Википедија

Stela Adler

Stela Adler (engl. Stella Adler; Njujork, 10. februar 1901 — Los Anđeles, 21. decembar 1992) je bila američka glumica i ugledni učitelj glume.[1][2] Osnovala je Ctudio glume u Njujorku 1949. godine, a Akademiju glume u Los Anđelesu osnovala je 1985. godine. Stela Adler Studio glume u Njujorku su pohađali poznati glumci poput Marlon Branda,[3] Robert de Nira[4] i Dženi Lumet,[5] ćerka Sidni Lumeta.[6]

Stela Adler
Datum rođenja(1901-02-10)10. februar 1901.
Mesto rođenjaNjujork,  SAD
Datum smrti21. decembar 1992.(1992-12-21) (91 god.)
Mesto smrtiLos Anđeles, SAD
SupružnikHarold Clurman, Mitchell A. Wilson
RoditeljiJacob Pavlovich Adler
Sara Adler

Tom Openhajm, njen unuk, sada vodi njen studio glume u Njujorku.[7] Irena Gilbert,[8] bliski prijatelj Stele Adler, koja je nagovorila svog mentora Stelu Adler da otvori Akademiju glume i u Los Anđelesu, bila je direktor akademije dvadeset godina. Džoana Linvil, dugogodišnji promoter Stela Adler Akademije u Los Anđelesu, nastavila je da podučava i unapređuje Stelinu zaostavštinu.[9] Akademiju u Los Anđelesu su završili mnogi glumci - Mark Rafalo,[9] Benisio del Toro, Brajon Džejms, Salma Hajek, Klifton Kolins mlađi i Šon Astin.[10]

Mladost

uredi

Rođena je u Njujorku u glumačkoj porodici. Njen otac Jakov Pavlovič Adler, rođen u Carskoj Rusiji, bio je poznati glumac u Odesi, ali kada je u Carskoj Rusiju Jidiš pozorište bilo zabranjeno, otišao je za London, pa zatim u Njujork, gde je osnovao nezavisnu Jidiš trupu.[10] Tako je Stela rođena u Njujorku u glumačkoj porodici. Svi njeni članovi porodice, majka Sara,[11] otac Jakov,[12] braća Luter, Džej i polubrat Čarls, glumili su u porodičnom nezavisnom Jidiš pozorištu. Stela, ka najmlađi član porodice, sa samo četiri godine počela je da glumi u nezavisnoj Jidiš kompaniji njenih roditelja. Oni su bili veoma važan deo jevrejske pozorišne scene koja je cvetala u Njujorku krajem devetnaestog veka, a Stela Adler je postala najpoznatiji i najuticajniji član porodice.

Karijera

uredi
 
Hollywood Stella Adler Theatre

Svoju glumačku karijeru započela je sa četiri godine[13] u komadu ‘Slomljena Srca’ (Broken Hearts), u pozorištu ‘Grand Strit’ (Grand Street Theatre), učestvujući kao deo umetnički nezavisne Jidiš trupe svojih roditelja.[14] Odrasla je glumeći pored svojih roditelja, često igrajući uloge svojih vršnjaka. Zbog obaveza u pozorištu imala je malo vremena za školovanje, ali kada je to bilo moguće, pohađala je državne škole i univerzitet u Njujorku.

Svoj prvi nastup u Londonu, sa 18 godina, kao Naomi u predstavi ‘Elisa Ben Avia’, imala je sa pozorištem njenog oca, u kojem se pojavljivala pre povratka u Njujork. U Londonu je upoznala svog prvog muža, Engleza Horacija Elasčrefa; njihov brak je trajao kratko.[15] Svoj prvi nastup na engleskom jeziku imala je 1922. godine na Brodveju, ulogom Leptirice u predstavi “Svet u kome živimo”, a takođe je jednu sezonu provela u kabareu. Poznati ruski glumac i reditelj Konstantin Stanislavski je napravio američku turneju sa svojim Moskovskim Art teatrom od 1922-1923 godine. Moskovsko pozorište je svojim izvođenjem ostavilo snažan i trajan uticaj na Adler kao i na američko pozorište 20. veka. Američku pozorišnu laboratoriju (American Laboratory Theatre) 1923. godine osnivaju nekadašnji članovi Moskovskog umetničkog pozorišta - Ričard Boleslavski i Marija Uspenskaja. Oni su primenjivali teorije Stanislavkog kao nastavni metod. Ruski nastavnici i glumci, nekadašnji članovi Moskovskog umetničkog pozorišta, upoznali su Stelu Adler sa teorijama Stanislavkog, kada im se pridružila 1925. godine u Američkom pozorištu Laboratorija (American Laboratory Theatre). Ona se kasnije, preko pozorišnog režisera i kritičara Klurmana, sa kim se 1943. godine i venčala, pridružuje pozorišnoj grupi u Njujorku, koju su osnovali Harold Klurman, Li Strazberg i Čeril Kraford. Sa ovim pozorištem ona je igrala u predstavama ‘Priča o uspehu’ (Success Story, Džon Hauard Loson), ‘Probudite se i pevajte’ (Awake and Sing, Kliford Odets), ‘Izgubljeni raj’ (Paradise Lost, Kliford Odets).

