Sreto Tanasić
Sreto Tanasić (Podnovlje, kod Doboja, 27. juna 1949) srpski i jugoslovenski je lingvista, filolog i univerzitetski profesor. Tanasić je predsednik Odbora za standardizaciju srpskog jezika,[1] dopisni član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske (ANURS), redovni profesor Filozofskog fakulteta u Nišu, naučni savetnik Instituta za srpski jezik SANU i njegov direktor od 2006. do 2016. godine.[2]
dr Sreto Tanasić | |
---|---|
Puno ime | Sreto Tanasić |
Datum rođenja | 27. jun 1949. |
Mesto rođenja | Podnovlje kod Doboja, FNR Jugoslavija |
Zanimanje | lingvista filolog |
Biografija
urediZavršio je Filozofski fakultet u Sarajevu, Grupu za srpskohrvatski jezik i istorija jugoslovenskih književnosti. Na istom fakultetu odbranio je magistarski rad sintakse savremenog srpskog jezika. Jednu školsku godinu predavao je srpskohrvatski jezik u svojstvu lektora na Univerzitetu „Lomonosov” u Moskvi. Nakon izbijanja građanskog rata u Bosni i Hercegovini, sa porodicom je 1992. prešao u Beograd. U Institutu za srpski jezik SANU radio je od 1994. do 2016. Na Filozofskom fakultetu u Nišu od 1993. godine radio je kao honorarni nastavnik do 1. oktobra 2016. Od 1996. petnaest godina bio je gostujući profesor za savremeni srpski jezik na Filozofskom / Filološkom fakultetu u Banjoj Luci. Oktobra 2008. godine i novembra 2013. držao je po pozivu predavanja savremenog srpskog jezika na Univerzitetu „Lomonosov” u Moskvi. Na Univerzitetima u Beogradu, Novom Sadu, Kragujevcu, Banjoj Luci i Istočnom Sarajevu bio je član u pedesetak komisija za odbranu magistarskih i doktorskih disertacija.
Učestvovao je s referatom na velikom broju domaćih i međunarodnih naučnih konferencija, između ostalog na 15. međunarodnom kongresu slavista u Minsku 2013. i na 16. međunarodnom kongresu slavista u Beogradu 2018. Bio član i/ili predsjednik organizacionih odbora velikog broja domaćih i međunarodnih naučnih skupova, između ostalog i član Programskog odbora 16. međunarodnog kongresa slavista u Beogradu 2018.[3]
Oblast interesovanja i istraživanja
urediTanasićeva osnovna područja zanimanja su: sintaksa savremenoga srpskog jezika, savremeni srpski standardni jezik i jezička kultura, pitanja funkcionisanja srpskog standardnog jezika, te sintaksa i leksika srpskih ijekavskih govora. Više od deset godina bio je rukovodilac projekta „Opis i standardizacija savremenog srpskog jezika” u Institutu za srpski jezik SANU.[4] Radovi su mu, pored u Srbiji, objavljivani i u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Bugarskoj, Poljskoj, Rumuniji i Rusiji.
Članstvo i uredništvo
urediTanasić je član redakcija časopisâ Južnoslovenski filolog, Slavistika i Zadužbina, iz Beograda, časopisa Godišnjak za jezik i književnost, koji izdaje Filozofski fakultet u Nišu, član redakcije časopisa Ishodišta, koji izdaju Zapadni univerzitet u Temišvaru i Filozofski fakultet u Nišu, te član redakcije časopisa Hrišćanska misao iz Beograda. Član je redakcije i glavni urednik časopisa za savremeni srpski jezik i jezičku kulturu Naš jezik, koji izdaje Institut za srpski jezik SANU. Uredio je više knjiga i zbornika iz oblasti jezika.
