M-87 Orkan
M-87 Orkan je samohodni višecevni lanser raketa 262 mm (SVLR M87) u borbenom sastavu Vojske Srbije.[1]
| M-87 Orkan | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Klasifikacija | višecevni bacač raketa | |
| Šasija | FAP 2832 BS/AV 8x8 | |
| Istorija | ||
| Zemlja razvoja |  SFRJ
| |
| Konstruktor | Obrad Vučurović, Vojnotehnički institut | |
| Proizvođač | BNT "Bratstvo" Novi Travnik | |
| Period razvoja | 1984— 1989 | |
| Period proizvodnje | 1986—1990 | |
| Period upotrebe | 1990 — do danas | |
| Broj proizvedenih jedinica | više od 28 kom. | |
| Varijante | M-96 (sa 4 cevi na vozilu ZIL 135 LM) | |
| Dimenzije | ||
| Težina u borbenom položaju | 32.000 kg | |
| Dužina u marševom položaju | 9.000 mm | |
| Širina u marševom položaju | 2.640 mm | |
| Visina u marševom položaju | 3.840 mm | |
| Klirens | 375 mm | |
| Naoružanje | ||
| Kalibar | 262 mm | |
| Broj cevi | 12 | |
| Dužina cevi | 4.600 mm | |
| Minimalni domet paljbe | 5.000 m | |
| Maksimalni domet paljbe | 50.000 m | |
| Udarna površina | 165 x 180 (jednim projektilom) m² | |
| Maksimalni ugao gađanja | 3,5-65 ° po vertikali ±7,5° po horizontali | |
| Tačnost (rasipanje) | 245 m (po horizontali), 280 m (po vertikali) | |
| Nišanski uređaj | Panoramski uređaj | |
| Posada | 5 ljudi. | |
| Prelazak sistema iz marševog u borbni položaj | 10 min | |
| Trajanje plotuna | 40 s | |
| Potrebno vreme za napuštanje vatrenog položaja nakon plotuna | 3 min | |
| Sporedno | mitraljez 12,7 mm ili broving M2 | |
| Pogon | ||
| Tip motora | dizel-motor sa direktnim ubrizgavanjem | |
| Snaga motora | 319.5 KS | |
| Maksimalna brzina na autoputu | 80 km/č | |
| Doseg vozila | 600 km | |
| Vrsta pogonskog sistema | na točkovima 8×8 | |
Razvoj uredi
Razvoj potpuno automatizovanog višecevnog samohodnog raketnog sistema kalibra 262 mm, velikog dometa, započeo je 1980. godine. I pored činjenice da su u okviru dotadašnjeg razvoja postojala rešenja za više sličnih podsistema, ipak se ovde radilo o potpuno automatizovanom sistemu izuzetno velikog kalibra, za koji je trebalo rešiti niz tehničkih i tehnoloških problema. Sistem nosi posebno razvijena varijanta podvoska iz familije vozila 9t, 8x8.
Usvajanjem u naoružanje, 1988. godine, Jugoslavija se svrstala u mali broj zemalja koje su razvile i proizvele sličan sistem. Posebnost sistema je velika preciznost u četiri balističke verzije. Veliki efekat na cilju postiže se kasetnim bojevim glavama u dve verzije. Korišćenjem televizijskog korektora ostvaruje se korekcija leta rakete na bazi realne trajektorije aktivne faze, što obezbeđuje veliku tačnost dejstva.
Namena uredi
SVLR sa raketama sa kasetnom bojnom glavom (KBG) koristi se za vatrenu podršku operativnih sastava dejstvom po značajnim površinskim ciljevima kao što su koncentracije ljudstva, tenkovskih, mehanizovanih i motorizovanih jedinica. Takođe se koristi za vazdušne i mornaričke desante, napade na komandna mesta i centre veze, vatrene položaje artiljerije i taktičkih balističkih raketa, a takođe i protiv aviona na zemlji (na otvorenom prostoru), logističke infrastrukture, vitalnih vojnih i industrijskih objekata i terorističkih baza.
Sa ubojnom glavom sa protivoklopnim minama SVLR se koristi za zatvaranje pravca prodora oklopnih jedinica.
