Republika Bosna i Hercegovina
Republika Bosna i Hercegovina (skraćeno RBiH) je bivši naziv krnje Bosne i Hercegovine za vrijeme rata u Bosni i Hercegovini. Sve do 9. aprila 1992. godine za ovu državu se zvanično koristio stari naziv Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina.[2]
| Republika Bosna i Hercegovina Socijalistička Republika Bosna i Hercegovina Bosna i Hercegovina | |||
|---|---|---|---|
| Himna Jedna si jedina (bošnj. Jedna si jedina) | |||
 Teritorija pod kontrolom Armije RBiH (zeleno) pred pregovore u Dejtonu | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | Balkan | ||
| Prestonica | Sarajevo | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | srpskohrvatski (ijekavski izgovor)[1] | ||
| Politika | |||
| Oblik države | republika | ||
| — Predsednik | Alija Izetbegović | ||
| — Premijer | Haris Silajdžić | ||
| Istorija | |||
| Postojanje | |||
| — Osnivanje | 1992. | ||
| — Ukidanje | 1995. (3 god.) | ||
| — Status | bivša država | ||
| Događaji | |||
| — Referendum o nezavisnosti | 29. februar — 1. mart 1992. | ||
| — SRBiH primljena u UN | 22. maj 1992. | ||
| — Vašingtonski sporazum | 18. mart 1994. | ||
| — Dejtonski sporazum | 21. novembar 1995. | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Valuta | bosanskohercegovački dinar | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice Bosne i Hercegovine | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
.svg){kind=small}
|
| ||
.svg){kind=small}
|
| ||
| |||
.svg)
.svg)
Iako međunarodno priznata u granicama jugoslovenske republike SR BiH, ona je defakto postojala samo na prostoru koji je bio pod kontrolom Armije RBiH. Od tog prostora i teritorije Hrvatske Republike Herceg-Bosne Vašingtonskim sporazumom 1994. godine je dogovoreno formiranje Federacije BiH. Dejtonskim sporazumom Federacija BiH postala je jedan od dva entiteta Bosne i Hercegovine.
Republika Bosna i Hercegovina je pravni prethodnik današnje Bosne i Hercegovine.[3]
Istorija
- 15. oktobar 1991 — Na sjednici Skupštine SR BiH, preglasavanjem srpskih poslanika, usvojeni su Platforma Predsjedništva SR BiH, Memorandum SDA o suverenosti SR BiH i Pismo o namjerama, čime je objavljena nezavisnost SR BiH.
- 24. oktobar 1991 — Srpski poslanici u Skupštini SR BiH u Sarajevu konstituisali su Skupštinu srpskog naroda u BiH.
- 18. novembar 1991 — U Grudama je osnovana Hrvatska zajednica Herceg-Bosna.
- 21. novembar 1991 — Skupština srpskog naroda BiH donijela je Odluku o verifikaciji dotad proglašenih srpskih autonomnih oblasti (SAO) u SR BiH: Autonomna regija Krajina, SAO Hercegovina, SAO romanijsko-birčanska, SAO Semberija i SAO Sjeverna Bosna.
- 9. januar 1992 — Skupština srpskog naroda u BiH proglasila autonomnu Republiku srpskog naroda Bosne i Hercegovine.
- 29. februar — 1. mart 1992 — Na referendumu, koji je bojkotovan od strane Srba, oko 63% upisanih u biračke spiskove je podržalo nezavisnost SR Bosne i Hercegovine.
- 6. april 1992 — Evropska zajednica priznala nezavisnost Socijalističke Republike BiH.
- 7. april 1992 — Skupština Srpske Republike BiH proglasila je u Banjoj Luci nezavisnost Srpske Republike Bosne i Hercegovine.
- 8. april 1992 — Krnje Predsjedništvo SR BiH u Sarajevu proglasilo je izmjenu naziva Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine u Republika BiH .
- 22. maj 1992 — Republika Bosna i Hercegovina primljena u članstvo Ujedinjenih nacija.
- 24. februar 1993 — Predsjedništvo Republike Bosne i Hercegovine donosi odluku o tekstu Ustava RBiH.
- 14. mart 1993 — Ustava RBiH postaje pravosnažan objavom u Službenom listu.
- 27. avgust 1993 — Tokom sjednice Predsjedništva Republike BiH, Hrvat Mile Akmadžić je smjenjen sa dužnosti premijera i na njegovo mjesto postavljen Haris Silajdžić.
- 28. avgust 1993 — U Grudama službeno proglašena Hrvatska Republika Herceg-Bosna, država hrvatskog naroda u Bosni i Hercegovini.
- 27. septembar 1993 — U Velikoj Kladuši proglašena Autonomna Pokrajina Zapadna Bosna, a Fikret Abdić je postavljen za predsjednika.
- 31. mart 1994 — Proglašeno formiranje Federacije BiH, čime su prekinuti sukobi između Hrvata i Bošnjaka.
- Maj 1994 — Krešimir Zubak izabran za prvog predsjednika Federacije BiH, Ejup Ganić za potpredsjednika, a Haris Silajdžić za premijera. Sljedećeg mjeseca je izabrana i vlada.
- Mart 1995 — Objavljen vojni savez između Hrvatske vojske, Armije RBiH i HVO-a, a vojne akcije protiv srpskih snaga intenzivirane.
- April 1995 — Na sastanku u Bonu, hrvatski i bošnjački lideri dogovorili da ujedine policiju, lokalnu upravu i, vremenom, vojne snage.
- 21. novembar 1995 — Lideri RBiH, Hrvatske i SR Jugoslavije prihvatili Dejtonski mirovni sporazum.
- 14. decembar 1995 — Dejtonski mirovni sporazum formalno potpisan u Parizu, čime je stupio na snagu novi Ustav kojim je formirana Bosna i Hercegovina, a ukinuta Republika BiH.
Reference
- ^ „Ustav RBiH.pdf” (PDF). Fondacija Centar za javno pravo. 1993-03-14. Pristupljeno 2023-09-05. „U Republici Bosni i Hercegovini u službenoj upotrebi je srpskohrvatski odnosno hrvatskosrpski jezik ijekavskog izgovora.”
- ^ "Službeni list RBiH", broj 1, 9. aprila 1992.
- ^ „CONSTITUTION OF BOSNIA AND HERZEGOVINA” (PDF) (na jeziku: engleski). Ustavni sud Bosne i Hercegovine. Arhivirano (PDF) iz originala 21. 06. 2013. g. Pristupljeno 05. 09. 2023.
Literatura
- Crnobrnja, Mihailo (1996). The Yugoslav Drama. McGill-Quenn's University Press. ISBN 978-0-7735-1429-4.
Vikizvornik ima izvorni tekst povezan sa člankom Ustav Republike Bosne i Hercegovine — Prečišćeni tekst (1993).