Sredačka župa
Sredačka župa je jedna od župa u okolini Prizrena, uz Sirinićku župu, Goru, Opolje i Prizrenski Podgor. To je kotlina između Prizrena i ski centra Brezovica. Površina joj je 163 km². Administrativno, deo je AP Kosovo i Metohija.
U Sredačkoj župi dominiraju planinski pašnjaci (56,7% površina), šume (24,6%), njive oranice (10,4%) i livade (4,9%). Manje površine se koriste za gajenje voća i vinogradarstvo.
U Sredačkoj župi se nalaze mnoge srednjovekovne crkve koje datiraju iz doba dinastije Nemanjića.
Sredačka župa je u periodu 1918–1940. predstavljala administrativnu oblast Kraljevine Jugoslavije sa centrom u selu Sredska. U posleratnoj FNR Jugoslaviji naselja Sredačke Župe su priključena opštini Prizren kao mesne zajednice.
Naselja Sredačke župe su: Sredska (po kome je i dobila ime), Pousko, Jablanica, Lokvica, Rečane, Živinjane, Planjane, Nebregošte, Manastirica, Stružje, Donje Ljubinje, Gornje Ljubinje, Drajčići, Mušnikovo, Gornje Selo. Župa je dobila ime po mestu Sredska u kome danas ima oko 100 stanovnika. Najveće je mesto Gornje Ljubinje sa oko 2.000 stanovnika.
Stanovnici župe danas su najvećim delom Bošnjaci (tj. pobošnjačeni Goranci), kao i mali broj Srba (većina Srba je proterana od dolaska NATO-a). Stanovništvo je usled izolovanosti zadržalo arhaične narodne običaje, folklor i jezik.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Ivanović, Milan (2013). Metohija: spomenici i razaranja. Novi Sad; Beograd: Prometej; Službeni glasnik.
- Đokić, Nebojša; Rogožarski, Jelena; Baltić, Milena (2023). „Prilog istoriji Sredačke župe”. Kosovo i Metohija kroz činjenice, tumačenja i simbole. Priština — Leposavić: Institut za srpsku kulturu. Knjiga 2 — istorija i etnologija: 307—347. ISBN 978-86-89025-92-7. COBISS.SR 123538441 COBISS.SR 123566857.
