Reprezentacija Sjedinjenih Američkih Država u hokeju na ledu
Hokejaška reprezentacija Sjedinjenih Američkih Država je hokejaški tim Sjedinjenih Američkih Država i pod kontrolom je Hokejaškog saveza Sjedinjenih Američkih Država. Reprezentacija se međunarodno takmiči od 1920. godine.
| Sjedinjene Američke Države | |
| |
| Nadimak | Team U.S.A., Ice Yanks |
|---|---|
| Savez | Hokejaški savez SAD |
| Selektor |  Džon Hajns
|
| Najviše nastupa | Mark Džonson (151) |
| Najviše poena | Mark Džonson (146) |
| IIHF šifra | USA |
| IIHF rang | 6. (2024) |
| Najviši IIHF rang | 4. (2016) |
| Najniži IIHF rang | 7. (2003) |
| Prva međunarodna utakmica | |
SAD 29:0 Švajcarska  (Antverpen, Belgija; 23. april 1920) | |
| Najveća pobeda | |
SAD 31:1 Italija  (Sankt Moric, Švajcarska; 1. februar 1948) | |
| Najveći poraz | |
 Švedska 17:2 SAD (Stokholm, Švedska; 12. mart 1963)  Sovjetski Savez 17:2 SAD (Stokholm, Švedska; 15. mart 1969) | |
| Svetsko prvenstvo | |
| Učešća | 75 (prvi put 1930) |
| Najbolji rezultat | 1. (1933, 1960) |
| Olimpijske igre | |
| Učešća | 24 (prvi put 1920) |
| Najbolji rezultat | 1. (1960, 1980) |
Hokejaška reprezentacija Sjedinjenih Američkih Država ima osvojenu zlatnu medalju sa Svetskog prvenstva 1933. u Čehoslovačkoj. Na Olimpijskim igrama učestvovali su 24 puta. Najveći uspeh im je bilo prvo mesto 1960. i 1980. godine.
Istorijat
urediMeđuratni period (1920 − 1939)
urediNa Olimpijskim igrama hokej se prvi put pojavio na igrama VII Olimpijade 1920. godine, u Antverpenu. Olimpijske igre su ujedno bile i Svetsko prvenstvo. Turnir je održan u tri kruga po Bergvalovom sistemu.[1] Prvi krug je predstavljao eliminacionu rundu u kojoj se odlučivalo o osvajaču zlatne medalje. U drugom krugu su se za srebrnu medalju borile ekipe koje su poražene od osvajača zlata, a isti sistem je korišten i u borbi za bronzanu medalju. U prvom krugu Kanada je pobedila u sve tri utakmice i osvojila zlatnu medalju. U finalu su savladali Švedsku sa 27:1.[2] U narednoj rundi slavila je selekcija SAD koja je osvojila srebro, dok je u trećem kolu najbolja bila selekcija Čehoslovačke kojoj je pripala bronza.[3] Isti rezultat SAD je ponovila i na Olimpijskim igrama 1924. godine.[4]
Na sledećim igrama 1928. u švajcarskom Sankt Moricu učestvovalo je 11 ekipa, ali među njima nije bilo SAD-a. Oni su se vratili na sledećim ZOI održanim 1932. u Lejk Plesidu. Učestvovale su samo 4 ekipe, a turnir se igrao po dvokružnom bod sistemu svako sa svakim. Zlatnu medalju ponovo osvaja selekcija Kanade, ispred SAD, Nemačke i Poljske.[5]
Na Svetskom prvenstvu 1933. u Čehoslovačkoj, Sjedinjene Američke Države su prvi put postale šampioni sveta kada su u finalu pobedile Kanadu. Time je prekinut kanadski niz od šest uzastopnih zlatnih medalja.[6]
Na Zimskim olimpijskim igrama 1936. tako je učestvovalo 15 ekipa podeljenih u 4 grupe. Selekcija Velike Britanije priredila je prvorazredno iznenađenje pobedivši dva puta selekciju Kanade tokom turnira i osvojivši zlatnu medalju. Na taj način Britanci su prekinuli kanadski niz od četiri uzastopne zlatne olimpijske medalje. Kanađani su osvojili srebrnu, a Amerikanci bronzanu medalju.[7]
Period nakon Drugog svetskog rata
