Nikola Dobrović
Nikola Dobrović (Pečuj, 12. februar 1897 — Beograd, 11. januar 1967) bio je srpski i jugoslovenski arhitekta i profesor na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu.
| Nikola Dobrović | |
|---|---|
 Nikola Dobrović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 12. februar 1897. |
| Mesto rođenja | Pečuj, Austrougarska |
| Datum smrti | 11. januar 1967. (69 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
| Umetnički rad | |
| Polje | arhitektura |
| Nagrade | Oktobarska nagrada |
Biografija uredi
Njegova dela su uglavnom stvarana u stilu moderne, a bio je podjednako poznat i kao urbanista. Studije arhitekture započeo je u Budimpešti 1915,[1] a nakon prekida zbog 1. svetskog rata, nastavio ih je u na Češkom tehničkom univerzitetu u Pragu, gde je diplomirao 1923. i radio do 1934. kao arhitekta. Vratio se u zemlju i živeo u Lapadu kod Dubrovnika. Godine 1943 se priključuje NOP-. Od oktobra 1944. radio je na obnovi zemlje kao načelnik Arhitektonskog odeljenja saveznog Ministarstva građevina. Krajem 1945. postavljen je za direktora Urbanističkog zavoda NR Srbije, a posle odvajanja zasebnog Urbanističkog zavoda Beograda postaje njegov prvi direktor i glavni arhitekta grada. U jesen 1948. preuzima dužnost redovnog profesora za urbanizam na Arhitektonskom fakultetu Tehničke visoke škole u Beogradu.
Bio je dopisni član SANU od 1961. i JAZU od 1963, a 1962. je dobio Oktobarsku nagradu grada Beograda. Dobio je Sedmojulsku nagradu za životno delo 1964. Odlikovan je Ordenom rada sa crvenom zastavom 1965. godine, a te godine je postao i redovni član SANU. Bio je i počasni dopisni član RIBA (Kraljevski institut britanskih arhitekata).
1968. je posthumno dobio Oktobarsku nagradu za urbanističke koncepcije po kojima je građen Novi Beograd. Tokom 2022. u Galeriji SANU priređena je višemesečna izložba „Nikola Dobrović – Pod zastavama modernih pokreta”.[2]
Nikolin stariji brat bio je slikar Petar Dobrović.
Dela uredi
Arhitektonska uredi
- Vila u Pragu, 1925.[3]
- Stambeni objekt sa apotekom u Pragu, 1928.[4]
- Masarikovi domovi u mestu Krč u kod Praga 1928. (kao saradnik češkog arhitekte Bohumira Kozaka)
- Jugoslovenski studentski dom u Pragu 1928.
- Spomenik Viktoru Diku na ostrvu Lopudu kod Dubrovnika, 1932.
- Hotel Grand na ostrvu Lopudu kod Dubrovnika, 1936.[5]
- Bila Naprstek u uvali Srebreno kod Dubrovnika, 1937.
- Vila Rusalka na Boninovu, Dubrovnik, 1938.
- Vila Vesna na ostrvu Lopudu kod Dubrovnika, 1939.[6]
- Restauracija palate Sponza u Dubrovniku, 1939.
- Dogradnja i adaptacija vile Volf (Opus X) na Lapadu, Dubrovnik, 1939.
- Vila Adonis u Drugom konalu kod Dubrovnika, 1940.
- Vila Svid u Malom Zatonu kod Dubrovnika, 1940.[6]
- Dom ferijalnog saveza na Lapadu (Montovjerna), Dubrovnik, 1938-39.
- Državni sekretarijat narodne odbrane u Beogradu (generalštab), 1956-63.
- Gradska Pošta, Herceg Novi, 1961.
- Institut „Nikola Tesla“, Novi Beograd, 1963.
- Dečije odelenje Zavoda za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju ”Dr Simo Milošević”, Herceg Novi, 1964.[6]
- Dečja bolnica Igalo[6]
Projekti industrijske i namenske arhitekture N. Dobrovića uredi
- Projekat industrijskog naselja, 1954–1956, Ježevo polje kod Štipa;
- Idejna skica železničkog čvora, 1955, Zagreb
- Projekat autobuske stanice, 1960, Igalo
Galerija uredi
-
Lični predmeti, sa izložbe u Galeriji SANU, 2022. -
Terazijska terasa -
Arhitektonska dela u Pragu -
Dubrovačka hiperdecenija -
Fotografija Dobrovića, sa izložbe u Galeriji SANU, 2022. -
Generalštab
Izvori uredi
- ^ Nikola Dobrović: eseji, projekti, kritike, Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu, Muzej nauke i tehnike, Muzej arhitekture, 1998.
- ^ „Izložba „Nikola Dobrović – Pod zastavama modernih pokreta””. SANU. Pristupljeno 16. 5. 2022.
- ^ Marta Vukotić Lazar: Beogradsko razdoblje arhitekte Nikole Dobrovića, Plato, Beograd, 2002.
- ^ Tanja Damljanović: Prilog proučavanju praškog perioda Nikole Dobrovića, Saopštenja XXVII-XXVIII 1995./96, Beograd, 1996.
- ^ „Hotel Grand na Lopudu: Predstavljeni planovi za obnovu remek-dela Nikole Dobrovića”. Gradnja (na jeziku: srpski). 2023-02-02. Pristupljeno 2023-02-02.
- ^ a b v g „Zapisano u kamenu: Drevni materijal u arhitekturi naših velikana”. Gradnja (na jeziku: srpski). 2023-05-31. Pristupljeno 2023-05-31.
Spoljašnje veze uredi
- Alfirević, Đorđe. Ekspresionizam u srpskoj arhitekturi. Beograd: Orionart, 2016.
- Biografija na sajtu SANU
- Arhitektura Dobrovićevog Generalštaba - od nastajanja do pitanja u 2013.oj godini
- Godina akademika Nikole Dobrovića (SANU, januar 2022)
