Википедија

Spisak mesta Svetske baštine u Bosni i Hercegovini

списак на Викимедији
(preusmereno sa Списак локалитета Светске баштине у Босни и Херцеговини)

Zaključno sa 2021, na području Bosne i Hercegovine nalazi se četiri lokaliteta na spisku Uneskove svetske baštine kao i još deset lokaliteta koji se nalaze na tzv. predloženom spisku (spisak predloženih lokaliteta koji bi se takođe potencijalno našli u budućnosti u okviru Uneskove svetske baštine).[1]

Mesta koja se nalaze na Uneskovom spisku Svetske baštine (plave tačke označavaju mesta nadgrobnih spomenika stećaka).

Prvi lokalitet, Stari most grada Mostara, upisan je na listu na Uneskovoj 29. sednici 2005.[2] Godine 1993, tokom rata u BiH, Hrvatsko vijeće obrane uništilo je most, u artiljerijskom napadu. Most je obnovljen nakon sukoba i ponovo otvoren 2004. Na spisak Svetske baštine 2007. uvršten je most Mehmed-paše Sokolovića u Višegradu.[3] Posle toga, 2016, spisku su pridruženi i srednjovekovni nadgrobni spomenici stećci. Ovaj lokalitet se delom nalazi i van granica Bosne i Hercegovine, tj. prostire se i u Hrvatskoj, Srbiji i Crnoj Gori. Od dvadeset i osam nalazišta, dvadeset se nalazi u Bosni i Hercegovini. Najistaknutije grobnice su svakako one u Radimlji.[4] Najnoviji proglašeni lokalitet jeste prašuma Janj koju je Unesko takođe imenovao prirodnim dobrom od svetskog značaja 2021. Stari most, most Mehmed-paše Sokolovića i stećci spadaju u kulturna dobra dok prašuma Janj spada u prirodno dobro.

Lokaliteti uredi

  Mesto se nalazi u više država
Ime Fotografija Mesto
(opština) 		Godina upisa Broj i kriterijum Opis
Stari most   Mostar 2005. 946; vi Lokalitet obuhvata poznati Stari most i okolnu oblast. Most, koji se nalazi nad rekom Neretvom, zatražio je Sulejman Veličanstveni i dovršen je 1566/67. Godine 1993, tokom Rata u BiH, Hrvatsko vijeće obrane granatiralo je i uništilo znamenitost. Nakon rata most je obnovljen tradicionalnim načinom gradnje i originalnim materijalima, a ponovo je otvoren 2004.[2]
Most Mehmed-paše Sokolovića   Višegrad 2007. 1260; ii, iv Most Mehmed-paše Sokolovića dovršen je 1577. Nalazi se na reci Drini. Sagradio ga je osmanski dvorski arhitekta Mimar Sinan, po nalogu velikog vezira Mehmed-paše Sokolovića.[3]
Stećci   20 lokaliteta 2016. 1504; iii, vi Stećci su srednjovekovni nadgrobni spomenici koji se pretežno nalaze na teritoriji BiH. Takođe se nalaze u delovima Hrvatske, Srbije i Crne Gore. Prvi put su se pojavili u 12. veku. U BiH se nalazi dvadeset lokaliteta, većinski u jugoistočnom delu zemlje. Najveća nekropola je Radimlja koja se nalazi u opštini Stolac.[4]
Prašuma Janj   Šipovo 2021. 1133quater; ix Prirodno dobro od svetskog značaja Iskonske i drevne bukove šume Karpata i drugih regiona Evrope jeste najveće serijsko dobro Uneskove svetske baštine sa 94 lokaliteta u 18 država. Ono je prošireno 2021. lokalitetima iz Češke, Francuske, Severne Makedonije, Poljske, Švajcarske i Bosne i Hercegovine. Lokalitet iz BiH koji je postao deo pomenutog dobra upravo je prašuma Janj. Prašuma Janj je strogi rezervat prirode i prvo je prirodno dobro iz BiH koje je uvršteno na Uneskov spisak mesta svetske baštine.[5]

Predloženi spisak uredi

Zaključno sa 2021, Bosna i Hercegovina na ovom spisku ima deset lokaliteta.[6]

