Regionalna deponija Banja Luka
Regionalna deponija Banja Luka ili Deponija u Ramićima koja na ovoj lokaciji radi od 1976. godine i koristila se za odlaganje komunalnog i neopasnog industrijskog otpada Grada Banja Luka, od 2003. godine, od strane Grada Banja Luka i sedam lokalnih zajednica banjalučke regije (Gradiška, Srbac, Laktaši, Prnjavor, Čelinac, Kotor Varoš i Kneževo), preimenovana je u jednu od dve regionalne deponijeu Republici Srpskoj. Deponijom je prvo upravljalo komunalno preduzeće „Čistoća“ a.d., do jula 2004. godine a nakon toga nadležnost nad deponijom preuzelo je JP „DEP-OT“.[1]
Preduslovi
urediUpravljanje otpadom u Republici Srpskoj predstavlja veoma osetljivu temu, posebno u oblasti sakupljanja tečnog otpada. Za čvrsti otpad urađena je Strategija upravljanja čvrstim otpadom i za tu namenu su izgrađene dve regijske deponije (Banja Luka i Bijeljina), a izgradnja nekih je u toku (Zvornik, Banjaluka – proširenje i Prijedor).
Poslednjih godina značajan napredak je postignut u jačanju svesti kod stanovništva Banja Luke o otpadu i njegovom tretmanu.
Institucionalno, organizaciono i pravno poslednjih godina znatno je unapređen ovaj, ranije zapušten, tehno-ekološki sistem u Banja Luci i većem broju jedinica lokalne samouprave Republike Srpske. Alo ostaje i dalje otvoreno pitanje:
- čišćenja Banja Luke od rasutog otpada,
- nedostatak deponija opasnog otpada,
- problem izgradnje savremene spalionice otpada i deponije za finalno odlaganje otpada.
Nedostatak informacija i podataka u oblasti upravljanja otpadom nešto je što otežava dalje unapređenje ovog sistema. Rešavanje problema tečnog otpada, odvođenja otpadnih voda, predstavlja veoma složen i zahtevan zadatak Banja Luke, ali i Republike u celini, jer ima ozbiljne implikacije na osnovi široj od lokalne.
Rešavanje problema zagađenosti površinskih i podzemnih voda zato predstavlja jedan od prioritetnih zadataka, zakonodavnih, finansijskih, organizacionih i informatičkih kapaciteta kako Banja Luke, tako, u značajnoj meri i onih koji ispuštaju tečni otpad.
Istorija
urediDeponija u Ramićima počela je sa radom 1976. godine, kao organizaciona jedinica komunalno preduzeće „Čistoća“ a.d. namenjena za odlaganje komunalnog i neopasnog industrijskog otpada Grada Banja Luka.
Do jula 2004. deponijom je upravljalo komunalno preduzeće „Čistoća“ a.d., a nakon toga nadležnost nad deponijom preuzelo je JP „DEP-OT“.
JP "DEP-OT" je osnovan kao preduzeće 2003. godine, od strane Grada Banja Luka i sedam lokalnih zajednica banjalučke regije (Gradiška, Srbac, Laktaši, Prnjavor, Čelinac, Kotor Varoš i Kneževo), sa ciljem sanacije postojeće deponije u Ramićima, u okviru projekta Svetske banke pod nazivom „Upravljanje čvrstim otpadom“.[1] Sedište preduzeća je na adresi Ulica Bulevar Živojina Mišića 23, Banja Luka.
