Stanica (naselje)

Stanica (rus. станица, ukr. станиця), predstavljala je politički i privredni centar kozačkih grupa uglavnom na jugu Ruske Imperije. Stanice su imale status ruralnih opština i u njihovom sastavu nalazilo se jedno ili više kozačih naselja. U sastavu stanica su se nalazili ne samo centralni delovi naselja već i sva okolna zemljišta koja su pripadala kozačkim porodicama. Stanicama su upravljali izabrani kozački atamani koje su birani od strane kozačkih porodica, a svo zemljište koje se nalazilo u granicama jedne stanice bilo je u zajedničkom vlasništvu svih kozačkih porodica koje su tu živele. Sličan demokratski sistem raspodele vlasti i dobara postojao je još samo na području Novgorodske republike tokom srednjeg veka. „Sistem stanica” je doživeo potpuni kolaps nakon Ruske revolucije za kojom je usledila opšta kolektivizacija.

Delovi Ruske Federacije u kojima postoje stanice kao naseljena mesta

Stanice su imale status vojnih naselja i svaka stanica je bila u obavezi da u kozačke vojne odrede u zavisnosti od potrebe pošalje jedan eskadron vojnika (od 65 do 75 vojnika). Kuće u stanicama su bile uglavnom izgrađene od drveta, a u središtu svake stanice nalazila se pravoslavna crkva, škola i pijačni trg (majdan, rus. i ukr. майдан). Kako su radno sposobni muškarci u stanicama bili predodređeni za vojnu službu, najveći deo privrednih aktivnosti u njima obavljale su žene. Unutar svake stanice obično se nalazio mlin, a na rubovima i groblje. Stanice su neretko bile okružene i drvenim bedemima koji su ih štitili od napada neprijatelja. Ataman koji je upravljao stanicom ravnopravno je delio zemlju kozačkim porodicama koje su tu živele, a sve najvažnije odluke koje su se ticale svih stanovnika stanice donosile su se uz učešće svih punoletnih muškaraca, odnosno predstavnika svih porodica.

Stanica kao tip ruralnog naseljenog mesta održala se i do današnjih dana u južnim delovima Rusije − Adigeja, Volgogradska oblast, Dagestan, Ingušetija, Kabardino-Balkarija, Karačajevo-Čerkezija, Krasnodarski kraj, Rostovska oblast, Severna Osetija, Stavropoljski kraj i Čečenija.

Po broju stanovnika stanice često premašuju i manje gradove, tako da su danas najveće stanice u Rusiji Kanevskaja (44.000) i Lenjingradskaja (37.000) ujedno i najveća seoska naselja u zemlji.

Vidi još

• Jurt, ili kozačka stanica

Spoljašnje veze

• OKTMO registrator naseljenih mesta u Rusiji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. oktobar 2017)