Članovi pozorišne grupe primenjivali su tehnike i medote glumljenja zasnovane na radu i spisima Stanislavkog. Kada je 1934. godine otišla sa Haroldom Klurmanom u Pariz, intenzivno je učila kod Stanislavskog. Tokom ovog perioda, naučila je da je Stanislavski revidirao svoje teorije, naglašavajući da glumac treba da stvara više iz mašte nego iz pamćenja.

Ti trenuci kada je Stela upoznala Stanislavksog i razgovori koje je ona vodila sa čuvenim majstorom, imali su za posledicu da je po povratku iz Pariza, usledila čuvena konfrontacija Stele Adler i Li Strazberga o tome kako treba podučavati glumu.[16] Ona se udaljila od Lija Strazberga u osnovnim aspektima metode glume. Adler se u januaru 1937. godine seli u Holivud. Tamo je šest godina glumila u filmovima pod imenom Stela Adler, a povremeno se vraćala u svoju pozorišnu grupu (The Group Theater) dok se nije raspustila 1941. godine. Tada se vratila u Njujork i pre nego što je osnovala Stela Adler Studio glume 1949. godine, on je radila kao glumac i učitelj u dramskoj radionici Ervina Piskatora (Erwin Piscator’s Dramatic Workshop), u novoj školi za Socijalna istraživanja (New School for Social Research) u Njujorku. U narednim godinama ona je poučavala Marlon Branda, Džudi Garland, Elizabetu Tejlor, Dolores del Rioa, Robert De Nira, Ilejn Strič, Martina Šina, Manu Tupoua, Harvija Kajtela, Melani Grifit, Pitera Bogdanoviča i Vorena Bejtia.

Poučavala ih je između ostalog principima likova i analizi tekstova pozorišnih komada. Takođe je poučavala u Novoj školi (The New School)[17] i u dramskoj školi na Jejlu (Yale Scool of Drama. Adler je dugi niz godina vodila odeljenje redovnih studenata drame na Univerzitetu u Njujorku, i postala je jedan od američkih vodećih učitelja glume. Na novoj školskoj dramskoj radionici (New School’s Dramatic Workshop), Marlon Branda podučavala je Stela Adler, sa kojom je savladao tehniku metoda Stanislavkog.[18] Ona je bila prvi profesionalni učitelj glume Marlon Brandu. Glumac Marlon Brando je rekao “Stela Adler je bila prva žena, prva kultivisana osoba koju sam upoznao. Bio sam tada tek provincijalac iz Nebraske... Stela, njena ćerka i njen muž Harold Klurman omogućili su mi da sretnem mnogo ljudi u Njujorku i da shvatim stvari koje nikada sam ne bih razumeo”.[19] Objavila je svoju knigu pod nazivom Tehnika glume ('The Technique of Acting'), sa predgovorom Marlon Branda.[20] Adler se redovno pojavljuje na Brodveju od 1926. do 1952. godine.

