Rabini u Beogradu
Rabini u Beogradu su još od 1540. godine, kao verski i opšte obrazovani ljudi, bili ne samo duhovne vođe, nego često i lideri jevrejske zajednice sa velikim ugledom. Takva njihova uloga i pozicija kao verskih ali i svetovnih lidera posebno je bila izražena u vremenu do Prvog svetskog rata.
Uvod
urediOpštu funkciju sveštenika u jevrejskoj verskoj praksi obavljaju rabini i hahami.
Rabin (hebr. rav, רב) predstavlja verski obrazovanu osobu na čelu jevrejske zajednice, učitelja i vrsnog poznavaoca jevrejske „Biblije” odnosno „Tanaha” (hebr. תנ”ך)[1] i ”Talmuda” (hebr. תלמוד)[2].
Haham (hebr. חכם) je termin unutar judaizma, kojim se označava mudra osoba (pre svega među Sefardskim Jevrejima) i onaj koji poznaje zakone i pravila vere, a koji ne mora biti formalno verski obrazovan.
Ješiva (hebr. ישיבה) je jevrejska verska obrazovna institucija, mesto gde se školuju budući rabini i svi drugi okrenuti dubljem proučavanju judaizma. Funkciju starešine i učitelja u ješivi mogu obavljati i rabin ali i haham.
Jevrejska zajednica u Beogradu zvanično je osnovana 1521. godine. A prvi verski učitelji sveštenici-starešine, rabini i hahami, prema istorijskim dokumentima, pominju se od 1540. godine.
Spisak rabina u Beogradu prema dostupnim istorijskim dokumentima
uredi16. vek
urediOd 1540. do 1570. godine:[3][4]
Do 1580. godine: Rabin Avram Gaskon
17. vek
urediDo 1642. godine: Rabin Juda Lerma
Do 1668. godine: Rabin Simha Koen
Do 1689. godine: Rabin Josef AlmosninoRabini i učitelji u Ješivi Lerme, Koena i Almosnina:
18. vek
urediDo 1740. godine: Rabin Levi Jerušalmi
Do 1754. godine: Rabin Natan Gincburg
Do 1781. godine: Rabin Šelomo Šalem
Do 1760. godine: Rabin David Hajim Pardo
Do 1788. godine: Rabin Šelomo Monejan
Do 1791. godine: Rabin Jisahar Abulafija
Do 1791. godine: Rabin Azriel Jehiel Magriso19. vek
urediDo 1817. godine: Rabin Hajim David Pinto
Do 1830. godine: Rabin Avram Jichak Pardo
Do 1850. godine: Rabin Josef Jichak Finci
Do 1865. godine: Rabin Rafael Josef Sason
Do 1872. godine: Haham Jakov Šalom Kalderon
Do 1877. godine: Haham Avram Jichak Elija
Do 1880. godine: Haham Josef Aron Amodaj
Do 1891. godine: Haham Jakov Jichak Adanja
Do 1896. godine: Haham Jakov Rozendorn
Do 1898. godine: Haham Avram Jisrael Biđerano
Do 1898. godine: Haham David Šabetak Demajo20. vek
urediDo 1910. godine: Haham Julijus Fuks
Do 1919. godine: Haham Jakov Moše Altarac
Do 1920. godine: Haham Jonas Goldman
Do 1922. godine: Haham Moše Testa
Do 1926. godine: Haham Avram Moše Alkalaj
Do 1941. godine: Rabin Ignjat Šlang (Jichak Koen)
Do 1941. godine: Rabin dr Isak Alkalaj, vrhovni rabin Kraljevine Jugoslavije
Od 1945. do 1950. godine: Rabin Cadik ben Daniel Danon
Od 1970. do 2005. godine: Rabin Cadik ben Daniel Danon
Od 1970. do 1998. godine: Rabin Josef ben Zeharja Levi21. vek
urediOd 1995. godine do danas: Rabin Isak Asiel
Reference
uredi- ^ „Rabinska književnost | Tora, Mišna, Talmud - ArsMagine.com”. Ars Magine | Umetnost promišljanja i uobrazilje (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-03-23.
- ^ „Talmud (תלמוד) | Vera, Judaizam, Jevreji - ArsMagine.com”. Ars Magine | Umetnost promišljanja i uobrazilje (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-03-23.
- ^ Šlang, Ignjat (2006). Jevreji u Beogradu (na jeziku: srpski). Novi Sad : hiCAD. str. 140—141. Arhivirano iz originala 24. 03. 2021. g. Pristupljeno 23. 03. 2021.
- ^ „Rabini u Beogradu | Judaizam, Rabin, Jevreji - ArsMagine.com”. Ars Magine | Umetnost promišljanja i uobrazilje (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-03-23.