Mogući uticaji deponije
uredi
Uticaj na površinske vode
urediUticaj na površinske vode je najveći, s obzirom da je Istočna granica brane vremenom potpuno urušena i degradirana, pa je prisutno stalno ispuštanje zagađene vode u površinske vode. Procjedne vode sa deponije su izuzetno zagađene amonijakom, organskim materijama, uljima, mastima, sulfidima, teškim metalima i visokom koncentracijom patogenih mikroorganizama. Mikrobiološka zagađenost procjednih voda deponije je znatno viša nego je to uobičajeno za vode iz kanalizacije. Nizvodni potok pokazuje veoma visoku kontaminaciju sa veoma lošim mikrobiološkim kvalitetom, imamo veliku koncentraciju patogenih mikroorganizama. Sistem prikupljanja i odvođenja oborinskih i infiltracionih voda iz tijela deponije djelimično je izveden, ali nije adekvatno održavan. Zbog opisanog stanja novim Idejnim projektom eksploatacionih kaseta projektovano je rešavanje ovog problema.[2]
Uticaj na podzemne vode
urediUticaj deponije na podzemne vode, ukoliko se sprovedu neophodne mjere za sprečavanje prodora procjednih voda u tijelo deponije, može se smatrati beznačajnim. Direktan uticaj podzemnih voda na potok Glogovac javlja se samo u slučaju dugotrajnih padavina, usljed povremenog isticanja podzemnih voda, a stalno isticanje se javlja u blizini izvora Jazovac.[2]
Uticaj na kvalitet vazduha
urediUticaj deponije na kvalitet vazduha zavisi od mnogih faktora. Gasovi koji se oslobađaju iz odloženog otpada, a produkt su aerobne i anaerobne razgradnje organskih materija, su u najvećoj količini ugljendioksid (SO2) i metan (CH4), dok u manjoj sumporovodonik (H2S), amonijak (NH3), azot (N2), razni aldehidi, merkaptani, gasoviti niži ugljikovodici, te heksan, heptan, oktan i drugi. Teoretski je sastav deponijskog gasa metan (CH4) 45-55%, ugljendioksid (CO2) 40-45% te ostali gasovi 10%. Količina gasova koji nastaju u direktnoj je vezi sa stepenom razgradnje otpada, a količina koja se može sakupiti zavisi o načinu brtvljenja odlagališta i primijenjenom sistemu za izvlačenje gasa. Biohemijskim procesima koji se odvijaju u anaerobnim uslovima u tijelu odlagališta, a pomoću metanogenih bakterija, nastaje metan, pa čak i 20 godina nakon prestanka odlaganja organskog otpada. Svega 5 – 15 % metana sa vazduhom tvori eksplozivnu smjesu, te je stoga bitno preduzeti sve mjere kako bi se spriječila mogućnost eksplozije i požara na odlagalištima.[2]
Monitoring
urediNa odlagalištu se kontinuirano vrši monitoring kvaliteta vazduha, voda, zemljišta, nivoa buke, a vrši se i merenje radioaktivnog zračenja.[2]
Zadatak vizija i misija
uredi- Zadatak
Glavni zadatak novoosnovanog preduzeća je sanacija deponije, ili dovođenje postojeću deponiju na nivo savremene deponije.
Neki od zadataka JP „DEP-OT“ su i:
- podizanje svesti javnosti o otpadu,
- edukacija stanovništva o potrebi razdvajanja otpada u domaćinstvu, što bi rezultovalo smanjenjem količine deponovanog otpada i time produžilo životni vek deponija,
- sprečavanje ilegalnih deponija
- očuvanje primarnih prirodnih izvora sirovina.
- Vizija
Naša vizija i nešto čemu težimo u budućnosti je deponija koja kao zatvoren sistem sa svim neophodnim elementima zaštite neće imati negativne uticaje na životnu sredinu i zdravlje ljudi. Takva deponija će se nakon osnovne namene i zatvaranja uklopiti u prirodno okruženje ili će dobiti neku drugu odgovarajuću namenu.
- Misija
Misija kompanije je odgovorno upravljanje završnim odlagalištem otpada i pružanje lokalnim zajednicama i stanovništvu u regionu komunalne službe za odlaganje otpada koristeći savremene tehnologije na ekološki prihvatljiv, siguran i efikasan način. Sarađivati na najbolji mogući način sa lokalnim stanovništvom, održavati i pružati im prirodno okruženje i blagostanje, a zaposlenima obezbediti dobre i bezbedne uslove za rad. Pratiti i primenjivati najnovije svetske trendove u završnom sakupljanju otpada
Izvori
uredi- ^ a b „JP „DEP-OT Regionalna deponija" Banja Luka”. Grad Banja Luka (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-10-19.
- ^ a b v g „Regionalna deponija Ramići” (PDF). ruczrs.org. str. 251. Pristupljeno 10. 11. 2021.