Pozorišne predstave i tri filma

uredi

Pozorišne predstave u kojima je nastupala su sledeće - Slameni Šešir, 1926. godine (The Straw Hat); Veliko Jezero, 1927. godine (Big Lake); Kuća Konelija, 1931. godine (The House of Connelly); Hiljadu devetsto trideset i prva, 1931. godine (1931); Noć nad Taosom, 1932. godine (Night over Taos); Priča o uspehu, 1932. godine (Success Story); Velika Noć, 1933. godine (Big Night); Hilda Kasidi, 1933. godine (Hilda Cassidy); Gospođa, 1934. godine (Gentlewoman); Momak Zlatni Orao 1934. godine (Gold Eagle Guy); Probudi se i Pevaj, 1935. godine (Awake and Sing); Izgubljeni Raj, 1935. godine (Paradise Lost); Sinovi i Vojnici, 1943. godine (Sons and Soldiers); Slatki Mali Salon, 1944. godine (Pretty Little Parlor); Ponovno izvođena predstava 1946. godine - Onaj koga šamaraju 1946. godine (He Who Gets Slapped); Menhetn Noću, 1943. godine (Manhattan Nocturne); Doručak u Nedelju 1952. godine (Sunday Breakfast). Ona je se pojavila na samo tri filma - Love on Toast (1937), Shadow of the Thin Man (1941), and My Girl Tisa (1948).

Lični život

uredi

Adler je bila u srodstvu sa Džerijem Adlerom, glumcem i pozorišnim rediteljem.[21]

 
Stela Adler i Luter Adler, njen brat, 1936. godina.

Adler se udala tri puta, prvo za Horacija Elijasšefa, oca njenog jedinog deteta Elen, zatim od 1943. do 1960. za reditelja i kritičara Harolda Klurmana, jednog od osnivača Grupnog pozorišta. Napokon je bila udata za fizičara i romanopisca Mičela A. Vilsona, koji je umro 1973.

Od 1938. do 1946. bila je šogorica glumice Silvije Sidni. Sidni je u to vreme bila udata za njenog brata Lutera i njemu je rodila dete. Čak i nakon što su se Sidni i Luter razveli, ona i Silvija ostali su bliski prijatelji.

Doživotna demokrata, podržala je kampanju Edli Stivensona tokom predsedničkih izbora 1952.[22]

21. decembra 1992. Adler je umrla od srčanog udara u 91. godini u Los Anđelesu. Sahranjena je na groblju Maunt Karmel u Glendejlu, Njujork.

Reference

uredi
  1. ^ (jezik: engleski)http://www.nytimes.com/2008/04/09/theater/09adler.html?_r=2&
  2. ^ Stella Adler - IMDb
  3. ^ „VEČITI BUNTOVNIK - Marlon Brando”. Arhivirano iz originala 11. 01. 2014. g. Pristupljeno 11. 01. 2014.  Tekst „ Stil magazin ” ignorisan (pomoć)
  4. ^ „ROBERT DE NIRO”. Arhivirano iz originala 11. 01. 2014. g. Pristupljeno 11. 01. 2014.  Tekst „ Stil magazin ” ignorisan (pomoć)
  5. ^ Jenny Lumet - Biography - IMDb
  6. ^ Sidney Lumet - IMDb
  7. ^ Tom Oppenheim Opens New Act in Stella Adler’s Drama Dynasty - The New York Times
  8. ^ Stella Adler, 91, an Actress And Teacher of the Method - NYTimes.com
  9. ^ a b Stella Adler Academy of Acting Los Angeles | Hollywood Acting School
  10. ^ a b Tom Oppenheim Opens New Act in Stella Adler’s Drama Dynasty - The New York Times
  11. ^ Sarah Adler - IMDb
  12. ^ Jacob P. Adler - IMDb
  13. ^ (jezik: engleski)-sa četiri godine glumi
  14. ^ (jezik: engleski)-Njen otac osnovao Jidiš teatar
  15. ^ (jezik: engleski)-razvod sa prvim muzem
  16. ^ (jezik: srpski)-konfrontacija sa Li Strazbergom Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. januar 2014)
  17. ^ (jezik: engleski)-Nova škola
  18. ^ (jezik: srpski)-Marlon ismejavao Lija a prihvatao Stelu Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. januar 2014)
  19. ^ (jezik: srpski)-Šta kaže Marlon o Steli Adler Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. januar 2014)
  20. ^ (jezik: engleski)-Stelina knjiga sa predgovorom Marlon Branda
  21. ^ „The Sunshine Boys lights up Connecticut stage…with two veteran Jewish actors”. Jewish Ledger (na jeziku: engleski). 2014-06-04. Pristupljeno 2021-02-28. 
  22. ^ Motion Picture and Television Magazine, November 1952, page 33, Ideal Publishers

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Стела_Адлер&oldid=27752308”