Sarti
Sarti (grč. Σάρτη [Sárti]) je selo (letovalište) u Grčkoj na „prstu“ Sitonija na poluostrvu Halkidiki. Nalazi se 140 kilometara jugoistočno od Soluna i ima pogled na Atos. Sarti čine 4-5 ulica i mnogo malih poprečnih ulica.[1]
| Sarti Σάρτη | |
|---|---|
 Sarti | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Središnja Makedonija |
| Okrug | Halkidiki |
| Opština | Sitonija |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011.. | 1.156 |
| — gustina | 21,65 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 40° 05′ 21″ S; 23° 58′ 39″ I / 40.0893° S; 23.9774° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 0 m |
| Površina | 53,384 km2 |
  Sarti Sarti na karti Grčke | |
Sarti je nekada bio deo opštine Toroni, ali je 2011. godine pripojena opštini Sitonija koja sada obuhvata celu teritoriju Sitonije.
Karakteristike uredi
Sarti je podeljen na Stari Sarti, Novi Sarti i Sarti bič (Sarti beach). Plaža u Sartiju je peščana, dugačka oko 3 kilometra i dosta široka. Plaža gleda na Svetu Goru. Stari deo Sartija ima malo krupniji pesak, a kada se krene ka novom delu on postaje sitniji.[1]
Istorijat uredi
Po legendi Sarti je osnovan u VIII veku pre nove ere, a dobio je ime po svom kralju Sartiosu.[2] Ime Sarti spominje se prvi put u V veku p.n.e u spisima čuvenog grčkog istoričara Herodota.[3] On navodi da je kroz mesto prošao persijski car Kserks u pohodu na grčke gradove u V veku p. n. e. Sarti krajem V veka postaje p.n.e postaje jedan od 32 najvažnija grada na Halkidikuju. Ovi gradovi pod vođstvom Olintosa osnivaju „Zajednicu Halkiđana”, koju će 379. godine uništiti Sparta.[2] Međutim, uskoro dolazi do ponovnog ujedinjenja, ali savez konačno uništava Filip II, kralj Makedonije. Ruševine grada danas se mogu naći iznad zaliva Sikia. [3]
U XIV veku se pominje selo pod imenom „Sartis”, koje je bilo metoh manastira Ksiropotam sa Svete Gore. Selo je opustošeno u XVII veku u napadu gusara.[2]
Sarti je ponovo naseljen nakon Grčko-turskih ratova (1919—1922). Nakon poraza u tom ratu, grčko stanovništvo je bilo primorano da 18. oktobra 1922. godine napusti Malu Aziju i naseli se u Grčku. Preci današnjeg stanovništva Sartija nekada je naseljavalo ostrvo Afisija (danas Avsa) u Mramornom moru. U strahu od pokolja Grci su po njih poslali brodove i prevezli ih u Atinu. Misleći da odlaze samo privremeno nisu sa sobom poneli ništa od svojih dobara. Grupa meštana vratila se na ostrvo i zatekla je spaljene i opljačkane kuće. Nezadovoljni životom u velikom gradu, odlučili su da potraže mesto na kome će se naseliti. Nakon nekoliko meseci pronašli su Sarti, koje ih je posetilo na mesto na kome su živeli i tu su odlučili da osnuju Novu Afisiju, jedno od 27 novih naselja koje su osnovale izbeglice na Halkidikiju.[4][2]
U početku je stanovništvo živelo teško i u siromaštvu. Bez kuća i hrane umirali su od gladi i bolesti. Meštatni Sikije, bogatog i jedinog mesta na Halkidikiju do rata, nisu blagonaklono gledali na pridošlice i nisu im pomagali. Njima su pomogli monasi manastira metoha manastira Ksiropotam i oni su u njemu proveli naredne dve godine dok nisu sagradili prve kuće koje se i danas mogu videti u starom delu Sartija. Bavili su se isključivo ribolovom. Za nekoliko decenija uspeli su da ukrote negostoljubivu prirodu i sagrade živopisno ribarsko naselje. Ono će početkom XXI veka postati jedno od najpoznatijih turističkih destinacija na Halkidikiju.[2][4]
Crkva u Sartiju uredi
.jpg)
Crkvu u Sartiju izbeglice su sagradili uz mnogo truda i napora. Posvetili su je Bogorodici, zaštitnici hrišćana. U crkvi se čuva ikona Bogorodice koju su meštani poneli iz njihove prapostojbine. Po legendi ona je učinila da brod ne krene dok i Nju ne unesu na njega i pokazuje znake prisustva za svoj praznik, svakog 15. avgusta. Tog dana ulicama Sartija kreće se litija i veliki broj ljudi koji nisu iz ovog mesta dolazi da joj se pokloni.[5][6]
Stanovništvo uredi
Naselje je imalo 2011. godine 1.156 stanovnika.[1] Tokom letnjih sezona taj broj je i do 10 puta veći zbog turista, a najveći broj dolazi iz Srbije, Severne Makedonije, Mađarske, Rumunije itd.
Galerija uredi
Reference uredi
- ^ a b v „Sarti (osnovni podaci)”. Hellena Travel. Arhivirano iz originala 14. 05. 2018. g. Pristupljeno 14. 5. 2018.
- ^ a b v g d „Istorija Sartija”. sarti-chalkidiki.com. Pristupljeno 1. 8. 2019.
- ^ a b „Sarti – Sitonija (Grčka)”. putujsigurno.rs. Pristupljeno 1. 8. 2019.
- ^ a b „Zanimljiva istorija Sartija”. nikana.gr. Pristupljeno 1. 8. 2019.
- ^ „Crkva u Sartiju”. sarti-chalkidiki.com. Pristupljeno 1. 8. 2019.
- ^ „Omiljeno srpsko letovalište na Sitoniji krije bolnu i dugu istoriju: Niko ne zna šta se dešavalo u kućama koje su sada turistička atrakcija”. telegraf.rs. Pristupljeno 1. 8. 2019.
