Natalija Nariškina
Natalija Kirilovna Nariškina (rus. Наталья Кирилловна Нарышкина, rođena 1. septembra 1651, umrla 4. februara 1694) bila je ruska carica od 1671. do 1676. kao druga žena cara Alekseja I. Kasnije je bila regent Ruske carevine, kao majka ruskog cara Petra Velikog.
| Natalija Nariškina | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Natalija Kirilovna Nariškina |
| Datum rođenja | 1. septembar 1651. |
| Mesto rođenja | Moskva, Rusko carstvo |
| Datum smrti | 4. februar 1694. (42 god.) |
| Mesto smrti | Rusko carstvo |
| Grob | Kremlj |
| Porodica | |
| Supružnik | Aleksej I |
| Potomstvo | Petar, Natalija, Fjodora |
| Roditelji | Kiril Nariškin Ana Leontjevna |
| Dinastija | Romanov |
| Period | 1671-1676 |
| Prethodnik | Marija Miloslavskaja |
| Naslednik | Agafija Grušeckaja |
Biografija uredi
Natalija je rođena u plemićkoj porodici tatarskog porekla od oca Kirila Nariškina (1623-1691) i majke Ane Leontijeve. Odrasla je u kući boljara Artamona Matvejeva, zbog čega je bila znatno obrazovanija od ostalih savremenika i prozapadno orijentisana.[1] Bila je izuzetno lepa i zbog toga je bila na oku mnogim plemićima. Priča o njenoj lepoti došla je i do ruskog cara kome je upravo bila preminula prva supruga. Postala je druga supruga Alekseja Mihajloviča 22. januara 1671. godine, iako je imala svega 19 godina, dok je car imao 41.[2] Imali su troje dece, budućeg cara Petra, princezu Nataliju koja je osnovala prvo javno pozorište u Rusiji i princezu Teodoru. Da bi osigurala tron za svoga sina Petra, sa braćom i patrijarhom efikasno su kontrolisali vlast. Nakon smrti Alekseja, na presto dolazi Fjodor, carev sin iz prvog braka. On kao i njegov brat Ivan su maćehu Nataliju tretirali kao svoju majku.
Nakon smrti Fjodora, njen 10-godišnji sin Petar je postao car. Ona je postala regent sa njenim hraniteljem Artamonom Matvejevim koji se vratio iz izgnanstva, kao njenim savetnikom. Međutim tokom pobune Strelaca 15. maja 1682. godine ubijena su njena braća i Matvejev, a njen otac je bio prisiljen da postane monah u manastiru. Pubunu je inicirala porodica druge žene Alekseja, Marije Miloslavskaje, imajući za cilj da postavi Petrovog polubrata Ivana za vladara. Nakon tako izvršenog protivudara Ivan i Petar su proglašeni carevima, dok je Ivanova rođena sestra Sofija Aleksejevna proglašena za savladarku sa titulom regentkinje.[3] Od tada Natalija je živela oskudno dobijajući simboličnu pomoć od Sofije i značajniju samo od crkve.[4] Živela je u letnjoj palati nedaleko od Moskve zajedno sa sinom Petrom, iako je on formalno bio savladar sa Ivanom faktički je bio potpuno sklonjen iz vlasti. U avgustu 1689. Petar je zajedno sa polubratom Ivanom smenio Sofiju. Natalija se vraća sa određenom ulogom u sudu, a njen brat Lav Nariškin je ostavljen kao ministar spoljnih poslova. Ivan ubrzo biva skrajnut što zbog agilnosti mladog Petra što zbog svoje bolesti. Petar je vrlo strogo kaznio sve Sofijine pristalice koje su mogle da mu ugroze vlast, a Sofiju poslao u manastir. Natalija je sa druge strane bila zagovornica tradicionalnih vrednosti dok je Petar bio posvećen napretku. Natalija je za svog sina našla dobru priliku za ženidbu u vidu Jevdokije Lopuhine.[4]
Porodično stablo uredi
| Polukt Ivanovič Nariškin | ||||||||||||||||
| Kiril Poluktovič Nariškin | ||||||||||||||||
| Natalija Nariškina | ||||||||||||||||
| Leonti Dmitrevič Leontiev | ||||||||||||||||
| Ana Leontieva | ||||||||||||||||
| Paraskeva Ivanovna Revskaja | ||||||||||||||||
Reference uredi
- ^ Jackson-Laufer, Guida Myrl (1999). Women Rulers Throughout the Ages: An Illustrated Guide. ABC-CLIO. str. 301. ISBN 978-1-57607-091-8.
- ^ Grey 2016, str. 67.
- ^ Anisimov & Alexander 2015, str. 13
- ^ a b Miljukov, Pavel (1939). Istorija Rusije. Beograd: Narodna kultura.
Literatura uredi
- Jackson-Laufer, Guida Myrl (1999). Women Rulers Throughout the Ages: An Illustrated Guide. ABC-CLIO. str. 301. ISBN 978-1-57607-091-8.
- Grey, Ian (2016). The Romanovs. New Word City. str. 67. ISBN 978-1-61230-954-5.
- Anisimov, Evgenii V.; Alexander, J.T. (2015). The Reforms of Peter the Great: Progress Through Violence in Russia. Routledge. str. 13. ISBN 978-1-317-45488-5.
Spoljašnje veze uredi
- (jezik: ruski) ЭSBE/Natalья Kirillovna