Članstvo u stručnim telima
urediSaradnik je Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) i Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske (ANURS) na izradi Srpskog dijalektološkog atlasa. Član je Odbora za jezik ANURS, član Komisije za jezik i književnost ANURS za izradu Enciklopedije Republike Srpske, potpredsjednik Slavističkog društva Srbije. Stalni je član Matice srpske u Novom Sadu i njenog Odbora za književnost i jezik, kao i član njene Komisije za dodelu nagrade za doprinos srpskoj jezičkoj kulturi. U dva mandata bio član Matičnog naučnog odbora za jezik i književnost Ministarstva za nauku Republike Srbije. Član je Odbora za nagradu „Pavle i Milka Ivić”, član Upravnog odbora Zadužbine Ive Andrića, član Vukove zadužbine u Beogradu. Član je Saveta za srpski jezik pri Vladi Republike Srbije.
Tanasić je član i predsjednik Odbora za standardizaciju srpskog jezika i član njegove Komisije za sintaksu, koji su 1997. osnovale tri akademije nauka i umetnosti: SANU, CANU i ANURS, Institut za srpski jezik SANU, Matica srpska, Srpska književna zadruga i svi fakulteti iz Srbije, Republike Srpske i Crne Gore na kojim se studira srpski jezik radi jezičkog planiranja koje bi vodilo adekvatnoj jezičkoj politici, obezbeđivanju statusa srpskog jezika i planiranja proučavanja srpskog jezika kao osnove za osavremenjavanje njegove standardnojezičke norme.
Priznanja i nagrade
uredi- Nagrada Ministarstva za nauku Republike Srbije za uspeh postignut u nauci 2004.
- Nagrada „Pavle Ivić” za najbolju knjigu o srpskom jeziku u 2005. (koautor), februar 2006.[5]
- Zahvalnica Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, 27. maj 2008.
- Povelja zahvalnosti Filološkog fakulteta u Beogradu za izuzetnu saradnju i podršku studija, 6. oktobar 2015.
- Počasni član Slavističkog društva Srbije 2019.
- Priznanje „Kulturni obrazac” za posvećeni rad u korist kulture. Ministarstvo kulture Republike Srbije, 26. decembra 2019.
- Povelja Matice srpske za negovanje srpske jezičke kulture, 2023.[6]
- Spomen povelja ,,AKADEMIK PREDRAG PIPER" za negovanje sećanjana naučno delo akademika Predraga Pipera i za značajan doprinos slavistici i srbistici. Savez slavističkih društava Srbije u saradnji sa Maticom Srpskom, Institutom za srpski jezik SANU, Filološkim fakultetom Univerziteta u Beogradu i Filozofskim fakultetom Univerziteta u Novom Sadu, 13. 9. 2024.
Bibliografija
urediBibliografija Tanasića sadrži više od 250 jedinica. Bibliografija radova između 2007. i 2017. godine objavljena je u publikaciji „70 godina Instituta za srpski jezik SANU”.[7]
Posebna izdanja
uredi- Tanasić, Sreto: Prezent u savremenom srpskom jeziku, Beograd: Biblioteka Južnoslovenskog filologa, Nova serija, knj. 12, 1996, 192 str.[8]
- Tanasić, Sreto: Sintaksičke teme, Beograd: Beogradska knjiga, 2005, 229 str.[9]
- Predrag Piper, Ivana Antonić, Vladislava Ružić, Sreto Tanasić, Ljudmila Popović, Branko Tošović, Sintaksa savremenoga srpskog jezika. Prosta rečenica(u redakciji Milke Ivić), Beograd: Institut za srpski jezik SANU, Beogradska knjiga – Novi Sad: Matica srpska, 2005, 345–476. [Prilozi gramatici srpskog jezika]
- Tanasić, Sreto: Sintaksičke teme, drugo izdanje – izmenjeno i prošireno, Beograd: Beogradska knjiga,2009, 251 str.
- Tanasić, Sreto: Iz sintakse srpske rečenice, Beograd: Beogradska knjiga, Institut za srpski jezik SANU, 2012, 221 str.
- Tanasić, Sreto: Sintaksa pasiva u savremenom srpskom jeziku, Beograd: Beogradska knjiga, Institut za srpski jezik SANU, 2014, 259 str.
