Robert Fico
Robert Fico (slč. Robert Fico; Topoljčani (Slovačka), 15. septembar 1964) slovački je političar. Fico je predsednik vlade Slovačke i predsednik stranke Smer — socijaldemokratija.
| Robert Fico | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fico 2023. | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Datum rođenja | 15. septembar 1964. | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mesto rođenja | Topoljčani, Čehoslovačka | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Profesija | Pravnik | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Supružnik | Svetlana Ficova | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Politička stranka | Smer-SD (od 1999) Ranije: Stranka demokratske levice (1990−1999) KP Čehoslovačke (1987−1990) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Potpis |  | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Mladost i obrazovanje uredi
Robert Fico se rodio i odrastao u radničkoj porodici u Topoljčanima. Do šeste godine je sa porodicom živeo u selu Hrušovani. Otac Ljudevit Fico je radio kao mašinovođa a majka Emilija Ficova je bila prodavačica obuće. Fico ima brata Ladislava i sestru Luciju. Žena Svetlana je pravnica i profesorka i nju je upoznao na studijama u Bratislavi. Imaju jednog sina.
Robert Fico je diplomirao pravo na Univerzitetu Komenius u Bratislavi 1986. godine. Doktorirao je 1992. godine. Od diplomiranja do 1995. godine je radio na pravnom institutu pri ministarstvu pravde Slovačke. Od 1994. godine do 2000. godine je radio kao zastupnik Slovačke pred Evropskom komisijom za ljudska prava i Evropskim sudom za ljudska prava.
Politička karijera uredi
Robert Fico je postao član Komunističke partije Slovačke 1987. godine koja je sa sestrinskom Komunističkom partijom Čehoslovačke imala povlašćen položaj u političkom sistemu Čehoslovačke. Za poslanika je izabran 1992. kao kandidat Stranke demokratske levice koja je nastala u novembru 1989. preimenovanjem dotadašnje Komunističke partije. Do 2006. je bio poslanik u Narodnoj radi Slovačke republike.
Nakon izbora 1998. stvorena je široka politička koalicija koja je uključila brojne stranke levice. Robert Fico se protivio koaliciji sa Mađarskom koalicijom zbog stavova oko tzv. Benešovih dekreta. Robert Fico je u tom trenutku bio najpopularniji političar u državi a na izborima je dobio najviše preferencijalnih glasova od kandidata SDL te je očekivao da bude postavljen za ministra ili za tužioca. Nakon spora sa sopstvenom strankom u decembru 1999. je napušta i osniva novu stranku SMER. S početka je prezentovana kao stranka centra međutim ubrzo je preuzela poziciju levičarske stranke nakon raspada Ficove prethodne stranke SDL. U periodu do 2002. stranka se predstavljala kao alternativa i trenutnoj vlasti i opoziciji pod parolom „treći put“. Stranka se predstavljala kao slovački pandan britanskim laburistima ili nemačkom SDP. Fico je tada izjavio „Nije važno da li je mačka bela ili crna, važno je da li lovi miševe“.
Robert Fico je 2004. godine predstavio ideju ujedinjenja levičarskih stranaka. Tri stranke (Socijaldemokratska alternativa, Stranka demokratske levice i Slovačka socijaldemokratska stranka) su prihvatile činjenicu da nemaju mogućnost za samostalni prelazak cenzusa te su prihvatile poziv Fica za ujedinjenje sa SMER-om. Ficova stranka je tada promenila naziv u SMER-socijalna demokratija. Ujedinjenje nije bilo od velikog uticaja na broj glasača koliko na utvrđivanje kao vodeće socijaldemokratske stranke kao i međunarodno priznanje i povratak u Stranku evropskih socijalista nakon suspenzije zbog saradnje sa Slovačkom narodnom strankom Jana Slote koja se smatra za stranku ekstremne desnice.
Ficova stranka je odnela pobedu osvojivši najviše glasova na izborima 2006. Skupštinsku većinu i vladu su formirali sa Narodnom strankom - Pokretom za demokratsku Slovačku Vladimira Mečjara i kontroverznom Slovačkom narodnom strankom Jana Slote. Mečijar i Slota su vodili koaliciju između 1994. i 1998. kada su pregovori Slovačke sa EU i NATO bili zaustavljeni međutim u to vreme je Fico kritikovao njihov rad iz opozicije. Iako je Stranka evropskih socijalista blokirala članstvo SMER-a nakon osnivanja ove koalicije, u februaru 2008. SMER je povratio punopravno članstvo.
Robert Fico je izbaran za predsednika vlade 4. jula 2006. Kao premijer na unutrašnjem planu se založio za preispitivanje svih odluka prethodne vlade, promenu poreskog sistema i renacionalizaciju međutim zbog plana za uvođenje evra u 2009. neke od ovih ideja su morale biti odbačene. Na spoljašnjem planu Fico se protivi postavljanju američkog raketnog štita u Češkoj i Poljskoj kao i priznavanju Kosova koje je uporedio sa Sudetima nakon čega je u parlamentu dobio podršku svih stranaka osim Mađarske koalicije.
Tokom parlamentarnih izbora 2023. godine, Fico je učestvovao u kampanji za prestanak vojne podrške Ukrajini u rusko-ukrajinskom ratu i izrazio interesovanje za početak mirovnih pregovora. Njegova partija Smer – socijaldemokratija (Smer) osvojila je najviše glasova na izborima, sa 22,95% glasova i 42 mandata. Fico je formirao koaliciju sa Glasom – Socijaldemokratijom (Hlas) i Slovačkom nacionalnom strankom, a svoj četvrti premijerski mandat započeo je 25. oktobra.
