Википедија

Skulpture od putera

Skulpture od putera su skulpture uklesane u puteru. Radovi često prikazuju životinje, ljude, zgrade i druge objekte. Najpoznatije su kao atrakcije na državnim sajmovima u Sjedinjenim Državama u obliku krava i ljudi u prirodnoj veličini, ali se mogu naći i na banketnim stolovima, pa čak i na malim ukrasnim tacnama za puter. [1] Rezbarenje putera bilo je drevni zanat na Tibetu, Vavilonu, rimskoj Britaniji i drugde. Najranije dokumentovane skulpture od putera datiraju iz Evrope iz 1536. godine, gde su korišćene na banketskim stolovima. Najraniji radovi u modernom smislu kao javna umetnost datiraju iz Amerike iz 1870-ih, koju je kreirala Kerolajn Šok Bruks, žena sa farme iz Heline, Arkanzas. [1] Vrhunac izrade skulptura od putera bio je oko 1890-1930, [1] ali su skulpture od putera i dalje popularna atrakcija na poljoprivrednim sajmovima, banketskim stolovima i kao ukrasi od putera.

Usnula Jolanta, Karolin Šok Bruks, koja prikazuje Jolandu, vojvotkinju od Lorene, heroinu drame Henrika Herca Kći kralja Renea. Upravo je ovo remek-delo iz 1876. izazvalo interesovanje javnosti za vajanje od putera kao javne umetničke forme. Posuda je držana na hladnom sa ledom ispod nje.

Istorija

uredi

Istorija urezivanja hrane u skulpturalne predmete je drevna. [1] Arheolozi su pronašli kalupe za hleb i puding, životinjskih i ljudskih oblika na lokalitetima od Vavilona do rimske Britanije. [2] [3]

U Evropi, tokom perioda renesanse i baroka, oblikovanje hrane se obično radilo za bogate bankete. [1] Tokom ovog perioda pronađena je najranija poznata referenca na skulpturu od putera. [1] Godine 1536, Bartolomeo Skapi, kuvar Pape Pija V, organizovao je gozbu sastavljenu od devet scena detaljno isklesanih od namirnica. [1] Skapi je pomenuo nekoliko skulptura od putera za gozbu, uključujući slona sa nosiljkom, figuru Herkula koji se bori sa lavom i Mavra na kamili. [4] Još jedna rana referenca nalazi se u biografiji Antonija Kanove (1757–1822), koji je rekao da je prvi put skrenuo pažnju svog pokrovitelja kada je kao skromni dečak u kuhinji isklesao impresivnog lava od putera za banket - priča se sada smatra apokrifnom, mada ponovo potvrđuje postojanje skulptura od maslaca u tom periodu. [1] Skulpture od putera su pravili i u 18. veku kada su engleske mlekarice oblikovale blokove putera u ukrasne oblike. [1]

 
Kerolajn Šok Bruks sa bareljefnom skulpturom Kolumba od putera za Kolumbijsku izložbu u Čikagu 1893.

Najranija skulptura od putera u modernom smislu (kao javna umetnost, a ne centralni deo banketa) može se pratiti od Izložbe stogodišnjice iz 1876. na kojoj je Kerolajn Šok Bruks, žena sa farme iz Heline, Arkanzas, izložila svoju Uspavanu Jolantu, bistu žene u bareljefu, modelovanu u puteru. [1] Održavana je na hladnom pomoću sistema slojevitih činija i čestih promena leda. [1] Bruks nije imala formalnu umetničku obuku, ali je kao farmer provela godine praveći puter i 1867. godine, da bi delo učinila zanimljivijim, počela je da ga vaja, i na kraju ga iskoristila za prodajno mesto. [1] Kako su njene veštine napredovale, počela je da to doživljava kao umetničku formu. [1] Godine 1873. napravila je svoje remek-delo Uspavanu Jolantu, koje je ponavljala tokom godina na regionalnim izložbama širom SAD. [1] Tako je pozvana da donese repliku na Stogodišnju izložbu 1876. gde je privukla toliko pažnje i pohvala da je bila pozvana da vaja uživo za publiku. [1] Nakon toga je studirala u Parizu i Firenci i na kraju postala profesionalna vajarka koja je radila u mermeru, ali je povremeno nastavila da pravi umetnost od maslaca. [1] Vratila se na Kolumbijsku izložbu u Čikagu 1893. i napravila biste kraljice Izabele i Kristifora Kolumba. Do tada je, međutim, bilo i drugih vajara sa puterom. [1]

