Sreto Tanasić

Sreto Tanasić (Podnovlje, kod Doboja, 27. juna 1949) srpski i jugoslovenski je lingvista, filolog i univerzitetski profesor. Tanasić je predsednik Odbora za standardizaciju srpskog jezika, dopisni član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske (ANURS), redovni profesor Filozofskog fakulteta u Nišu, naučni savetnik Instituta za srpski jezik SANU i njegov direktor od 2006. do 2016. godine.

dr Sreto Tanasić
Puno ime	Sreto Tanasić
Datum rođenja	(1949-06-27)27. jun 1949.
Mesto rođenja	Podnovlje kod Doboja, FNR Jugoslavija
Zanimanje	lingvista filolog

Biografija

Završio je Filozofski fakultet u Sarajevu, Grupu za srpskohrvatski jezik i istorija jugoslovenskih književnosti. Na istom fakultetu odbranio je magistarski rad sintakse savremenog srpskog jezika. Jednu školsku godinu predavao je srpskohrvatski jezik u svojstvu lektora na Univerzitetu „Lomonosov” u Moskvi. Nakon izbijanja građanskog rata u Bosni i Hercegovini, sa porodicom je 1992. prešao u Beograd. U Institutu za srpski jezik SANU radio je od 1994. do 2016. Na Filozofskom fakultetu u Nišu od 1993. godine radio je kao honorarni nastavnik do 1. oktobra 2016. Od 1996. petnaest godina bio je gostujući profesor za savremeni srpski jezik na Filozofskom / Filološkom fakultetu u Banjoj Luci. Oktobra 2008. godine i novembra 2013. držao je po pozivu predavanja savremenog srpskog jezika na Univerzitetu „Lomonosov” u Moskvi. Na Univerzitetima u Beogradu, Novom Sadu, Kragujevcu, Banjoj Luci i Istočnom Sarajevu bio je član u pedesetak komisija za odbranu magistarskih i doktorskih disertacija.

Učestvovao je s referatom na velikom broju domaćih i međunarodnih naučnih konferencija, između ostalog na 15. međunarodnom kongresu slavista u Minsku 2013. i na 16. međunarodnom kongresu slavista u Beogradu 2018. Bio član i/ili predsjednik organizacionih odbora velikog broja domaćih i međunarodnih naučnih skupova, između ostalog i član Programskog odbora 16. međunarodnog kongresa slavista u Beogradu 2018.

Oblast interesovanja i istraživanja

Tanasićeva osnovna područja zanimanja su: sintaksa savremenoga srpskog jezika, savremeni srpski standardni jezik i jezička kultura, pitanja funkcionisanja srpskog standardnog jezika, te sintaksa i leksika srpskih ijekavskih govora. Više od deset godina bio je rukovodilac projekta „Opis i standardizacija savremenog srpskog jezika” u Institutu za srpski jezik SANU. Radovi su mu, pored u Srbiji, objavljivani i u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Bugarskoj, Poljskoj, Rumuniji i Rusiji.

Članstvo i uredništvo

Tanasić je član redakcija časopisâ Južnoslovenski filolog, Slavistika i Zadužbina, iz Beograda, časopisa Godišnjak za jezik i književnost, koji izdaje Filozofski fakultet u Nišu, član redakcije časopisa Ishodišta, koji izdaju Zapadni univerzitet u Temišvaru i Filozofski fakultet u Nišu, te član redakcije časopisa Hrišćanska misao iz Beograda. Član je redakcije i glavni urednik časopisa za savremeni srpski jezik i jezičku kulturu Naš jezik, koji izdaje Institut za srpski jezik SANU. Uredio je više knjiga i zbornika iz oblasti jezika.

Članstvo u stručnim telima

Saradnik je Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) i Akademije nauka i umetnosti Republike Srpske (ANURS) na izradi Srpskog dijalektološkog atlasa. Član je Odbora za jezik ANURS, član Komisije za jezik i književnost ANURS za izradu Enciklopedije Republike Srpske, potpredsjednik Slavističkog društva Srbije. Stalni je član Matice srpske u Novom Sadu i njenog Odbora za književnost i jezik, kao i član njene Komisije za dodelu nagrade za doprinos srpskoj jezičkoj kulturi. U dva mandata bio član Matičnog naučnog odbora za jezik i književnost Ministarstva za nauku Republike Srbije. Član je Odbora za nagradu „Pavle i Milka Ivić”, član Upravnog odbora Zadužbine Ive Andrića, član Vukove zadužbine u Beogradu. Član je Saveta za srpski jezik pri Vladi Republike Srbije.

Tanasić je član i predsjednik Odbora za standardizaciju srpskog jezika i član njegove Komisije za sintaksu, koji su 1997. osnovale tri akademije nauka i umetnosti: SANU, CANU i ANURS, Institut za srpski jezik SANU, Matica srpska, Srpska književna zadruga i svi fakulteti iz Srbije, Republike Srpske i Crne Gore na kojim se studira srpski jezik radi jezičkog planiranja koje bi vodilo adekvatnoj jezičkoj politici, obezbeđivanju statusa srpskog jezika i planiranja proučavanja srpskog jezika kao osnove za osavremenjavanje njegove standardnojezičke norme.