urediNeposredno pre početka Igara V Olimpijade 1948. u švajcarskom Sankt Moricu, u jesen 1947. došlo je do sukoba između dve federacije zadužene za hokej na ledu na području Sjedinjenih Država, što je dovelo do diskvalifikacije selekcije SAD na turniru. Američki Amaterski sportski savez, AAU (engl. Amateur Athletic Union) koji je bio zadužen za amaterski hokej na ledu u zemlji još od 1930.[a] izbačen je iz članstva u IIHF pošto su čelnici pomenute federacije odbili da daju saglasnost na učešće igrača iz „Američke hokejaške asocijacije“ (engl. American Hockey Association, АНА). Čelnici AAU-a su smatrali da učešće igrača koji su plaćeni za svoje sportske aktivnosti nije u duhu olimpizma i krši se sa normama „sport kao slobodna rekreacija za sve“.[8] Iako je organizacioni odbor samih igara prihvatio aplikaciju Američke hokejaške asocijacije, tadašnji predsednik Olimpijskog komiteta Sjedinjenih Država Ejveri Brandidž pretio je povlačenjem celokupne američke delegacije sa turnira ukoliko se dozvoli profesionalnim sportistima da nastupe. Sa druge strane su čelnici IIHF-a pretili povlačenjem hokeja na ledu iz olimpijskog programa ukoliko se zabrani učešće AHA asocijaciji. Kao kompromisno rešenje AHA asocijaciji je dozvoljeno da predstavlja američki hokejaški tim, ali s tim da se njihovi rezultati ne računaju u konačnom plasmanu. Selekcija SAD je na kraju po rezultatima osvojila 4. mesto.[8][9][10]
Kanađani ponovo na ubedljiv način osvajaju zlato i na ZOI 1952. u Oslu, ispred Sjedinjenih Država i Švedske. Sovjeti su opravdali ulogu velikog favorita na Olimpijskom turniru 1956. u italijanskoj Kortini i na ubedljiv način došli i do titule olimpijskog pobednika. Bila je to njihova prva zlatna olimpijska medalja, dok su srebro osvojili Kanađani, a bronzu Amerikanci.[11] Na igrama u Skvo Valiju 1960. Sjedinjene Države potpuno neočekivano dolaze do svoje prve zlatne medalje zabeleživši svih 7 pobeda na turniru. [12]
Svetsko prvenstvo 1962. prvi put je održano u Sjedinjenim Američkim Državama. Utakmice su se igrale u dvoranama u Kolorado Springsu i Denveru. Američke vlasti iz političkih razloga nisu dozvolile igračima Istočne Nemačke ulazak u zemlju (zbog gradnje Berlinskog zida), a u znak solidarnosti sa Istočnim Nemcima prvenstvo su bojkotovali Sovjetski Savez, Čehoslovačka i Rumunija. Titulu svetskog prvaka, svoju 3. po redu, osvojila je selekcija Švedske. Reprezentacija Kanade za koju su na ovom prvenstvu igrali igrači amaterske ekipe Galt terijersi iz Kembridža osvojila je srebrnu medalju, dok je bronza pripala domaćinima turnira Sjedinjenim Državama.[13]
Kako se Kanadski amaterski hokejaški savez 1970. povukao iz svih međunarodnih hokejaških takmičenja zbog neslaganja sa IIHF oko politike neučešća profesionalnih igrača na takmičenjima, selekcija Kanade nije učestvovala na olimpijskom turniru 1972. i 1976. godine. Kanađani su smatrali da sovjetski igrači imaju status profesionalaca u sovjetskoj ligi, iako su se službeno vodili kao amaterski sportisti i da su zajedno sa igračima iz Čehoslovačke u povlašćenom položaju u odnosu na ostale.[14][15] Kako je selekcija SAD na svetskom prvenstvu 1971. ispala u diviziju B, morali su da igraju kvalifikacije za olimpijski turnir. Amerikanci su uspešno prošli olimpijske kvalifikacije, a na samom olimpijskom turniru osvojili srebrnu medalju i tako postali prvi (i jedini) tim iz niže divizije koji je došao do olimpijske medalje (bronzu je osvojila selekcija Čehoslovačke).[16][17]
Čudo na ledu
uredi
Godine 1980. Zimske olimpijske igre se vraćaju u Lejk Plesid (američka savezna država Njujork). Na olimpijskom turniru učestvovalo je ukupno 12 ekipa podeljenih u dve grupe u preliminarnoj fazi, a na takmičenje se nakon 12 godina pauze vratila i selekcija Kanade. Selekcija Sovjetskog Saveza važila je pre samog turnira za apsolutnog favorita za zlatnu medalju, a velika pažnja posvećivala se i eventualnom okršaju ove selekcije sa selekcijom domaćina (zbog loših političkih odnosa između dve zemlje tokom Hladnog rata).[19]
