Портал:Vojska/Biografija oktobar.

Franše d' Epere

Luj Franše d' Epere (franc. Louis Félix Marie François Franchet d’Esperey; Mostaganem, 25. maj 1856 — Sent Amanse, 3. jul 1942) je bio maršal Francuske i počasni vojvoda srpske i jugoslovenske vojske.

Studirao je Sen-Sir akademiju 15. oktobra 1874, i po završetku ove dobio je čin pješadijskog potporučnika 1. oktobra 1876, u kapetana unaprijeđen je 28. oktobra 1885, za pukovnika 12. jula 1903, brigadnog generala 23. marta 1908, divizijskog generala 23. marta 1912, za maršala Francuske 19. februara 1921. Iste godine, mesec dana ranije, 29. januara, dobio je i počasnu titulu Vojvode Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (Jugoslavije).

Kao pješadijski oficir bio je vodnik, komandir čete i komandant bataljona u pješadiji do 1899. Za to vreme završio je ratnu Akademiju (1882), i bio je u generalštabu divizije, koja je okupirala Tonkin (1886) i u generalštabu guvernera Pariza (1889). Komandovao je pukom i brigadom u pješadiji, divizijom (1912). Član višeg ratnog Savjeta od 1920. Učestvovao je u kolonijalnim ratovima u zapadnoj Africi, Tunisu, Alžiru. Tonkinu i Ananiu, Kini i Maroku. U Prvom svjetskom ratu (10. septembra 1914. do 31. marta 1916) komandovao je francuskom armijom (5), do 29. aprila 1918. grupom armija na francuskom frontu, a od 9. juna 1918. do kraja rata bio je vrhovni komandant savezničkih armija na Solunskom frontu. Pod njegovom komandom izvršen je proboj Solunskog fronta, izvedeno je proganjanje njemačko-austrijsko-bugarske vojske, zaključen je ugovor o kapitulaciji bugarske vojske i oslobođena Srbija. Visoko je cenio srpsku vojsku i redovno isticao njene zasluge u konačnoj pobedi saveznika u Velikom ratu. U Beogradu mu je podignut spomenik.

Bio je član Francuske akademije, na poziciji 14, u periodu 1934—1942.

Dalje, Arhiva