Porodica Banker

Porodica Banker je tuzlanska italijansko-srpska porodica, koju su sačinjavali Leonard i Ljubica Banker (rođena Pitić), kao i njihovo troje dece - Vesna, Bruno i Rinald zvani „Braco“.

Leonard Banker zvani „Nardi“, rođen 1899. godine je bio Italijan i 1919. godine je kao zidarski radnik došao u Tuzlu. Pošto je bio marksistički orijentisan, pristupio je tada osnovanoj Socijalističkoj radničkoj partiji Jugoslavije (komunista) (SRPJ(k)), a kasnije nazvanoj Komunistička partija Jugoslavije (KPJ). Kao istaknuti učesnik revolucionarnog radničkog pokreta, bio je jedan od osnivača prve partijske organizacije KPJ u Tuzli, a kasnije je bio član Mesnog komiteta KPJ za Tuzlu i Oblasnog komiteta KPJ za Tuzlansku oblast. U velikoj policijskoj provali u partijsku organizaciju Bosne i Hercegivine, krajem 1932. godine, Leonard je bio uhapšen i zbog „komunističke aktivnosti“ je na tzv „Tuzlanskom procesu“ 13. oktobra 1933. godine od strane Državnog suda za zaštitu države osuđen na pet godina zatvora. Kaznu je izdržavao u zatvoru u Sremskoj Mitrovici, gde su tada robijali i mnogi drugi politički robijaši-komunisti, kao npr - Jovan Veselinov, Stanko Paunović Veljko, Spasoje Stejić Baćo, Bane Andreev i dr. Zajedno sa njima Leonard je učestvovao u borbi za poboljšanje uslova života političkih robijaša. Bio je učesnik štrajka glađu, koji su februara 1936. godine organizovali robijaši-komunisti. Usled teškog života robijaša i štrajka glađu, razboleo se i u teškom stanju je prenet u zatvorsku bolnicu u Beogradu, gde je umro 11. maja 1936. godine.

Posle Leonardove smrti, njegova porodica - supruga Ljubica Banker (rođena 1893. godine u Tuzli), kao i njihovo troje dece Vesna, Bruno i Rinald su bili primorani, pošto je Leonard bio Italijan, da se isele iz Kraljevine Jugoslavije. Pošto se u Kraljevini Italiji tada na vlasti nalazio fašistički režim Benita Musolinija, oni su bili u strahu da će po dolasku u Italiju biti progonjeni zbog Leonardove pripadnosti komunističkom pokretu. Uz pomoć Ljubomira Peleša, tuzlanskog advokata, kao i međunarodne organizacije „Crvena pomoć“ oni su uspeli da odu u Francusku, odakle su mislili da otputuju u Sovjetski Savez. Pošto u Parizu, gde se tada nalazilo središte Centralnog komiteta KPJ, nisu uspeli da dobiju pasoše za putovanje u SSSR, francuska vlast ih je oterala u logor za azilante, gde su proveli oko godinu dana. Posle toga su do okupcije Francuske, živeli u Parizu, gde su Ljubica i Vesna radile po kućama, a sinovi su išli u školu i na zanat.

Posle nemačke okupacije Francuske, 1940. godine, Ljubica i njeni sinovi su se aktivno uključili u Francuski pokret otpora, dok se ćerka Vesna vratila u Jugoslaviju, ge se u Tuzli udala za Hasana Odobašića. Tamo je živela sve do Aprilskog rata 1941. godine, kada je umrla na porođaju. Bruno Banker, kao aktivni učesnik Pokreta otpora, poginuo je avgusta 1944. godine tokom borbi za oslobođenje Pariza.

Posle završetka Drugog svetskog rata, Ljubica Banker je za svoje učešće, kao i učešće svog poginulog sina, u Pokretu otpora, od strane francuske vlade odlikovana Ordenom legije časti. Zajedno sa najmlađim sinom Rinaldom vratila se u Jugoslaviju, gde je živela do svoje smrti 1977. godine.

Jedna ulica, kao i Građevinski školski centar u Tuzli nose ime Leonarda Bankera.

Literatura

• Josip Broz Tito - sabrana djela (tom četvrti). „Komunist“ Beograd, „BIGZ“ Beograd i „Naprijed“ Zagreb, 1981. godina.
• Vjera Mujbegović Tuzla moje mladosti. Beograd 2008. godina.