Procvat vajanja putera bio je od oko 1890. do 1930. godine. Tokom ovog perioda hlađenje je postalo široko dostupno, a američka mlečna industrija je počela da promoviše skulpturu od putera kao način da se takmiči sa sintetičkom zamenom za puter kao što je oleomargarin (margarin). [1] [5] Vajanje od putera se smanjilo tokom Velike depresije i Drugog svetskog rata zbog nestašice, ali se ponovo pojavilo nakon rata. [1]

Amerika

uredi

Prva skulptura krave od maslaca koja se pojavila na državnom sajmu prikazana je na sajmu u državi Ohajo 1903. godine, a izvajala ju je A. T. Shelton & Company. [6] Nove skulpture krave i teleta stvaraju se svake godine, odražavajući pozitivne ideale i kulturne trendove u Ohaju, i postale su tradicija sajma.

 
Razglednica skulpture dečaka, krave i teleta od putera Džona K. Danijelsa. Državni sajam Ajove, 1911. [1]
 
Linda Kristensen vaja puter na Državnom sajmu u Minesoti 2010.

Državni sajam u Minesoti nikada nije imao kravu od putera, ali prikazuje skulpturu od putera na drugi način. Sajam naručuje rezbarije na puteru dvanaest finalistkinja takmičenja Princeze Kej sa Mlečnog puta. Ove finalistkinje su izabrane među mladim ženama iz Minesote, između 16 i 23 godine da budu mlečne princeze. Njihove figure su klesane iz blokova putera od 90 funti. Svaki od dvanaest dana sajma po jedna finalistkinja bude isklesana, 2010. od strane Linde Kristensen, kalifornijske vajarke poreklom iz Minesote. Dok princeza pozira na platformi koja se okreće u rashlađenoj vitrini, Kristensenovoj je potrebno oko šest sati da iskleše njen lik, a sve to pred posetiocima sajma, koji prolaze pored rashlađenog izložbenog prostora. Kada se rezbarenje završi, prikazuje se do kraja sajma, a na njegovom zatvaranju svaka princeza mlekare može da odnese svoju kući i da je koristi kako želi (ponekad se koristi na maturskim zabavama ili venčanjima). [7]

Australija

uredi

Videvši uspeh princa od Velsa u puteru u kanadskom paviljonu u sezoni Britanske imperije 1924. godine, Australijanci su 1925. postavili veću skulpturu od putera u svoj paviljon u parku Vembli. Prikazivala je engleskog kriketaša Džeka Hobsa na stadionu za kriket u Sidneju tokom test serije 1924-5, u kojoj je Australija pobedila sa 4-1. [8]

Kanada

uredi

Godine 1924. i 1925. Princ od Velsa je predstavljen u dve skulpture od putera u rashladnim kutijama u kanadskom paviljonu na izložbi Britanske imperije u parku Vembli, severozapadni London. Skulpture su istovremeno predstavljale patriotizam i bile efikasna reklama za kanadsku mlečnu industriju. Godine 1924. skulptura je prikazivala princa kako stoji pored svog konja ispred svog ranča u Pekisku, Alberta . Za proizvodnju skulpture utrošeno je 3.000 funti putera. Skulptura iz 1925. prikazuje princa kako sedi u haljini poglavice Prvih naroda i zasnovana je na Edvardovoj poseti Banfu 1919. godine, gde su ga Asinibojni postavili za počasnog poglavicu. Izvajali su ga Džordž Kent i Bošam Hokins. Likovi žena prvih naroda u kućištu skulptura od putera iz 1925. bile su jedina referenca na kanadske prve narode u kanadskom paviljonu. [9]

