Википедија

Tar (pustinja)

Pustinja Tar (hind. थार मरुस्थल) je pustinja koja se prostire preko severozapadnog dela Indije i jugoistočnog dela države Pakistan. Još se poznata i pod nazivima Marusthali ili Velika indijska pustinja, kao i pustinja Holistan u jednom delu. Prostire se na površini oko 446.000 km², 850 km u dužinu i 485 km u širinu.[1]

Tar
Lokacija Indija
 Pakistan
Dužina851 km
Širina485 km
Površina446.000 km2
Geologija
Tipstenovita i peskovita
Geografija
Koordinate26° 35′ S; 71° 00′ I / 26.59° S; 71° I / 26.59; 71

Veći deo pustinje se prostire preko indijske države Radžastan (okruzi Bikaner, Čuru, Šri-Ganganagar i Hanumangarh), a zahvata i južni deo država Harajana i Pendžab, i severni deo Gudžarata. U Pakistanu, pustinja se prostire na istočnom delu provencije Sind i jugoistočnom delu provincije Pendžaba, gde se ona naziva pustinja Holistan.

Klima u pustinji Tar je tropska. Padavina ima manje na zapadu oko 90 mm, dok na istoku nešto više, oko 200 mm godišnje, koji pada u letnjem periodu monsuna. Česte su peščane oluje. Podzemnih voda ima u izobilju, ponegde slanih. Pustinja je većinom stenovita, dok je njen mali deo na krajnjem zapadu peskovit.

Poreklo uredi

Poreklo pustinje Tar je nesigurno. Neki geolozi smatraju da je pustinja stara od 4.000 do 10.000 godina, dok neki tvrde da je nastajanje pustinje započelo mnogo ranije. Područje karakterišu ekstremne temperature koje leti prelaze 45°C, a zimi se spuštaju ispod 0°C. Padavine u ovom području su nepredvidljive i nepravilne, i kreću se od ispod 120 mm na krajnjem zapadu do 375 mm na istoku. Nedostatak padavina je uglavnom posledica jedinstvenog položaja pustinje u odnosu na lanac Aravali. Pustinja leži u zaklonjenom području od padavina koju stvara grana jugozapadnog monsuna iz Bengalskog zaliva.

Biodiverzitet uredi

 
Mužjak i ženka jelenske antilope
 
Indijska gazela se može naći širom pustinje Tar

Peščana područja u pustinji su isprepletana brdašcima i peščanim i šljunkovitim ravnicama. Zbog diversifikovanog staništa i ekosistema, u ovom suvom regionu su vegetacija, ljudska kultura i životinjski svet veoma bogati i raznovrsni za razliku od drugih pustinja na svetu. Oko 23 vrsta guštera i 25 vrsta zmija se mogu naći ovde i nekoliko njih su endemske vrste.

 
Paun na stablu hedžri

Neke životinjske vrste koje brzo nestaju u drugim delovima Indije, nalaze se u pustinji Tar u velikom broju, kao što je jelenska antilopa (Antilope cervicapra), indijska gazela (Gazella bennettii) i indijski divlji magarac (Equus hemionus khur). Oni su razvili odlične strategije preživljavanja, sitnije su građe od drugih sličnih životinja koje žive u drugačijim uslovima, i uglavnom su noćne životinje. Postoje neki drugi faktori odgovorni za opstanak ovih životinja u pustinji. Zbog nedostatka vode u ovom regionu, transformacija pašnjaka u obradivu površinu je bila veoma spora. Zaštita koju im pruža lokalna zajednica, Bišnoisti, takođe je značajan faktor. Ostali sisari pustinje Tar uključuju podvrstu riđe lisice (Vulpes vulpes pusilla) i karakala.

Ovaj region je utočište za 141 vrstu pustinjskih ptica selica i stanarica. Mogu se videti orlovi, eje, sokolovi, lešinari i mišari.

Indijski paun (Pavo cristatus) je stanovnik Tar regiona koji se ovde i razmnožava. Paun je određen kao nacionalni simbol Indije i pokrajinski simbol Pendžaba (Pakistan). Može se naći u krošnjama hedžrija ili svete smokve.

Ljudi uredi

 
Kolibe u pustinji Tar
 
Velika tvrđava Deravar u gradu Bahavalpur, Pakistan
 
Devojčica iz plemena Gadia Lohar iz Marvara, sprema sebi hranu

Pustinja Tar je najgušće naseljena pustinja na svetu, sa gustinom naseljenosti od 83 stanovnika po km2.[2] U Indiji, stanovništvo čine hindusi, muslimani, i siki. U Pakistanu, stanovnici su sindi i kolhi.

Oko 40% ukupnog stanovništva Radžastana živi u pustinji Tar.[3] Osnovna delatnost ljudi je poljoprivreda i stočarstvo. Razne kulture bogate tradicijom preovladavaju u ovoj pustinji. Ljudi imaju veliku želju za narodnom muzikom i narodnom poezijom.

