Sveti Sabor u Jerevanu
Sabor Presvete Bogorodice, Saborni hram Presvete Bogorodice ili Sveti Sabor (jerm. Կաթողիկե Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Kat'oghike Surp Astvatsatsin yekeghetsi) mala je srednjovekovna crkva iz 13. veka[2] smeštena u okrugu Ketron u Jerevanu, glavnom gradu Jermenije.
| Sveti Sabor u Jerevanu | |
|---|---|
| Կաթողիկե Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի Kat'oghike Surp Astvatsatsin yekeghetsi | |
 Sveti Sabor 2017. godine | |
  Sveti Sabor u Jerevanu Lokacija na mapi Jermenije | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Raskrsnica ulice Abovjan i avenije Sajat-Nova,[1] Kentron, Jerevan, Jermenija |
| Koordinate | 40° 11′ 04″ S; 44° 31′ 08″ I / 40.184369° S; 44.518978° I |
| Religija | jermenska apostolska crkva |
| Grad | Jerevan |
| Država |  Jermenija |
| Eklesijastikalni ili organizacioni status | crkva |
| Status | aktivna |
| Arhitektonski opis | |
| Stil arhitekture | jermenski |
| Završetak izgradnje | 1264. |
Istorija uredi
Prema natpisima urezanim na jednom od zidova crkve, preživela struktura koja se može videti danas datira iz 1264. godine.
Nakon razarajućeg zemljotresa koji je pogodio Jerevan i okolinu 1679. godine, u drevnom jerevanskom okrugu Šaharu izgrađena je velika bazilika posvećena Presvetoj Bogorodici u periodu 1693—1695. godine, zauzimajući zapadni deo prostora oko postojeće crkve. Nova crkva bila je izgrađena od tipične jermenske sedre i nije imala kupolu. Pripadala je jermenskom crkvenom arhitektonskom stilu trobrodne bazilike. Crkva je, zajedno sa svojom molitvenom prostorijom, bila dimenzija 14 × 19,3 metara i spoljašnjeg perimetra 16,4 × 28,4 metara i smatrana je jednom od najprostranijih crkvi starog Jerevana.[3] Crkva je imala ulaz i na južnoj i na zapadnoj strani.[4][5]
Godine 1936. bazilika Presvete Bogorodice srušena je od strane sovjetskih vlasti kako bi se napravilo mesto za stambene zgrade i jezički institut na aveniji Sajat-Nova. Tokom rušenja, otkrivena je trinaestovekovna Saborna crkva koja se nalazila unutar strukture velike bazilike. Nakon protesta arheologa, vlasti su odustale od rušenja ove crkvice, tako da je Saborna crkva sačuvana. Mnogi stari hačkari (kameni sa krstovima) pronađeni su u zidovima ove male Saborne crkve, u koju su ugrađeni u periodu 15—17. veka.
Sama porušena bazilika bila je izgrađena na temeljima još jedne starije crkve poznate kao crkva Presvete Bogorodice, po kojoj je bazilika i dobila naziv. Hipoteza da je ova starija crkva postojala u potpunosti je potvrđena kada su, prilikom rušenja južnih i severnih zidova bazilike, pronađene dve sakristije.[6]
Najstariji natpisi na zapadnoj fasadi Svetog Sabora datiraju iz 1264. godine, a postoje natpisi iz 1284. i 1299. godine, kao i iz 16. veka, dok se na severnim zidovima nalaze natpisi iz 1609. godine. Shodno tome, verovatno je početkom 17. veka izgrađena mala kapela sa zapadne strane Saborne crkve, nad kojom je krajem istog veka izgrađena crkva Presvete Bogorodice. Ovi nalazi značajni su zbog toga što potvrđuju zaključak da je Saborna crkva Presvete Bogorodice bila samo jedna od crkvi koja je preživela razarajući zemljotres koji je pogodio Jerevan u 17. veku.