- Razumevanje jezika: Razgovori sa Sretom Tanasićem/ [razgovore vodio] Miloš Jevtić, Beograd: NM libris, 2017, 253. str. [Kolekcija Odgovori, 212]
- Predrag Piper, Milivoj Alanović, Slobodan Pavlović, Ivana Antonić, Marina Nikolić, Dojčil Vojvodić, Ljudmila Popović, Sreto Tanasić, Biljana Marić, Sintaksa složene rečenice u savremenom srpskom jeziku (u redakciji Predraga Pipera), Beograd: Institut za srpski jezik SANU – Novi Sad: Matica srpska, 2018, 597–633.[10]
- U službi nauke. Razgovori u redakciji časopisa Istok sa Slobodanom Remetićem i Sretom Tanasićem (povodom XVI međunarodnog kongresa slavista u Beogradu 2018), Istok, Knjaževac, 2018, 73 str.
- Tanasić, Sreto Z.: Iz sintakse i semantike srpskog jezika, Novi Sad: Prometej, 2019, 245 str.[11]
- Tanasić, Sreto Z.: Tako sam govorio zarad sutra: intervjui, Čigoja štampa, 2020, str. 234, 21 cm;
- Tanasić, Sreto Z.: Prilozi sintaksi srpskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Istočno Sarajevo, 225 str, 24 cm;
- Tanasić, Sreto Z.: Ogledi o jeziku srpskih pisaca. Slavističko društvo Srbije, Beograd, 225 str, 24 cm;
- Tanasić, Sreto Z.: Srpski jezik i ćirilica danas: ogledalo srpsko, Prometej, Novi Sad, 2023, str. 193, 21 cm;
Prevodi sa ruskog jezika:
uredi- G. V. Florovski, Putevi ruskog bogoslovlja,Podgorica: CID, 1997, 656 str.
- Jurij Loščic, Union. Srpska priča ruska bajka, Beograd: Ravera pres, 1997, 293 str.
- Lav P. Karsavin, O ličnosti, Podgorica: CID,2004, 319 str.
- Jurij M. Loščic, Srpska priča ruska bajka 1: Union, Beograd: Hrišćanskamisao, 2005, 272 str. (kao pod 2)
- Jurij M. Loščic, Srpska priča ruska bajka 2: Polumir, Beograd: Hrišćanska misao, 2005, 253 str.
Reference
uredi- ^ „Sreto Tanasić nasledio Ivana Klajna u SANU”. Blic. Tanjug. 12. 12. 2017. Pristupljeno 27. 3. 2018.
- ^ „Sreto Tanasić”. anurs.org. Pristupljeno 3. 2. 2024.
- ^ http: Program
- ^ „Opis i standardizacija savremenog srpskog jezika”. Arhivirano iz originala 03. 08. 2020. g. Pristupljeno 27. 08. 2020.
- ^ Sintaksa za uzor
- ^ Kovačević, Snežana. „Danojliću i Nogu postuhumno Povelja Matice srpske”. Politika Online. Pristupljeno 2023-03-22.
- ^ „70 godina Instituta za srpski jezik SANU”. Beograd, 2017, str.237—244.
- ^ Tanasić, Sreto: Prezent u savremenom srpskom jeziku
- ^ Tanasić, Sreto: Sintaksičke teme
- ^ Promocija knjige u Matici Srpskoj u Novom Sadu[mrtva veza]
- ^ Tanasić, Sreto: * Iz sintakse i semantike srpskog jezika
Spoljašnje veze
uredi- Biografija Tanasića na sajtu ANURS
- Početak novog doba za srpski jezik i ćirilicu - intervju („Politika”, 19. septembar 2021)
- Sreto Tanasić: POLITIČKI JEZICI PROTIV SRPSKOG: Odgovor Odbora za standardizaciju srpskog jezika Zavodu za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja („Večernje novosti”, 9. novembar 2021)