Karakteristike uredi
- Posada: pet članova (komandir odeljenja, nišandžija, pomoćnik nišandžije, tempirač i vozač
- Lanser: vozilo 9P113M2 sa četiri lansirne cevi kalibra 262 mm
- Polje dejstva:
- po elevaciji 3,5-65
- po pravcu ±7,5
- Punjenje lansera: ručno, pomoću dizalice, pomoćnih staza i pomoćnog vozila
- Vreme punjenja sve četiri cevi: oko 40 minuta
- Vreme prelaska iz marševskog u borbeni položaj: do 10 minuta
- Vreme prelaska iz borbenog u marševski položaj: do 3 minuta
- Dužina lansera: 10.690 mm
- Širina lansera bez platforme: 2.800 mm
- Visina lansera: 3.035 mm
- Visina lansera pri maksimalnom uglu elevacije: 10.100 mm
- Pomoćno naoružanje:
- mitraljez 12,7 mm
- М87 na krovu kabine terenskog vozila
Karakteristike rakete uredi
- Masa rakete sa KBG sa bombicama i elektronskim tempirnim upaljačem: 94,5 kg sa tolerancijom od 0,2 kg
- Masa elektronskog tempirnog upaljača: 3,35 kg
- Masa pogonskog punjenja letnog motora bez inhibitora: 147,8 kg
- Masa pogonskog punjenja izbacivog motora: 12,9 kg
- Masa kontejnera sa raketom: 432 kg
- Dužina rakete: - 4.657 mm
- Dužina bez upaljača: - 4.357 mm
- Površina KGB sa bombicama KB-1: 165 x 180 metara
- Radijus ubojnog dejstva bombice: oko 10 m
- Probojnost: oko 60 mm
- Vreme rada letnog motora: od 3,8 do 5,4 s (4,3 s na normalnoj temperaturi)
- Domet na normalnoj temperaturi: 50 km
- Rasturanje na maksimalnom dometu:
- Po daljini: 245 m
- Po pravcu: 280 m
- Alternativno punjenje ubojnih glava:
- 24 protivoklopne mine sa kumulativnim punjenjem probojnosti do 40 mm; mine su snabdevene elektronskim upaljačem koji reaguje na prekid magnetskog polja
Korisnici uredi
Srbija -4
Vojska Srbije uredi
Raketni divizion u Artiljerijskoj brigadi Vojske Srbije iz Niša koristi samohodne višecevne lansere raketa (SVLR) M87 orkan sa četiri cevi postavljene na lansirno vozilo 9P113M2 (kamion ZIL 135LM) raketnog sistema zemlja-zemlja 9K52 luna-M. Modifikovani lanseri mogu da se vrate na osnovnu namenu. Izvorni projekat SVLR M87 bio je u konfiguraciji sa 12 lansirnih cevi postavljenih na terenskom vozilu FAP 2832 BS/AV ili 3232BC. Tokom raspada bivše Jugoslavije u Srbiju je došla jedna baterija od 4 oruđa. Integracija lansirnih cevi 262 mm na lanser 9P113M2 bila je najjednostavnije rešenje, jer su za to bila potrebna minimalna ulaganja. Urađena je od cevi proizvedenih u Srbiji na 4 šasije Lune-M u 38. raketnoj brigadi.
Bivši korisnici: uredi
Bosna i Hercegovina - (6) Jedan neoperativan u kasarni u Banja Luci. Ostalih 5 uništeno zajedno sa svih 68 raketa.[2] Šasija poslednjeg originalnog Orkana, FAP 3232, prodata iz BNT Novi Travnik u civilne svrhe i prerađena u kiper.[3]
Hrvatska - (2) Jedan u rezervi, jedan u muzeju. Bez raketa za sistem.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 26. 9. 2015. g. Pristupljeno 11. 6. 2009. Tekst „ Naoružanje Kopnene vojske ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Artiljerija ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Lanser raketa samohodni četvorocevni 262 mm M87 ORKAN ” ignorisan (pomoć)
- ^ „Landmine & Cluster Munition Monitor | Country Profiles | Bosnia and Herzegovina | 2012 | Cluster Munition Ban Policy”. web.archive.org. 5. 10. 2013. Arhivirano iz originala 5. 10. 2013. g. Pristupljeno 11. 12. 2021.
- ^ „Fabrika Automobila Priboj - FAP - FAP 3232, remont i prepravka sa raketnog sistema ORKAN u kiper. Vozilo je od raspada SFRJ stajalo u fabrici BNT u Novom Travniku do ovog leta kada je prodato. | Fejsbuk”. www.facebook.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 11. 12. 2021.
