Romanovi nakon 1917.
Romanovi nakon 1917. živjeli su u izgnanstvu van Rusije.
Samo su potomci Kirila Vladimiroviča stupali u ravnorodne brakove i danas se smatraju jedinim članovima Imperatorskog doma po odredbama Osnovnih državnih zakona Ruske Imperije. Svi drugi morganatski potomci koji koriste prezime Romanov nemaju pravo na presto.
Istorija uredi
Nakon abdikacije imperatora Nikolaja II Aleksandroviča i cesarevića Alekseja Nikolajeviča, dana 2. marta 1917, pravo na presto je prešlo ka imperatorovom bratu velikom knezu Mihailu Aleksandroviču. Veliki knez je manifestom od 3. marta 1917. godine odložio preuzimanje vlasti do konačne odluke Ustavotvorne skupštine o obliku državnog uređenja. Dana 1. septembra 1917, još prije saziva Ustavotvorne skupštine, predsjednik Privremene vlade Aleksandar Kerenski je proglasio republiku. Time je okončana ruska monarhija i završena 300-godišnja vladavina Romanova.
Godine 1918. bilo je presječeno sve muško potomstvo imperatora Aleksandra III Aleksandroviča. U skladu s pravilima nasljeđivanja prestola, pravo nasljedstva je prešlo na drugog sina imperatora Aleksandra II Nikolajeviča — velikog kneza Vladimira Aleksandroviča (1847—1909). Njegov najstariji sin je bio veliki knez Kiril Vladimirovič koji se 1922. godine proglasio za čuvara prestola, a manifestom od 31. avgusta 1924. proglasio se za imperatora sveruskog u izgnanstvu.[1]
Taj čin je bio u skladu s Osnovnim državnim zakonima i priznali su ga dinastički članovi i inostrani kraljevski domovi. Manifest samo nisu priznali veliki knezovi Nikolaj i Petar Nikolajevič (i njegov sin knez imperatorske krvi Roman Petrovič). Oni su smatrali da se o prestolu mora odlučivati putem narodnog izjašnjavanja. Udovica imperatorka Marija Fjodorovna nije osporavala pravo na presto velikog kneza Kirila Vladimiroviča, ali je smatrala njegov manifest preuranjenim jer do smrti nije izgubila nadu da se spasio neki od njena dva sina ili unuk.
Imperatorski dom uredi
Početkom 1917. godine Ruski imperatorski dom je imao 65 članova (uključujući imperatora, imperatorku udovicu, imperatorku, cesarevića, 15 velikih knezova, 13 velikih kneginja, 4 velike kneginjice, 13 knezova imperatorske krvi, 3 kneginje imperatorske krvi, 8 kneginjica imperatorske krvi, grčku kraljicu udovicu i 4 potomka Romanovska od Lojhtenberga).[2] Boljševici su strijeljali ukupno 17 dinastičkih članova od kojih 11 muškaraca.
Preživjeli muški dinastički članovi (osim Vladimira Kiriloviča, sina „imperatora“ Kirila Vladimiroviča) stupali su u morganatske brakove i time su lišili svoje potomke prava na presto. Morganatske supruge i potomstvo nisu bili članovi Imperatorskog doma. Za njih je uveden poseban plemićki status knezova Romanovskih. Nakon smrti Kirila Vladimiroviča (1938) novi dinastički starješina je postao njegov sin jedinac — veliki knez Vladimir Kirilovič. On je odlučio da ne uzima titulu imperatora sve do obnove monarhije. Tada su muški članovi Imperatorskog doma bili još: veliki knezovi Boris Vladimirovič, Andrej Vladimirovič i Dmitrij Pavlovič i knezovi imperatorske krvi Vsevolod Joanovič, Gavril Konstantinovič, Georgij Konstantinovič, Roman Petrovič, Andrej Aleksandrovič, Fjodor Aleksandrovič, Nikita Aleksandrovič, Dmitrij Aleksandrovič, Rostislav Aleksandrovič i Vasilij Aleksandrovič.
Dana 13. avgusta 1948. veliki knez Vladimir Kirilovič je stupio u ravnorodni brak sa Leonidom Georgijevnom. Ona je bila kćerka kneza Georgija Aleksandroviča Bagration-Muhranskog, starješine gruzijske dinastije u izgnanstvu. Međutim, današnji morganatski potomci Romanovih osporavaju taj brak smatrajući i njega morganatskim. Za vrijeme postojanja Ruske Imperije, koja je u svom sastavu imala i Gruziju, porodica Bagration nije uživala dinastički status. Ali kako su tada i Romanovi i Bagrationi bili u izgnanstvu, veliki knez Vladimir Kirilovič je svojim aktom od 1946, na zahtjev španskog kraljevskog doma, priznao Bagrationima status dinastije. Godinu dana kasnije se upoznao sa Leonidom Georgijevnom, a već sljedeće godine i stupio u brak sa njom.
Iz tog braka, 23. decembra 1953, rodila se kćerka jedinica — velika kneginjica Marija Vladimirovna. Dinastički starješina Vladimir Kirilovič je nju 23. decembra 1969. proglasio za čuvara prestola, u slučaju njegove smrti, jer su svi živi knezovi imperatorske krvi bili u morganatskim brakovima i njihovi potomci nisu bili članovi Imperatorskog doma. Nakon smrti posljednjeg kneza imperatorske krvi Vasilija Aleksandroviča (1989) velika kneginja Marija je u skladu sa Osnovnim državnim zakonima postala nasljednik prestola. Nastupilo je nasljeđivanje po ženskoj liniji jer bi smrću njenog oca Vladimira bila presječena posljednja muška linija.