Ime Fotografija Mesto
(opština) 		Godina upisa Opis
Sarajevo   Sarajevo 1997. Sarajevo, glavni grad Bosne i Hercegovine, poseduje bogatu istoriju religijskih i kulturnih raznolikosti.
Pećina Vjetrenica   Ravno 2004. Vjetrenica je najveća pećina u Bosni i Hercegovini. Važno je biodiverzitetsko nalazište. Pronađeni su razni ostaci fosila praistorijskih mesoždera.[7]
Ansambl prirode i arhitekture u Jajcu   Jajce 2006. Grad Jajce nalazi se na ušću reke Plive i Vrbas. Osnovan je u srednjem veku, a današnji oblik je dobio tokom osmanske vladavine[8]
Istorijski lokalitet Počitelj   Čapljina 2007. Grad Počitelj predstavlja jednu od malobonijih urbanih naselja u BiH koja su očuvana još od vremena Osmanlija.[9]
Ansambl prirode i arhitekture u Blagaju   Mostar 2007. Grad Blagaj, koji se nalazi na ušću reke Bune, obiluje primerima osmanske arhitekture.[10]
Ansambl prirode i arhitekture u Blidinju   Jablanica, Posušje, Tomislavgrad 2007. Oko područja se nalazi nekoliko endemskih biljnih vrsta kao i stećaka.[11]
Ansambl prirode i arhitekture u Stolcu   Stolac 2007. Jezgro Stolca predstavlja značajno kulturno-istorijsko i prirodno područje u kome se nalaze ostaci iz praistorijskog i ilirsko-rimskog razdoblja.[12]
Šuma Perućica   Foča 2017. Šuma Perućica je važna biodiverzitetska tačka, dom mrkih medveda, vukova i risova, kao i nekoliko vrsta ptica, reptila i vodozemaca. Planinski potok formira vodopad Skakavac koji je visok 75 metara.[13]
Jevrejsko groblje u Sarajevu   Sarajevo 2018. Grobni kompleks ima poršinu od 31.160 kvadratnih metara. Sadrži više od 3850 grobova.[14]
Kompleks vodopada kodMartinog Broda — nacionalni park Una   Bihać 2019. Gornji tok reke Une karakteriše niz vodopada.[15]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ „Bosnia and Herzegovina”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 3. 8. 2017. g. Pristupljeno 25. 7. 2017. 
  2. ^ a b „Old Bridge Area of the Old City of Mostar – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 28. 12. 2017. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  3. ^ a b „Mehmed Paša Sokolović Bridge in Višegrad – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 27. 12. 2017. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  4. ^ a b „Stećci Medieval Tombstone Graveyards – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 17. 9. 2017. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  5. ^ „Unesko proglasio prašumu Janj u BiH prirodnim dobrom”. Dnevnik. Pristupljeno 13. 11. 2021. 
  6. ^ „UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists: Bosnia and Herzegovina”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 16. 7. 2017. g. Pristupljeno 25. 7. 2017. 
  7. ^ „Vjetrenica cave – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 10. 1. 2018. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  8. ^ „The natural and architectural ensemble of Jajce – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 10. 1. 2018. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  9. ^ „The historic urban site of Počitelj – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 17. 12. 2017. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  10. ^ „The natural and architectural ensemble of Blagaj – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 17. 2. 2010. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  11. ^ „The natural and architectural ensemble of Blidinje – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 10. 1. 2018. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  12. ^ „The natural and architectural ensemble of Stolac – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 15. 11. 2017. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  13. ^ „Strict Nature Reserve – Primeval forest "Perućica" – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 20. 9. 2017. g. Pristupljeno 25. 12. 2017. 
  14. ^ „Jewish Cemetery in Sarajevo – UNESCO World Heritage Centre”. UNESCO World Heritage Centre. Arhivirano iz originala 3. 7. 2018. g. Pristupljeno 3. 7. 2018. 
  15. ^ „Complex of travertine waterfalls in Martin Brod - Una National Park”. UNESCO World Heritage Centre. Pristupljeno 7. 7. 2019. 

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_места_Светске_баштине_у_Босни_и_Херцеговини&oldid=27055245”