Novosadski tramvaj
Novosadski tramvaj je bio sistem tramvajskog prevoza u Novom Sadu, Srbija. Bio je u funkciji od 30. septembra 1911. do istog dana 1958. godine.
| Novosadski tramvaj | |||
|---|---|---|---|
 Novosadski tramvaj 1911. godine | |||
| Opšte informacije | |||
| Država |  Austrougarska Kraljevina Srbija Kraljevina Jugoslavija FNR Jugoslavija | ||
| Grad | Novi Sad | ||
| Otvaranje | 30. septembra 1911. | ||
| Ukidanje | 1958. | ||
| Infrastruktura | |||
| Širina koloseka | 1435 mm | ||
| Operacija | |||
| Linije | 2 | ||
| |||
Portal  Tramvajski saobraćaj | |||
Postoje planovi da se izgradi nova mreža koja bi trebalo da bude završena do 2030. godine.
Istorija
urediKako se Novi Sad razvijao, rasla je potreba za masovnim transportom. U 1868. pojavili su se prvi planovi za transport ljudi u kočijama. Kako je vreme prolazilo i grad je rastao javila se ideja za izgradnjom tramvajskog sistema.[1]
Struja je počela da se proizvodi u gradu od 1910. godine, što je dozvolilo da se električni tramvaj otvori u sledećoj godini.[2] Na početku je bilo 19 tramvajskih vozila u sistemu, a najveći broj je bio proizveden u Ganc fabrici u Budimpešti, a nekoliko u Nemačkoj. Kasnije je još tri došlo iz Slavonskog Broda.[2] Razmak šina je bio 1,435 metara.[2] Grad je nastavio da se širi u vreme kada je bio centar Dunavske banovine. Godine 1930. grad je kupio tri autobusa, koji su postali konkurencija. Bombardovanje 1944. godine uništilo je električnu centralu koja je napajala tramvaje. Tramvaji su ponovo počeli da rade 25. maja 1945. godine. Tramvaji su nastavili da prevoze do 1958, kada su zamenjeni autobusima.[1]
Pošteno bi bilo reći da su autobusi izbacili tramvaje iz upotrebe.[2][3]
Linije
urediPostojale su dve linije sistema.
- Linija jedan, poznata kao bela linija od Futoške Kapije do Temerinske ulice.[2] Ova linija je išla duž temerinske ulice, pored Vladičanskog dvora kroz centar grada, prema banji i bolnici, gde je bio kraj linije.[4] Dodatna linija, poznata kao plava linija, bila je od Kupatila do Čeneja.[2]
- Linija dva, poznata kao zelena linija[2] išla je od bivše železničke stanice do kraja Dunavske ulice, što je bila obala Dunava.[4]
Nostram
uredi
U 2011, Grad Novi Sad predstavio planove da ponovo uvede tramvaj mrežu. Ideja se prvi put pojavila 1991. Prema studiji izvodljivosti sprovedenoj u 2011, mreža treba da sadrži 5 linija, koje preklapaju jedne sa drugima. Linije bi imale ukupnu dužinu 92,5 km, i sadržale bi 47 stanica i jedno skladište.[5][6]
Prva faza se procenjuje na 80 miliona evra, što obuhvata nabavku 25 tramvaja (65 miliona) i izgradnju 25,5 km linije (15 miliona). Ova linija će ići od terminala "Zapad" do terminalu "Liman IV", i donošenje od centra grada. Tri druge faze će slediti, a mreža će biti završena u 2030.[7] U to vreme, Novi Sad će imati 50 tramvaja, sa minimalnim kapacitetom 160 mesta[6].
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b JGSP Novi Sad. „History of public transport in Novi Sad”. Arhivirano iz originala 10. 04. 2010. g. Pristupljeno 5. 4. 2010.
- ^ a b v g d đ e Građanski List (8. 12. 2008). „Tramvaji – čudesni gospodari novosadskih ulica”. Arhivirano iz originala 06. 09. 2012. g. Pristupljeno 7. 4. 2010.
- ^ Dinić, Dimitrije (1986). „Tramvaj kao sistem javnog masovnog putničkog prevoza i novi postupak za projektovanje njegovog razvoja”. Saobraćaj u gradovima : časopis za pitanja teorije i prakse iz oblasti javnog saobraćaja u gradovima. 19: 3—6.
- ^ a b Radio Televizija Vojvodine (26. 3. 2009). „Prohujalo vreme novosadskih tramvaja”. Pristupljeno 7. 4. 2010.
- ^ Re-introducing Trams in Novi Sad, City of Novi Sad
- ^ a b Serbia: Novi Sad wants tram network
- ^ „Feasybility Study on Introducing Tram in the City of Novi Sad” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 18. 05. 2014. g. Pristupljeno 18. 05. 2014.
Spoljašnje veze
uredi
- https://web.archive.org/web/20100410223810/http://www.gspns.co.rs/istorija.php History of Public Transit in Novi Sad