Zabeleženo je da je princ bio zadovoljan obema skulpturama. Kada je kraljica Marija videla skulpturu svog sina od putera, nasmejala se i rekla da je to „prilično izuzetna sličnost“. Britanska štampa je takođe bila impresionirana, proglasivši skulpturu iz 1925. jednim od čuda Vemblija. [10] I drugi su bili podjednako impresionirani. Neki u kanadskoj štampi su, međutim, bili nezadovoljni skulpturom iz 1925. godine, a u jednom radu je pisalo „Vreme je da Kanada prestane da se reklamira prikazima Indijanaca u ratnoj boji“. [10]

Ubrzo nakon završetka Drugog svetskog rata, marketinški odbor proizvođača krema u Ontariju i kanadski proizvođači mleka počeli su kampanju za promociju svojih proizvoda. U okviru ove kampanje pokrenuto je vajanje od putera uz slogan „Sa puterom je bolje“. Ovo je imalo za cilj da poveća tržišni udeo putera u konkurenciji snažnog reklamiranja margarina kasnih 1940-ih. Skulpture od putera bile su izložene i na Kanadskoj nacionalnoj izložbi i na Kraljevskim poljoprivrednim zimskim sajmovima u Torontu. Ros Batler je bio prvi kanadski umetnik koji je vajao u puteru na ovim sajmovima. Stvorio je mnogo različitih skulptura od putera u prirodnoj veličini između 1947. i 1954. godine. Svaka skulptura je bila u prirodnoj veličini. Napravljeni su u hlađenim, staklenim kućištima i izloženi su tokom trajanja svakog sajma. Na kraju događaja, puter je vraćen u promet. Poslednje skulpture od putera koje je Ros napravio bile su kraljica Elizabeta II i princ Filip na Zapadnom sajmu u Londonu, Ontario 1956. godine. Nakon toga se vratio radu u glini sa poznatim temama goveda i konja. Godine 1986, prikladna počast Rosu Batleru na Kraljevskom poljoprivrednom zimskom sajmu uključivala je njegovu ličnost koju je u puteru izvajao umetnik iz Vindzora, Kristofer Ris. [11]

Tibet

uredi

Skulpture od putera (ili Torma) deo su drevne tibetanske budističke tradicije; jakov puter i boja se još uvek koriste za stvaranje privremenih simbola za tibetansku Novu godinu i druge verske proslave. [12]

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r Pamela H. Simpson. Butter Cows and Butter Buildings: A History of an Unconventional Sculptural Medium, Winterthur Portfolio 41, no. 1 (Spring 2007): 1-19.
  2. ^ Phyllis Pray Bober, Art, Culture, and Cuisine: Ancient and Medieval Gastronomy (Chicago: University of Chicago Press, 1999), 66–67
  3. ^ George C. Boon, "A Roman Pastry Cook’s Mould from Silchester", Antiquaries Journal 38 ( July 1958): 237–40.
  4. ^ Bartolomeo Scappi, Opera (1570; Venice: Alessandro de Vecchi, 1622), cited in Visser, The Rituals of Dinner
  5. ^ Mincer, Jillian (26. 8. 2010). „When It Comes to Butter Carving, There's No Margarine for Error”. Wall Street Journal. Pristupljeno 3. 7. 2011. 
  6. ^ „Archived copy”. Arhivirano iz originala 2015-08-08. g. Pristupljeno 2015-08-13. 
  7. ^ Wright, Andy. „Meet the Queen of Butter”. Modern Farmer. Pristupljeno 16. 4. 2013. 
  8. ^ Grant, Philip. „The British Empire Exhibition, 1924/25” (PDF). Pristupljeno 2016-07-18. 
  9. ^ Clendinning, Anne (2006). „Exhibiting a Nation: Canada at the British Empire Exhibition, 1924–1925”. Histoire sociale / Social History. Pristupljeno 2016-07-18. 
  10. ^ a b Clendinning, Anne (2006). „Exhibiting a Nation: Canada at the British Empire Exhibition, 1924–1925”. Histoire sociale / Social History. Pristupljeno 2016-07-18. 
  11. ^ „Home”. Ross Butler Gallery. Pristupljeno 5. 10. 2018. 
  12. ^ „Butter Sculpture Tradition Melting Away”. china.org.cn. Pristupljeno 2006-08-12. 

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Скулптуре_од_путера&oldid=27007726”