Sreten Adžić

Sreten Adžić
Sreten Adžić
Puno ime	Sreten Adžić
Datum rođenja	15. oktobar 1856.
Mesto rođenja	Mala Sugubina, Kneževina Srbija
Datum smrti	9. decembar 1933. (77 god.)
Mesto smrti	Beograd, Kraljevina Jugoslavija

Sreten Adžić (Mala Sugubina, 1856 — Beograd, 1933) bio je pedagog, upravitelj Učiteljske škole u Jagodini.

Rođenje i školovanje uredi

Rođen je 15. oktobra 1856. godine u selu Mala Sugubina kod Trstenika od oca Miluna Milosavljevića i majke Save. Sretenov otac Milun, svršeni bogoslov, koji je radio kao učitelj i majka Sava, umrli su veoma rano, pa starateljstvo nad njim preuzima njegov deda po majci, Hadži Jefta.

Osnovnu školu, u koju je upisan pod prezimenom Adžić, završio je u Trsteniku. Nižu gimnaziju učio je u Kragujevcu, a potom završava i prvi razred Bogoslovije u Beogradu. Prvi razred Učiteljske škole završio je u Kragujevcu, a preostala tri u Učiteljskoj školi u Beogradu.

Prosvetni rad uredi

Nakon položenog učiteljskog ispita zrelosti, prve dve godine službovanja provodi u osnovnoj školi u Trsteniku. Godine 1882. Adžić, kao državni pitomac, odlazi u Beč gde studira pedagogiju na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beču. Potom, od 1886. godine, na Univerzitetu u Lajpcigu provodi 6 semestara. U ovom periodu se upoznaje sa vaspitnom idejom o ručnom radu kao nastaviom predmetu iz čega će kasnije proizići njegova knjiga „Ručni rad u muškoj školi“. Po povratku u Srbiju predaje u niškoj Učiteljskoj školi kao i Višoj ženskoj školi u Beogradu. Adžić se već tada razvija u odličnog pedagoga i metodičara čija su predavanja razumljiva, zanimljiva i izazivaju veliko interesovanje kod učenika. Zvanje profesora dobija 1895. godine i prelazi da predaje u Učiteljskoj školi u Aleksincu. Za upravitelja Muške učiteljske škole u Jagodini postavljen je 1896. godine i na tom položaju ostaje narednih dvadeset godina. Najplodonosnije godine svoga rada Adžić provodi u Učiteljskoj školi u Jagodini te s pravom možemo reći da je ugled i način rada škole Adžićevo praktično delo koje je služilo za primer drugim školama.

Učiteljska škola u Jagodini uredi

Njegovom zaslugom je u nastavni program uveden predmet „Školski rad“ u okviru koga se teorijski izučavala metodika svih nastavnih predmeta, ali izvodila i praktična nastava u osnovnoj školi. U školi je osnovana pevačka družina, orkestar, đačka družina Uzdanica, bogata knjižnica i čitaonica. Školsko imanje, koje se prostiralo na 10.5 hektara, smatrano je za jedno od najuglednijih u Srbiji. Ponos škole predstavljao je park u kome se nalazilo pet poljskih učionica. Park je zapravo botanička bašta odlično uređena, u kojoj su se nalazile mnoge retke vrste drveća. Kralj Petar I Karađorđević je prilikom posete školi 1915. godine, bio opčinjen parkom te je Adžić u nekoliko navrata boravio na Oplencu, kako bi se i tamo uredio sličan park. U radu na daljem razvoju škole, Adžića prekida Prvi svetski rat.

Dalja službovanja do penzije uredi

Nedugo posle rata, Adžić je premešten za oblasnog prosvetnog inspektora u Subotici, potom na mesto profesora Više pedagoške škole u Beogradu i za upravitelja Učiteljske škole u Vršcu. Svoj plodonosan i za državu dragocen, prosvetni rad, završava 1924. godine odlaskom u penziju. Prevodio je sa esperanta na srpski, i propagirao esperanto.

Dela uredi

Srpska nacionalna škola, (1891). COBISS.SR 83133703
Osnovno vaspitanje. Deo 1. Telesno vaspitanje: knjiga za učitelje i roditelje, (1892).COBISS.SR 39056391
Uvod u nauku o vaspitanju, (1894). COBISS.SR 154510092
Učiteljeve zabeleške, niz primera iz vaspitačkoga rada, (1894). COBISS.SR 23747335
Vaspitačeve zabeleške, namenjene roditeljima i prijateljima srpskog podmlatka, (1909). COBISS.SR 79333639
Kroz vasionu: astronomija, nebeska tela, komete, sa slikama, (1910). COBISS.SR 97063175
Poljska učionica, higijensko-pedagoška ustanova, sa 66 slika, (1924). COBISS.SR 24200199
Medonosno šiblje i drveće, (1924).COBISS.SR 133430791
Lekovite biljke u Jugoslaviji (1930). COBISS.SR 72658951

Odlikovanja uredi

Za svoj rad odlikovan je sledećim odlikovanjima:

Porodične prilike uredi

Sreten Adžić je sa suprugom Milevom Popović imao dvoje dece: sina Milovana, koji je poginuo tokom Prvog svetskog rata prilikom povlačenja vojske preko Albanije, i kćer Nadeždu, u monaštvu nazvanu Ana, igumaniju manastira Vraćevšnica.

Umro je 9. decembra 1933. godine u Beogradu.

Literatura uredi

(1939) Spomenica u slavu Učitelja, profesora, direktora, pedagoga, naučnika, Narodnog prosvetitelja od zahvalnih mu učenika i poštovalaca. Jagodina COBISS.SR 85782535
Bakić, V. (1902) Izveštaj o ministarskog izaslanika Učiteljskoj skoli u Jagodini. Prosvetni glasnik, br. 1
Cvijić, J. (1903) Naselje Srpskih zemalja. Beograd
Đorđević, O. (2000) Sreten Adžić i njegova porodica. Manastir Vraćevšnice COBISS.SR 177612551
Marković, B. (1970) Uspomene iz Đačke jagodinske Učiteljske Škole. Jagodina: Biblioteka Učiteljskog fakulteta, Rukopis
Milosavljević, S. M. (1969) Neki novi podaci o Sretenu M. Adžiću. Nastava i vaspitanje, ul. 376-380
Milosavljević, S. (1964) Pedagoški rad Sretena Adžića. Beograd: Filozofski fakultet - Odsek za pedagogiju, Diplomski rad
Nedović, V. Epoha Osnovne škole. Priština: Obeležja
Nedović V.: Pedagoški ogledi Sretena Adžića, Jagodina, 1998 / Bisera Jevtić COBISS.SR 76430594
Savić, L. M. (1964) Istorija slepih Srbije. Beograd: Savez slepih Srbije COBISS.SR 91661063

Spasić, Ž. (1978) Uticaj pokreta Svetozara Markovića na pobune srednjoškolske omladine u Srbiji 70-ih godina XIX veka. Jagodina, separat