Портал:Istorija/Izabrani 29 2013
Stara slovenska vera označava narodnu religiju i mitologiju Starih Slovena čiji koreni sežu u III milenijum pre naše ere i koja je postojala sve do pokrštavanja Slovena u srednjem veku.
Slovensku mitologiju je, na osnovu danas raspoloživih izvora, teško rekonstruisati u celosti. Smatra se da je verovanje u život posle smrti bilo zajedničko svim Slovenima. Najznačajnija božanstva su Perun, Svetovid, Svarog i Dabog, ali je nemoguće, sa sigurnošću, zaključiti ko je bio vrhovni bog slovenskog panteona. Postojanje svetih kipova, odnosno kumira, među kojima je najpoznatiji Zbručki stub, je potvrđeno na celokupnom slovenskom prostoru, ali njihov oblik, izgled i materijal izrade variraju od podneblja do podneblja. Usled različitih istorijskih prilika, verovanja Starih Slovena su se zasebno razvijala, zbog čega se danas obično prikazuju i izučavaju prema podeli slovenskih naroda na Južne, Istočne, Zapadne i danas skoro isčezle Polapske Slovene (Lužički Srbi).
Osnovni izvori za rekonstrukciju verovanja Starih Slovena su uglavnom prema slovenskom mnogoboštvu negativno nastrojene, hrišćanske hronike, zatim narodna verovanja i arheološka građa, ali je na osnovu njih nemoguće utvrditi kako funkcije nekih božanstava, tako i postojanje rodbinskih veza među njima ili slovenskog kosmogonijskog mita.
Danas se među Slovenima javljaju neopaganske verske organizacije, koje svoja verovanja baziraju na sopstvenim tumačenjima i dopunama oskudnih izvora o veri Starih Slovena, mahom naučno sporne Velesove knjige. Iako uglavnom propagiraju povratak prirodi, panslavizam i versku toleranciju, među njima ima i onih koji predstavljaju agresivne desničarske grupe koje zagovaraju nacističku filozofiju krvi i tla.
...dalje...