Američki tim koji su činili uglavnom igrači iz studentskih ekipa prošao je kroz grupnu fazu kao drugoplasirani sa 4 pobede i jednim nerešenim rezultatom, i zajedno sa selekcijom Švedske plasirao se u finalnu grupu. Sovjeti su bili ubedljivi u svojoj grupi ostvarivši svih 5 pobeda (protiv Finske, Kanade, Poljske, Holandije i Japana) uz gol razliku 51:11. Plasman u finalnu rundu iz ove grupe obezbedila je još i selekcija Finske.[19]
U finalnoj rundi svaka od ekipa odigrala je po dve utakmice sa ekipama iz suprotne grupe, dok se rezultat iz grupne faze protiv rivala koji se plasirao u ovaj rang takmičenja prenosio. Već u prvom kolu finalne faze, 22. februara došlo je do „istorijskog okršaja na ledu“ između dva velika rivala, selekcija SAD i SSSR. Utakmica se igrala u Olimpijskoj dvorani (danas Arena Herb Bruks, u čast tadašnjeg selektora SAD) pred oko 8.500 gledalaca, a sudili su Karl-Gustav Kaisla iz Finske, Niko Temen iz Holandije i Kanađanin Fransoa Larošel. Kako je rezultat ove utakmice direktno uticao i na ishod u borbi za medalje, ali i zbog same dinamike utakmice i „čudesnog preokreta“ domaće selekcije utakmica je u američkoj (a kasnije i u ruskoj) popularnoj kulturi označena kao Čudo na ledu (engl. Miracle on Ice).
Sovjeti su prvi poveli, već u 9. minutu preko Krutova. Amerikanci su izjednačili preko Šnajdera u 14 minutu, da bi Sovjeti nakon svega tri minuta došli do novog vođstva (ovaj put strelac je bio Sergej Makarov. Golom u poslednjoj sekundi prve trećine Amerikanci odlaze na pauzu sa nerešenim rezultatom (strelac Mark Džonson).[20] Već na startu druge trećine Sovjeti postižu pogodak iz situacije sa igračem više, i ponovo vode.[19] Sovjeti nastavljaju sa agresinom napadačkom igrom i u nastavku perioda, ali rezultat se ne menja prevashodno zahvaljujući sjajnim odbranama američkog golmana Džima Krega, i na drugu pauzu se odlazi sa prednošću Sovjeta od 3:2. Ključni momenat utakmice bilo je isključenje sovjetskog levog krila Vladimira Krutova u 6:47 minutu trećeg perioda. Amerikanci su sa igračem više agresivnije krenuli ka golu protivnika, i nakon nekoliko uspešnih odbrana sovjetskog golmana, Mark Džonson napokon uspeva da pošalje pak iza leđa Vladimira Miškina. Utakmica se „vraća na početak“, rezultat je 3:3. Nepunih minut i po nakon izjednačujućeg pogodka, Majk Erucione sam izbija ispred sovjetskog golmana i pogađa za prvo vođstvo američkog tima.[20] Preostalih deset minuta utakmice igralo se uglavnom u trećini Amerikanaca, ali bez pogotka za Sovjete. Amerikanci su slavili sa 4:3 i nakon pobede nad Finskom od 4:2 dva dana kasnije stigli do zlatne medalje.[21] Komentator Ej-Bi-Sija Al Majkls prenos utakmice završio je rečima: „Da li verujete u čuda? Da da!“ (engl. Do you believe in miracles? Yes!), rečenicom koja je ušla u anale savremenog sporta.[19][22]
Sovjeti su u poslednjoj utakmici na turniru ubedljivo savladali Švedsku sa 9:2 i osvojili srebrnu medalju, dok je bronza pripala upravo Šveđanima. Godine 2008. Međunarodna hokejaška federacija je Čudo na ledu uvrstila na listu 100 najvećih i najupečatljivijih hokejaških događaja u XX veku.[19]
1996 − danas
urediPosle ovog velikog uspeha, usledilo je 16 godina bez medalje na Svetskim prvenstvima i Olimpijskim igrama. Negativan niz je prekinut na Svetskom prevnstvu 1996. godine kada su osvojili bronzanu medalju pobedom nad Rusijom. Na Zimskim olimpijskim igrama 2002. godine u Solt Lejk Sitiju, Kanađani su u finalu slavili protiv Sjedinjenih Država sa 5:2.[23] Dve godine kasnije na Svetskom prvenstvu, Amerikanci su ponovo osvojili bronzanu medalju. Zimske olimpijske igre 2010. održavale su se u Vankuveru. U utakmici za zlatnu medalju Kanada je pobedila Sjedinjene Države golom Sidnija Krozbija u produžetku sa 3:2.[24]
Od tada, Amerikanci su još četiri puta osvajali bronzanu medalju na Svetskom prvenstvima − 2013, 2015, 2018. i 2021.