Sadašnja crkvica Presvete Bogorodice, koja i dalje nosi ime Saborna crkva, relativno je mala crkva sa osnovom krsta — 5,4 × 7,5 metara, pa zbog ograničenog prostora služi samo kao molitvena zgrada i u njoj se ne obavljaju crkveni rituali.[7]
Crkva Svete Ane uredi
Severno od Svetog Sabora izgrađen je novi verski kompleks koji uključuje mnogo veću crkvu Svete Ane i zgradu koja predstavlja rezidenciju katolikosa svih Jermena. Dana 4. jula 2009. godine, katolikos Karekin II blagoslovio je zemljište i početak izgradnje crkve Svete Ane i pratećeg kompleksa, a ceremoniji su prisustvovali predsednik Jermenije Serž Sargsjan, predsednik Ustavnog suda Jermenije Gagik Arutjunjan, gradonačelnik Jerevana Gagik Belgarijan, članovi Bratstva Svetog Ečmijazdina, članovi Vrhovnog duhovnog narodnog veća i dobrotvori Irair Ovnanijan i njegova supruga Ana, po kojoj crkva i nosi ime, a delo je kreirano po arhitektonskim planovima Vagna Movsisjana.[8]
Izgradnja crkve započeta je 2011. godine, a cela crkva je završena 2014. godine. Dana 30. aprila 2015. godine katolikos Karekin II je osveštao završenu crkvu Svete Ane.[9]
Na osnovu dizajna Vagna Movsisjana, crkva predstavlja jednokupolnu građevinu osnove u obliku krsta i sa zvonikom ispred ulaza. Sa zapadne strane crkve nalazi se rezidencija katolikosa Karekina II.
Galerija uredi
-
Sveti Sabor, pogled sa severozapada -
Saborni hram 2006. godine, pre izgradnje crkve Svete Ane -
Sveti Sabor 2014. godine -
Saborni hram Presvete Bogorodice -
Pogled iz vazduha -
Očuvani hačkar stare bazilike Presvete Bogorodice -
Hačkar koji se nalazi u kompleksu Svetog Sabora i crkve Svete Ane -
Hačkar u Svetom Saboru -
Natpisi na zidu crkve -
Unutrašnjost Svetog Sabora -
Ljudi na molitvi u Svetom Saboru -
Crkva Svete Ane (levo) i Sveti Sabor (desno)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Reference uredi
- ^ „Katoghike church” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 3. 7. 2018.
- ^ Deirdre, Holding (1. 9. 2014). Bradt Travel Guides, ur. Armenia: with Nagorno Karabagh (na jeziku: engleski). ISBN 9781841625553. Pristupljeno 25. 9. 2017.
- ^ Waksmundzki, Leszek (2013). Armenia - przewodnik (Erywań izd.). Pruszków: Rewasz. str. 113. ISBN 83-62460-35-9 Proverite vrednost parametra
|isbn=: checksum (pomoć). - ^ „Katoghike church”. Yerevan.am (na jeziku: engleski). Pristupljeno 3. 7. 2018.
- ^ „Katoghike Church”. www.traveltoarmenia.am (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 02. 04. 2015. g. Pristupljeno 24. 3. 2015.
- ^ „Zwiedzanie Armenii”. Gruzja, Armenia i Azerbejdżan - Magiczne Zakaukazie. Przewodniki Bezdroży (IV izd.). Gliwice: Wydawnictwo Helion. 2012. str. 255. ISBN 978-83-246-7447-3.
- ^ Adamczak, Sławomir (2013). „Erywań”. Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Praktyczny przewodnik. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal. str. 295. ISBN 978-83-7642-141-4.
- ^ „The residence of the Catholicos of All Armenians will be constructed within 2 years” (na jeziku: engleski). PanArmenian News. Pristupljeno 4. 7. 2009.
- ^ „Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի ձեռամբ օծվեց Երևանի Ս. Աննա եկեղեցին | Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից (Surp Anna Church)”. aravot.am. Pristupljeno 2. 5. 2015.
