Rudolf Valdec
Rudolf Valdec (Krapina, 8. mart 1872 — Zagreb, februara 1929), je bio hrvatski vajar.
Rudolf Valdec | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 8. mart 1872. |
| Mesto rođenja | Krapina, Austrougarska |
| Datum smrti | 1. februar 1929. (56 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Kraljevina Jugoslavija |
Biografija uredi
Učio je na Obrtničkoj školi u Zagrebu, radio kod A. Kuhnea u Beču i kod S. Eberlea u Minhenu. Bio je nastavnik na Akademiji za umjetnost i obrt u Zagrebu. Među njegove poznate učenike spada Joza Turkalj. Bio je profesor na Akademiji likovnih umetnosti u Zagrebu (1908–29); član JAZU (danas HAZU) od 1919.
Na prekretnici veka kad se formira krug zagrebačkih likovnih umetnika Rudolf Valdec je, s R. Frangešom predstavnik kiparstva. Pod uticajem bečke secesije radi u ranijoj fazi alegorijsko-tematsku plastiku.
Autor je javnih spomenika i nadgrobne plastike I. Kukuljevića Sakcinskoga, F. Račkoga i S. Miletića u Zagrebu, S. S. Kranjčevića u Sarajevu, D. Obradovića u Beogradu, V. Jagića u Varaždinu, F. Livadića u Samoboru. Njegovi dekorativni radovi nalaze se na bivšoj Nacionalnoj i sveučilišnoj knjižnici, Umjetničkome paviljonu i drugim javnim ustanovama, os. bankama, u Zagrebu. Istaknuo se kao kulturni i javni radnik, a znatne je uspjehe postigao kao likovni pedagog.
Spomenik kralja Petra u Zrenjaninu uredi
Autor je prvobitne verzije Spomenika kralja Petra I Karađorđevića koji se nalazi na Trgu Slobode u Zrenjaninu, koja je nastala je u periodu od 1924. do 1928. godine i postojala je sve do 1941, kada je srušena od strane nemačkog okupatora.
Gradnja spomenika kralju Petru započeta je 1924. godine, donošenjem odluke gradske uprave o raspisivanju konkursa za njegovo podizanje s ciljem da se dođe do najboljih rešenja. Tome je prethodilo formiranje Odbora za podizanje spomenika, čija je obaveza bila da sredstva obezbedi dobrovoljnim prilozima i budžetskim izdvajanjima. Prva sednica Odbora održana je 19. novembra 1923. godine. Na konačnu odluku Odbora svojim vezama i autoritetom je uticao akademski slikar iz Velikog Bečkereka Aleksandar Sekulić, koji se 1924. vratio u svoj rodni grad posle završenih studija u Minhenu, gde je studirao zajedno sa Rudolfom Valdecom.[1] Ugovor potpisan između Odbora i vajara Rudolfa Valdeca 10. juna 1924. godine sadrži precizno formulisane sve obaveze izvođača spomenika i Odbora, koji je bio dužan da tačno ugovorenu svotu novca isplati umetniku u ratama. Kao rok izrade spomenika određen je 15. jun 1926. godine.
Valdec se opredelio za tradicionalnu trojnu podelu spomenika: stepenasto područje, srednji deo kao postament sa dva reljefa koja predstavljaju motive iz života kralja Petra: „Put kroz Albaniju“ i „Povorka na Terazijama posle krunisanja“. Prema podacima iz dnevne štampe, Valdec je krajem 1924. godine završio model spomenika. Komisija, imenovana od strane Odbora, otputovala je u Zagreb da se lično uveri u budući izgled spomenika. Iznenađeni plastičnom lepotom i preciznom izradom, članovi komisije imali su primedbe samo u pogledu nekih manjih detalja. Nešto kasnije, krajem 1925. godine, određeno je mesto za postavljanje spomenika, a to je „neposredno pored bunara – na glavnom trgu – i to na delu prema Aleksandrovoj ulici“.