Velika kneginjica Marija Vladimirovna je 1976. stupila u ravnorodni brak sa Francom Vilhelmom, princem od Pruske. Njemu je nakon primanja pravoslavlja veliki knez Vladimir Kirilovič dodijelio titulu velikog kneza, a na krštenju je dobio ime Mihail Pavlovič. Određeno je da će unuci Vladimira Kiriloviča prvenstveno nositi titulu velikog kneza i prezime Romanov, a samim tim nastaviti članstvo Imperatorskog doma. Iz braka Marije i Mihaila, dana 13. marta 1981, rodio se njihov sin jedinac — veliki knez Georgij Mihajlovič. Brak je razveden juna 1986, a Mihail Pavlovič više nije bio član Imperatorskog doma. Dana 21. aprila 1992. preminuo je dinastički starješina veliki knez Vladimir Kirilovič. Njegovom smrću se ugasila posljednja muška linija Romanova, kao svojevremeno 1730. smrću imperatora Petra II Aleksejeviča.[3][4]
Novi dinastički starješina je postala velika kneginja Marija Vladimirovna, a za cesarevića je proglašen veliki knez Georgij Mihajlovič. Njih dvoje su danas jedini članovi Imperatorskog doma i kao takve ih priznaje Ruska pravoslavna crkva.[5] Posljednje članice Imperatorskog doma su bile: velika kneginja udovica Leonida Georgijevna (1914—2010), kneginja imperatorske krvi Jekaterina Joanovna (1915—2007)[6] i kneginjica imperatorske krvi Vera Konstantinovna (1906—2001). Dinastički članovi danas, u skladu sa porodičnim pravilnikom, ne koriste prezime „Romanov“ niti bilo koje drugo prezime. Koriste titulu, ime i očestvo kao i za vrijeme Ruske Imperije.[7] U nepriznatoj državi Pridnjestrovlje, Ruski imperatorski dom ima status istorijske institucije.[8] Predsjedništvo Vrhovnog suda Ruske Federacije je 1. oktobra 2008, na zahtjev velike kneginje Marije Vladimirovne, rehabilitovalo ubijenu carsku porodicu.[9]
Udruženje potomaka uredi
Za razliku od Kirila Vladimiroviča svi drugi članovi Ruskog imperatorskog doma u izgnanstvu su dobili morganatske potomke bez prava na presto. Nakon Drugog svjetskog rata, s ciljem jačanja rodbinskih veza između takvih potomaka potekla je zamisao o osnivanju udruženja od knezova imperatorske krvi Vsevoloda Ivanoviča, Romana Petroviča i Andreja Aleksandroviča. Zamisao su realizovali tek 1979. knezovi imperatorske krvi Andrej Aleksandrovič i Dmitrij Aleksandrovič, kneginjica imperatorske krvi Vera Konstantinovna i kneginje imperatorske krvi Jekaterina Joanovna, Marina Petrovna i Nadežda Petrovna osnovavši Udruženje članova roda Romanovih (rus. Объединение членов рода Романовых). Svi su oni bili rođeni prije Februarske revolucije (1917), a zatim su poziv za učlanjenje u organizaciju uputili i svim morganatskim potomcima rođenim u izgnanstvu.
Udruženje potomaka ne poštuje dinastičko pravo regulisano Osnovnim državnim zakonima, a u slučaju povratka monarhije smatra da o prestolu treba da odlučuje narod. Udruženje ima Generalnu skupštinu, Komitet, predsjednika i potpredsjednika. Posljednji muški član udruženja, koji je istovremeno bio i član Imperatorskog doma, bio je knez imperatorske krvi Vasilij Aleksandrovič (1907—1989). Posljednja takva članica je bila kneginja imperatorske krvi Jekaterina Joanovna (1915—2007). Svi današnji članovi udruženja su morganatski potomci i ne pripadaju Imperatorskom domu. Godine 1992. udruženje potomaka je osnovalo Fond Romanovih za Rusiju (rus. Фонд Романовых для России).[10][11]
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ Manifest o prinяtii Velikim Knяzem Kirillom Vladimirovičem, Blюstitelem Rossiйskogo Imperatorskogo Prestola, titula Imperatora Vserossiйskogo, 31 avgusta/13 sentяbrя 1924 g. („www.imperialhouse.ru“), Pristupljeno 28. 10. 2016.
- ^ Pridvornый kalendarь na 1917 god
- ^ Rossiйskiй Imperatorskiй Dom (istoriko-юridičeskaя spravka), Pristupljeno 2. 11. 2016.
- ^ Dinastiя Romanovыh posle revolюcii 1917 goda, Pristupljeno 2. 11. 2016.
- ^ Pozdravlenie Svяteйšego Patriarha Kirilla glave Rossiйskogo imperatorskogo doma Velikoй knяgine Marii Vladimirovne („www.patriarchia.ru“), Pristupljeno 31. 10. 2016.
- ^ Pred stupanjem u morganatski brak sa italijanskim markizom (1937) odrekla se prava na presto.
- ^ Učreždenie o Imperatorskoй Familii; Glava tretья. O titulah, gerbah i pročih vnešnih preimuщestvah
- ^ Ukaz Prezidenta PMR №998 O statuse Rossiйskogo Imperatorskogo Doma v Pridnestrovskoй Moldavskoй Respublike, Pristupljeno 1. 11. 2016.
- ^ Postanovlenie Prezidiuma Verhovnogo Suda Rossiйskoй Federacii, Delo №274-P08 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. maj 2012), Pristupljeno 1. 11. 2016.
- ^ Obъedinenie členov roda Romanovыh („www.romanovfamily.org“), Pristupljeno 2. 11. 2016.
- ^ Fond Romanovыh dlя Rossii („www.romanovfundforrussia.org“), Pristupljeno 2. 11. 2016.