednu stilizaciju upotrebnih predmeta i naprežući se da postignu svojevrsnu sintezu funkcionalnog i lepog.

Linije i oblici biljnog porekla igraju dominantnu ulogu u formalnom repertoaru modernizma; javljaju se u obliku pletenica ili u ritmičkom kretanju, ali skoro nikako u izlomljenim i oštrim uglovima. U skladu sa neoimpresionističkom teorijom boje, zasnovanoj na sistemu komplementarnosti, modernizam je razvio komplementarnost linije. Simboličkim asocijacijama u slikarstvu, vajarstvu i grafičkoj ilustraciji modernizam predstavlja bitan momenat tranzicije između impresionizma i ekspresionizma, a svojstvenom dekorativnom linijom na način arabeske, već anticipira oblike umetnosti apstrakcije.

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Atkins 1990, str. 102

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi