Википедија

Oružane snage Bosne i Hercegovine

професионална оружана сила Босне и Херцеговине

Oružane snage Bosne i Hercegovine (skraćeno OSBiH), profesionalna su oružana sila Bosne i Hercegovine. Osnovane su 1. januara 2006, nakon što su sa nivoa entiteta Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine prenesene na državni nivo nadležnosti iz oblasti odbrane. Dan Oružanih snaga je 1. decembar, datum donošenja odluke o osnivanju OSBiH 2003.

Oružane snage Bosne i Hercegovine
Zastava Oružanih snaga Bosne i Hercegovine
Osnovana2005
Vidovi vojskeOperativna komanda
Komanda za podršku
Vođstvo
PredsjedništvoŽeljka Cvijanović, Željko Komšić i Denis Bećirović
Ministar odbraneSifet Podžić
Načelnik Zajedničkog štabageneral-major Gojko Knežević[1]
Brojno stanje
Broj raspoloživih
za vojnu službu		13.800 + 1.000 civilnog osoblja, godina 15—49
Broj sposobnih
za vojnu službu		muškarci, godina 18-49: 829.530 (2005 procjena), godina 15—49
Aktivni sastav9.200
Rezervni sastav4.600
Sastav van države Avganistan – 55
 Mali - 2
 Centralnoafrička Republika - 2
 Demokratska Republika Kongo – 5 (oficiri)
Troškovi
Budžet279,25 miliona BAM (2019)
Procenat BDP0,96%
Industrija
Domaći nabavljačiZrak
Igman
Orao A.D.
Unis Promeks
BNT Novi Travnik
FSV – Fabrika specijalnih vozila
TRZ Hadžići
Binas d.d Bugojno
Vitezit
Strani dobavljačiSAD, Rusija, Turska, Kina, Njemačka, Rumunija
Srodni članci
IstorijaVojska Republike Srpske
Hrvatsko vijeće odbrane
Armija Republike Bosne i Hercegovine
Vojska Federacije Bosne i Hercegovine
ČinoviČinovi Oružanih snaga Bosne i Hercegovine

Struktura uredi

 
Američki vojnici obučavaju bosanskohercegovačkog vojnika na vojnoj vežbi u Republici Hrvatskoj.

Vrhovni komandant OSBiH je Predsjedništvo BiH, a dalje u lancu komandovanja slijedi ministar odbrane i načelnik Zajedničkog štaba OS.[2]

Zajednički štab OS BiH potčinjen je ministru odbrane. Na čelu Zajedničkog štaba se nalazi general-pukovnik Senad Mašović, a njegovi zamjenici su general-major Ivica Jerkić — zamjenik za operacije i general-major Gojko Knežević — zamjenik za resurse. Zajedničkom štabu su podređene Operativna komanda i Komanda za podršku.[3] Sve brigade i svi bataljoni su multinacionalne strukture, izuzev 3 pješadijska puka.

U sastavu Operativne komande nalaze se:[3]

  • tri pješadijske brigade (4. brigada u Čapljini, 5. brigada u Tuzli i 6. brigada u Banjaluci) koje koje u svojoj nadležnosti imaju po tri pješadijska bataljona, jedan artiljerijski bataljon, izviđačku četu, vod vojne policije i vod veze.
  • Brigada taktičke podrške (Sarajevo) koja u svom sastavu ima bataljon veze, inžinjerijski bataljon, vojno-obavještajni bataljon, deminerski bataljon, bataljon vojne policije, oklopni bataljon, četu ABHO i vod veze.
  • Brigada vazdušnih snaga i protivvazdušne odbrane (Banjaluka) čine 2 helikopterska skvadrona, bataljon letačke podrške, bataljon protivvazdušne odbrane, bataljon vazdušnog osmatranja i javljanja i avijacijsku eskadrilu.

Komanda za podršku u svom sastavu ima:[3]

  • Komandu za upravljanje personalom (Banja Luka),
  • Komandu za obuku i doktrinu (Travnik) i
  • Komandu logistike (Doboj).

Postoje tri pješadijska puka koji baštine vojno nasljeđe i identitet jedinica i naroda iz kojih potiču i oni nemaju operativna i administrativna ovlašćenja.

  • 1. pješadijski (gardijski) puk, koji njeguje vojno nasljeđe i identitet Hrvatskog vijeća odbrane;
  • 2. pješadijski (rendžerski) puk, koji njeguje vojno nasljeđe i identitet Armije Republike Bosne i Hercegovine;
  • 3. pješadijski (Republika Srpska) puk, koji njeguje vojno nasljeđe i identitet Vojske Republike Srpske.
  •  
    Amblem 1. pješadijskog (gardijski) puka
  •  
    Amblem 2. pješadijskog (rendžeri) puka
  •  
    Amblem 3. pješadijskog (Republika Srpska) puka

Procenat zastupljenosti pripadnika tri Ustavom BiH predviđena konstitutivna naroda kao i naroda iz reda „ostalih” u OSBiH zasnovan je na osnovu zadnjeg popisa stanovništva u BiH (2013. g.), i primjenjuje se identično na svaku brigadu.

Služba u Oružanim snagama BiH uredi

Na službi u Oružanim snagama mogu biti vojna lica, civilna lica i kadeti. Vojna lica su profesionalna vojna lica i lica u rezervnom sastavu dok su na službi.

Oružane snage Bosne i Hercegovine imaju oko 10.000 profesionalnih vojnih lica, oko 5.000 lica u rezervnom stanju kao i oko 1.000 civilnih radnika.

Profesionalna vojna lica uredi

Profesionalna vojna lica su:

Lica u rezervnom sastavu uredi

Lica u rezervnom sastavu su:

  • rezervni vojnici,
  • rezervni podoficiri,
  • rezervni oficiri,
  • rezervni generali.

Kadeti uredi

Kadeti su lica koja se u stručnim vojnim školama i akademijama obrazuju za profesionalnu vojnu službu u Oružanim snagama. Kadeti imaju prava i obaveze koje su propisane zakonom i propisima koje donosi ministar odbrane Bosne i Hercegovine.

Činovi u Oružanim snagama BiH uredi

Vojnički činovi uredi

  • Vojnik
  • Vojnik 1. klase
  • Kaplar

Obilježja činova vojnika sastoje se od oznake u obliku slova „V” srebrne boje.

Podoficirski činovi uredi

  • Vodnik
  • Stariji vodnik
  • Stariji vodnik 1. klase
  • Zastavnik
  • Zastavnik 1. klase

Obilježja činova podoficira sastoje se od oznake u obliku slova „V” i žute pruge na početku epolete.

Oficirski činovi uredi

  • Potporučnik
  • Poručnik
  • Kapetan
  • Major
  • Pukovnik
  • Brigadir

Obilježja činova oficira poručnika i kapetana sastoje se od srebrenih pruga na početku epolete (na ramenu) i srebrnih zvijezda. Obilježja činova oficira majora i pukovnika sastoje se od mačeva na početku epolete oivičenih srebrenom prugom i srebrnih zvijezda.

Generalski činovi uredi

  • Brigadni general
  • General-major
  • General-pukovnik

Obilježja čina generala sastoje se od grba Bosne i Hercegovine s mačevima okruženim zlatnim vijencem od hrastovih listova i zlatnim zvijezdama sa sedam krakova na epoleti oivičenoj zlatnom prugom.

Vidovi, rodovi i službe u OSBiH uredi

Sastoje se iz vidova, rodova i službi.

Vidovi uredi

Vidovi su:

Rodovi uredi

Rodovi su:

Službe uredi

Službe su:

  • tehnička služba,
  • zrakoplovna tehnička služba,
  • služba vojne policije,
  • saobraćajna služba,
  • intendantska služba,
  • sanitetska služba,
  • veterinarska služba,
  • građevinska služba,
  • finansijska služba,
  • pravna služba,
  • geodetska služba,
  • informatička služba,
  • muzička služba,
  • vjerska služba.

Obilježja uredi

Obilježja se nalaze na kapi ili beretki, desnom ramenu i na lijevom ramenu uniforme svih pripadnika Oružanih snaga.

Svi osim oficira u činu generala na kapi/beretki nose bedževe kopnene vojske ili vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane Oružanih snaga.

Na kapi/beretki oficira u činu generala nalazi se bedž grba Bosne i Hercegovine s mačevima i zlatnim vijencem.

Obilježje na desnom ramenu svih pripadnika Oružanih snaga je zastava Bosne i Hercegovine.

Pripadnici pukova na lijevom ramenu nose obilježje svog puka.

Dodatna obilježja brigade, druge institucije, odnosno jedinice nose se ispod obilježja puka na lijevom ramenu.

Pukovi uredi

Pješadijski pukovi baštine identitet i vojno nasljeđe jedinica i konstitutivnih naroda (Bošnjaka, Hrvata i Srba) iz kojih potiču: Armije Republike Bosne i Hercegovine (ARBiH) — Drugi pješadijski (rendžerski) puk, Hrvatskog vijeća odbrane (HVO) — Prva pješačka (gardijska) pukovnija i Vojske Republike Srpske (VRS) — Treći pješadijski (Republika Srpska) puk. Pukovi i komande pukova nemaju operativna ni administrativna ovlaštenja. Svaki puk ima malu, neoperativnu komandu puka i personal.

Komande pukova mogu:

  • upravljati muzejom puka,
  • kontrolisati finansijski fond puka
  • pripremati, istraživati i njegovati istoriju puka,
  • objavljivati biltene puka,
  • čuvati kulturno-istorijsko nasljeđe puka,
  • davati uputstva o održavanju posebnih svečanosti,
  • davati uputstva o običajima, odjeći i ponašanju puka,
  • voditi oficirske, podoficirske i vojničke klubove.

Pukovi mogu u svom sastavu imati aktivnog, rezervnog ili penzionisanog oficira koji služi kao pukovnik puka. Pukovnik puka je isključivo počasni položaj i nema operativna ni administrativna ovlašćenja.

Naoružanje uredi

Oružane snage Bosne i Hercegovine koriste:

Teško naoružanje(Kopnena vojska)

Limiti za BiH Količina u OSBiH (2017) Beleška
410 tenkova (FBiH 273, RS 137)[4] 325 tenkova (FBiH oko 210, RS oko 115) Prema članu 70. Zakona o odbrani BiH sva pokretna imovina OSBiH[5], a time i teško naoružanje OSBiH, smatra se imovinom Ministarstva odbrane BiH, pa se tako navedeni limiti unutar BiH predviđeni sporazumom u Firenci (1996) ne odnose na vlasništvo, već teritoriju na kojoj se imovina nalazi.
340 borbenih oklopnih vozila (FBiH 227, RS 113) 272 borbena oklopna vozila
1.500 komada topovskog naoružanja(FBiH 1.000, RS 500) 1.375 komada topovskog naoružanja

Pješadijsko naoružanje

Dodatna oprema uredi
  • 11.000 Hughes/Magnavox AN/PRC-126 ručno noseći radio
  • 5.600 NAPCO AN/PRC-77 man pack radios
  • 4.100 taktički telefoni
  • 22.000 dvogledi
  • 50 10kW generatori

Tenkovi

  • 154 T-54/T-55   Sovjetski Savez (U rezervi. 10 korištenih donacija Turske 1997)
  • 50 AMX 30   Francuska (U rezervi. Ispravno 36 tenkova. Donirani od UAE-a 1997)
  • 45 M60 A3 Patton   SAD (45 se koriste u okviru oklopnog bataljona. Donacija SAD-a 1996)
  • 71 M-84   Jugoslavija (16 se koriste za obuku na poligonu na Manjači, ostali su u rezervi. 50 tenkova koji su korišteni u Tuzli povučeno je iz operativne upotrebe 2008)

Oklopna vozila pješadije

Artiljerija

Bestrzajno oružje

M-40A1 106mm 30 (2010. g.)[8]
M-18 57mm 30 (2010. g.)[8]
M-20 75mm 3 (2010. g.)[8]

Ratno vazduhoplovstvo uredi

Limit za BiH Količina u OSBiH Tip
Borbena avijacija 62 (FBiH 41, RS 21) 19 (većina u RS-u)- Više puta pominjana mogućnost prodaje određenog broja Srbiji jer su povučeni iz operativne upotrebe 2005. godine[10], nisu u voznom stanju a proglašeni su neperspektivnim, uglavnom zbog troškova eventualnog remonta. 7 J-22 orao, 12 J-21 jastreb
Jurišni helikopteri 21 (FBiH 14, RS 7) 7

PVO

Helikopteri

Godine 2012. Oružane snage Bosne i Hercegovine raspolagale su 21 ispravnim helikopterom.[10]

Reference uredi

  1. ^ Srpski general Gojko Knežević na čelu OS BiH
  2. ^ „O Oružanim snagama BiH”. os.mod.gov.ba (na jeziku: srpski). Pristupljeno 22. 4. 2019. [mrtva veza]
  3. ^ a b v „Struktura OS BiH”. os.mod.gov.ba (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala 22. 7. 2017. g. Pristupljeno 22. 4. 2019. 
  4. ^ Jevtović, Goran. „Goran Jevtović: Vučić u sudaru sa topništvom i zrakoplovstvom Hrvatske – još jedno propagandno patriotisanje”. Nova srpska politička misao (na jeziku: srpski). Pristupljeno 27. 3. 2018. 
  5. ^ ZAKON O ODBRANI BOSNE I HERCEGOVINE (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 3. 4. 2018. g. Pristupljeno 27. 3. 2018. 
  6. ^ https://www.armyrecognition.com/bosnia_herzegovina_army_land_ground_forces_uk/bosnia_herzegovina_army_land_ground_armed_defense_forces_military_equipment_armored_vehicle_uk.html
  7. ^ SIPRI
  8. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s t ć u f h c č dž š aa ab av Administrator. „Bosnia Herzegovina army land ground armed defense forces military equipment armored vehicle UK | Bosnia Herzegovina army land ground forces UK | East Europe UK”. www.armyrecognition.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 31. 3. 2018. 
  9. ^ Administrator. „United States donated 24 AM General HMMWV's to Bosnia and Herzegovina 10304171 | April 2017 Global Defense Security news industry | Defense Security global news industry army 2017 | Archive News year”. www.armyrecognition.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 31. 3. 2018. 
  10. ^ a b „Demant na tekst novinara Dnevnog avaza M. Gušića izdanje za 15. mart 2012. pod naslovom: „Prizemljena bh. eskadrila!“”. www.mod.gov.ba. Arhivirano iz originala 10. 7. 2018. g. Pristupljeno 10. 7. 2018. 
  11. ^ „Srušio se helikopter Oružanih snaga BiH”. Glas Srpske. Pristupljeno 10. 7. 2018. 

Spoljašnje veze uredi

 
Oružane snage Bosne i Hercegovine na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Оружане_снаге_Босне_и_Херцеговине&oldid=26965736”