Olimpijske igre
uredi
|
|
|
Svetsko prvenstvo
uredi
|
|
|
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #21–Ice Hockey debuts at the Olympics Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. septembar 2017).
- ^ „1920 – Summer Olympics VII (Antwerp, Belgium)”. The Sports Network. Arhivirano iz originala 04. 06. 2011. g. Pristupljeno 26. 2. 2012.
- ^ „United States is second at hockey; Victory Over Czechoslovak Team by 16 to 0 Gives Americans 3 Points in Olympics.”. The New York Times. 29. 4. 1920. Pristupljeno 26. 2. 2012.
- ^ „Ice Hockey at the 1924 Chamonix Winter Games: Men's Ice Hockey”. sports-reference.com. Arhivirano iz originala 07. 06. 2009. g. Pristupljeno 7. 1. 2014.
- ^ „1932 – Winter Olympics III (Lake Placid, United States)”. The Sports Network. Arhivirano iz originala 04. 06. 2011. g. Pristupljeno 7. 1. 2014.
- ^ Szemberg, Szymon; Podnieks, Andrew (2008). „Story #78–USA wins its first and so far only Worlds in 1933, denying Canada for the first time”. International Ice Hockey Federation. Arhivirano iz originala 23. 4. 2014. g. Pristupljeno 10. 3. 2009.
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #15–Great Britain wins Olympic gold.
- ^ a b Podnieks and Szemberg 2008, Story #82–USA sends two teams to the 1948 Olympics.
- ^ „Ice Hockey at the 1948 Sankt Moritz Winter Games: Men's Ice Hockey”. sports-reference.com. Arhivirano iz originala 30. 05. 2009. g. Pristupljeno 1. 3. 2009.
- ^ Podnieks 1997, str. 53–66
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #25–Soviet Union win their first Olympics, starting a new hockey era.
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #16–USA's original but unheralded "Miracle on Ice".
- ^ Szemberg, Szymon; Podnieks, Andrew (2008). „Story #57–Tre Kronor's win over Canada becomes sports lore in Sweden”. International Ice Hockey Federation. Arhivirano iz originala 14. 5. 2014. g. Pristupljeno 10. 3. 2009.
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #17–Protesting amateur rules, Canada leaves international hockey.
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #40–Finally, Canada to host the World Championship.
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #97–B Pool Americans win Olympic silver in 1972.
- ^ The Official Report of XIth Winter Olympic Games, Sapporo 1972 (PDF). The Organizing Committee for the Sapporo Olympic Winter Games. 1973. str. 228—229. Arhivirano iz originala (PDF) 26. 02. 2008. g. Pristupljeno 9. 1. 2014.
- ^ Roberts, Selena (10. 1. 2014). „Olympics: Opening ceremony; Pomp and Patriotism as Games Begin”. The New York Times. Pristupljeno 2. 3. 2009.
- ^ a b v g d Podnieks and Szemberg 2008, Story #1–Miracle on Ice Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. novembar 2011).
- ^ a b Judd 2008, str. 110–111
- ^ Allen, Kevin (23. 12. 1997). „College kids perform Olympic miracle”. ESPN. Pristupljeno 2. 3. 2009.
- ^ Swift, E.M. (3. 3. 1980). „The Golden Goal”. Sports Illustrated. Arhivirano iz originala 02. 10. 2010. g. Pristupljeno 10. 1. 2014.
- ^ Podnieks and Szemberg 2008, Story #11–Canada wins Olympic gold for first time in 50 years.
- ^ Byers, Jim (28. 2. 2010). „Canada beats U.S. in OT for hockey gold”. Toronto Star. Pristupljeno 11. 1. 2014.
Spoljašnje veze
uredi
- Hokejaški savez SAD-Zvaničan sajt
Greška kod citiranja: Postoje oznake <ref> za grupu s imenom „lower-alpha“, ali nema odgovarajuće oznake <references group="lower-alpha"/>