Prvo beogradsko pevačko društvo
Prvo beogradsko pevačko društvo je najstariji hor u Srbiji. Osnovan je na praznik Sv. Vasilija Velikog, 14. januara 1853. godine u Beogradu, prestonici vazalne Kneževine Srbije. Od pevačkog društva koje je osnovala grupa građana hor je prerastao u istinsku nacionalnu instituciju.
| Prvo beogradsko pevačko društvo | |
|---|---|
| Datum osnivanja | 14. januar 1853. |
| Tip | pevačko društvo |
| Sedište | Kosančićev venac broj 32 Beograd |
| Područje delovanja | crkva i kultura |
| Veb-sajt | Prvo beogradsko pevačko društvo |
Horovođe
uredi- Milan Milovuk (1853—1857, 1859—1860, 1864—1865, 1870)
- Kornelije Stanković (1863—1864)
- Davorin Jenko (1865—1869, 1870—1872, 1873—1875, 1877)
- Draga Milovanović (1872—1873)[1]
- Josif Dusla
- Antonije Cimbrić
- Drago Milovanović
- Ferdinand Melher
- Pera Dimić (1881)
- Josif Marinković (1881—1887)
- Stevan Mokranjac (1887—1914)
- Dragutin Pokorni (1914)
- Miloje Milojević (1910–1913)
- Stanislav Binički
- Stevan Hristić (1919—1920)
- Kosta Manojlović (1919—1931)
- Lovro Matačić (1932)
- Predrag Milošević (1932—1941)
- Aleksandar Gavanski
- Vojislav Ilić
- Svetolik Pašćan-Kojanov
- Dimitrije Stefanović
- Dušan Miladinović
- Georgije Maksimović
- Aleksandar Vujić (1981—1985, 2003)
- Luka Gavrilović
- Bojan Suđić
- Divna Ljubojević (1989—1991)
- Vladimir Milosavljević
- Svetlana Vilić (2004-
Istorijat
uredi
Prvobitna namena je bila radi „zabave, međusobnog uživanja i obučavanja u muzici”, kako bi upotpunili skroman kulturni i društveni život u Beogradu.[2] Prvi period Društvo je na repertoaru imalo jednostavne kompozicije za muški hor, nemačkih, mađarskih i čeških autora. preokret nastaje dolaskom Kornelija Stankovića koji uvodi novu sadržinu koncertnih programa. To su srpske narodne pesme i kompozicije drugih slovenskih autora. Od 1893. godine dotadašnja koncertna praksa u dobrotvorne svrhe u Beogradu i ponekim mestima Srbije prerasta i u turneje izvan Kraljevine Srbije, prvo u jugoslovenske gradove pod austrougarskom upravom (Dubrovnik, Kotor, Sremska Mitrovica) i turskom vlašću (Skoplje, Vranje) a zatim i u dalja inostrana mesta[3] (Solun, Budimpešta, Sofija, Plovdiv, Carigrad, Moskva, Petrograd…). Svoje zlatno doba Društvo je doživelo tokom tridesetogodišnjeg rada najčuvenijeg srpskog kompozitora, Stevana Stojanovića Mokranjca, u svojstvu umetničkog rukovodioca i dirigenta.[4]
Godine 1899. članovi Prvog beogradskog pevačkog društva osnovali su Srpsku muzičku školu, najstariju muzičko-pedagošku instituciju u Srbiji. danas je to Muzička škola „Mokranjac” u Beogradu. Horovođa je u to vreme bio upravo Stevan Mokranjac. Za članove Saveta Škole i nastavnike, postavljeni su Stevan Mokranjac, Stanislav Binički i Cvetko Manojlović. Prvi direktor Srpske muzičke škole bio je Stevan Mokranjac, koji je tu dužnost vršio sve do svoje smrti 29. septembra 1914. godine.[5]
Delatnost
uredi
Hor je pevao pred najvećim vladarima Evrope, održavao dobrotvorne koncerte, školovao talentovane muzičare, pomagao siromašne đake, ratnike oslobodilačkih ratova. PBPD poseduje istorijski izuzetno vredan arhiv i najbogatiju nototeku u zemlji. Redovno peva na nedeljnim i prazničnim bogosluženjima u Sabornom hramu u Beogradu. Pod najvišom je zaštitom i pokroviteljstvom Njegove Svetosti Patrijarha Srpskog.[4] pokrovitelji Društva bili su tokom istorije srpski kneževi i kraljevi, a od 1945. godine do danas, Prvo beogradsko pevačko društvo je pod najvišom zaštitom Srpske pravoslavne crkve i pokroviteljstvom Njegove Svetosti Patrijarha srpskog. Od 1867. godine, na molbu mitropolita Srbije Mihaila, prvo sa prekidima, a od 1881. godine redovno, pevaju na bogosluženjima, uglavnom Liturgijama u Sabornoj crkvi u Beogradu.[6]
Reference
uredi- ^ Biljana Milanović: Evropske muzičke prakse i oblikovanje nacije kroz kreiranje nacionalne umetničke muzike u Srbiji u prvim decenijama HH veka. Beograd, 2016. Str. 78, fusnota 196.
- ^ „Osnivanje[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 26. 10. 2020. g. Pristupljeno 11. 06. 2017. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
- ^ MUZIČKA enciklopedija. 1, A-Goz. — Zagreb : Jugoslavenski leksikografski zavod, 1971 (Zagreb : Grafički zavod Hrvatske). — str. 176—177
- ^ a b „Ukratko o nama[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 29. 11. 2016. g. Pristupljeno 12. 06. 2017. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
- ^ „ISTORIJAT ŠKOLE”. muzička škola mokranjac. Pristupljeno 15. 4. 2019.
- ^ „Istorijat hora[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 29. 11. 2016. g. Pristupljeno 12. 06. 2017. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
Literatura
uredi- STEVAN Stojanović Mokranjac (1856—1914) : inostrane koncertne turneje sa Beogradskim pevačkim društvom / urednik Biljana Milanović ; [prevodi sa engleskog jezika Sandra Vojvodić … [i dr.]]. — Beograd : Muzikološki institut SANU : Muzikološko društvo Srbije, 2014 (Niš : Sven). — 255 str. : ilustr. ; 24 cm
- PRVO beogradsko pevačko društvo : 1853—2008. — Beograd : Sabornik, 2008. — 75 str. : ilustr. ; 15 cm + 1 CD
- Prvo beogradsko pevačko društvo : 150 godina / [autori tekstova Danica Petrović, Bogdan Đaković, Tatjana Marković ; prevod na engleski Marija Petrović]. — Beograd : SANU : Muzikološki institut SANU : Galerija SANU, 2004 (Novi Beograd : Excelsior). — 247 str. : ilustr. ; 24 cm
- Poklonički put Prvog beogradskog pevačkog društva : (od 13. do 23. oktobra 1966. god.) / Života A. Mihailović. — Beograd : Prvo beogradsko pevačko društvo, 1967 (Beograd : Srboštampa). — 48 str. : ilustr. ; 17 cm
- SPOMENICA Beogradskog pevačkog društva : prilikom proslave pedesetogodišnjice 25. maja 1903. god. — Beograd : „Miloš Veliki” — Štamparija Bojovića i Mićića, 1903. — 204, [1] str., [2] lista s portretima ; 23 cm
- Gordana Krajačić: Prvo beogradsko pevačko društvo, u godišnjaku „Danica 2014”. str. 157—172, izdaje Vukova zadužbina, Beograd 2013.