Priznanja i nagrade

• Nagrada Ministarstva za nauku Republike Srbije za uspeh postignut u nauci 2004.
• Nagrada „Pavle Ivić” za najbolju knjigu o srpskom jeziku u 2005. (koautor), februar 2006.
• Zahvalnica Filozofskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu, 27. maj 2008.
• Povelja zahvalnosti Filološkog fakulteta u Beogradu za izuzetnu saradnju i podršku studija, 6. oktobar 2015.
• Počasni član Slavističkog društva Srbije 2019.
• Priznanje „Kulturni obrazac” za posvećeni rad u korist kulture. Ministarstvo kulture Republike Srbije, 26. decembra 2019.
• Povelja Matice srpske za negovanje srpske jezičke kulture, 2023.

Bibliografija

Bibliografija Tanasića sadrži više od 250 jedinica. Bibliografija radova između 2007. i 2017. godine objavljena je u publikaciji „70 godina Instituta za srpski jezik SANU”.

Posebna izdanja

• Tanasić, Sreto: Prezent u savremenom srpskom jeziku, Beograd: Biblioteka Južnoslovenskog filologa, Nova serija, knj. 12, 1996, 192 str.
• Tanasić, Sreto: Sintaksičke teme, Beograd: Beogradska knjiga, 2005, 229 str.
• Predrag Piper, Ivana Antonić, Vladislava Ružić, Sreto Tanasić, Ljudmila Popović, Branko Tošović, Sintaksa savremenoga srpskog jezika. Prosta rečenica(u redakciji Milke Ivić), Beograd: Institut za srpski jezik SANU, Beogradska knjiga – Novi Sad: Matica srpska, 2005, 345–476. [Prilozi gramatici srpskog jezika]
• Tanasić, Sreto: Sintaksičke teme, drugo izdanje – izmenjeno i prošireno, Beograd: Beogradska knjiga,2009, 251 str.
• Tanasić, Sreto: Iz sintakse srpske rečenice, Beograd: Beogradska knjiga, Institut za srpski jezik SANU, 2012, 221 str.
• Tanasić, Sreto: Sintaksa pasiva u savremenom srpskom jeziku, Beograd: Beogradska knjiga, Institut za srpski jezik SANU, 2014, 259 str.
• Razumevanje jezika: Razgovori sa Sretom Tanasićem/ [razgovore vodio] Miloš Jevtić, Beograd: NM libris, 2017, 253. str. [Kolekcija Odgovori, 212]
• Predrag Piper, Milivoj Alanović, Slobodan Pavlović, Ivana Antonić, Marina Nikolić, Dojčil Vojvodić, Ljudmila Popović, Sreto Tanasić, Biljana Marić, Sintaksa složene rečenice u savremenom srpskom jeziku (u redakciji Predraga Pipera), Beograd: Institut za srpski jezik SANU – Novi Sad: Matica srpska, 2018, 597–633.
• U službi nauke. Razgovori u redakciji časopisa Istok sa Slobodanom Remetićem i Sretom Tanasićem (povodom XVI međunarodnog kongresa slavista u Beogradu 2018), Istok, Knjaževac, 2018, 73 str.
• Tanasić, Sreto Z.: Iz sintakse i semantike srpskog jezika, Novi Sad: Prometej, 2019, 245 str.

• Tanasić, Sreto Z.: Tako sam govorio zarad sutra: intervjui, Čigoja štampa, 2020, str. 234, 21 cm;

• Tanasić, Sreto Z.: Prilozi sintaksi srpskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Istočno Sarajevo, 225 str, 24 cm;

• Tanasić, Sreto Z.: Ogledi o jeziku srpskih pisaca. Slavističko društvo Srbije, Beograd, 225 str, 24 cm;

• Tanasić, Sreto Z.: Srpski jezik i ćirilica danas: ogledalo srpsko, Prometej, Novi Sad, 2023, str. 193, 21 cm;

Prevodi sa ruskog jezika:

• G. V. Florovski, Putevi ruskog bogoslovlja,Podgorica: CID, 1997, 656 str.

• Jurij Loščic, Union. Srpska priča ruska bajka, Beograd: Ravera pres, 1997, 293 str.

• Lav P. Karsavin, O ličnosti, Podgorica: CID,2004, 319 str.

• Jurij M. Loščic, Srpska priča ruska bajka 1: Union, Beograd: Hrišćanskamisao, 2005, 272 str. (kao pod 2)

• Jurij M. Loščic, Srpska priča ruska bajka 2: Polumir, Beograd: Hrišćanska misao, 2005, 253 str.

Spoljašnje veze

• Biografija Tanasića na sajtu ANURS
• Početak novog doba za srpski jezik i ćirilicu - intervju („Politika”, 19. septembar 2021)
• Sreto Tanasić: POLITIČKI JEZICI PROTIV SRPSKOG: Odgovor Odbora za standardizaciju srpskog jezika Zavodu za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja („Večernje novosti”, 9. novembar 2021)