Džodpur, najveći grad u regionu, nalazi se u žbunastom šumskom regionu. Bikaner i Džaisalmer se nalaze u pustinji. Veliki projekat navodnjavanja je osposobio područja severne i zapadne pustinje za poljoprivredu. Stanovništvo je većinski pastirsko, i industrija kože i vune su istaknute.

Pakistanski deo pustinje ima bogatu kulturu, višestruko nasleđa, tradicije, narodne bajke, plesove i muziku zbog stanovnika koji pripadaju različitim religijama, sektama i kastama.

Pošumljavanje uredi

 
Jedna od vrsta drveća koje uspešno raste u suvim predelima, Prosopis cineraria

Pošumljavanje ima važnu ulogu u suzbijanju melioracije u polusušnim i sušnim područjima. Ako je pravilno planirano, pošumljavanje može dati značajan doprinos opštoj dobrobiti ljudi koji žive u pustinjskim oblastima. Životni standard naroda u pustinji je nizak. Oni ne mogu da priušte goriva kao što su nafta, gas, kerozin i dr. Drvo je njihovo glavno gorivo i od ukupne potrošnje drveta — oko 75% čine drva za potpalu. Pokrivenost vegetacijom u ​​pustinji je niska. Radžastan ima površinu šuma od 31.150 km2, što je oko 9% čitave teritorije. Područje pod šumama je uglavnom u južnim okruzima Radžastana, kao što je Udaipur kao i Čitorgar. Najmanja površina pod šumama je u okrugu Čuru, sa samo 80 km2. Stoga šuma ne uspeva da zadovolji potrebu za drvetom za potpalu i ispašu u pustinjskim oblastima. Ovo preusmerava preko potrebno stočno đubrivo sa njiva na ognjišta. To zauzvrat rezultira smanjenjem u poljoprivrednoj proizvodnji. Model agrošumarstva je najpogodniji za pustinjsko stanovništvo. Neki instituti se zalažu za primenu agrošumarstva u praksi.

Naučnici Instituta za istraživanje Centralne sušne zone (CAZRI), uspešno su razvili i unapredili na desetine tradicionalnih i netradicionalnih useva i voća, kao što je biljka Ber (poput šljive) koja proizvodi mnogo veće plodove nego pre (veličine limuna) i mogu napredovati uz minimalne padavine. Ova stabla su postala profitabilna opcija za poljoprivrednike. Jedan primer iz studije slučaja hortikulture, pokazao je da od 35 vrsta biljaka Bera Ziziphus mauritiana i Guara Cyamopsis tetragonoloba (sorte Gola, Seb i Mundia razvijene u CAZRI-ju), koristeći samo jedan hektar zemlje, prinos je iznosio 10.000 kg Ber plodova i 250 kg Guar plodova, što donosi dvostruki ili čak trostruki profit.[4]

Institut za istraživanje sušnih šuma, (AFRI) nalazi se u Džodpuru i predstavlja još jedan institut na nacionalnom nivou u ovom regionu. To je jedan od instituta Indijskog Saveta za obrazovanje i istraživanje šumarstva (ICFRE) koji radi pod okriljem Ministarstva za šume i životnu sredinu, u Vladi Indije. Cilj Instituta je da izvrši naučna istraživanja u oblasti šumarstva u cilju pružanja tehnologije kojom će se povećati pokrivenost vegetacijom i sačuvati biodiverzitet u toplim sušnim i polu-suvim regionima Radžastana, Gudžarata i zajedničke teritorije Dadara i Nagar Haveli.

Prosopis cineraria uredi

 
Hranljive mahune stabla Prosopis cineraria

Najvažnija vrsta drveća u smislu pružanja života u oblastima pustinje Tar je Prosopis cineraria.

Prosopis cineraria daje drvnu građu visokog kvaliteta. Koristi se za izgradnju kuća, uglavnom za rogove, vertikalne stubove, vrata i prozore, i za dobru izgradnju vodovodnih cevi, delove vodeničkog kola, poljoprivrednog oruđa i šahtova, žica i jarma za prikolice. Takođe se može koristiti za izradu drške alata. Proizvodnja drvenih kutija i posuda je još jedan važan deo drvne industrije koja u velikoj meri zavisi od pustinjskog drveća.

Ova biljka se mnogo vrednuje kao izvor stočne hrane. Drveće se znatno orezuje, posebno tokom zimskih meseci kada nijedan drugi vid zelene stočne hrane nije dostupan u suvim predelima. Postoji izreka koja kaže da smrt neće satreti čoveka, čak i u vreme gladi, ako pored sebe ima stablo ove biljke, kozu i kamilu, jer oni su dovoljni da održe čoveka čak i pod veoma teškim životnim uslovima. Prinos stočne hrane po stablu varira u velikoj meri. U proseku, prinos zelene krme od odraslog stabla se očekuje da bude oko 60 kg uz potpuno orezivanje, kada se ostavlja samo centralni izdanak stabla, 30 kg kada se orežu donje dve trećine krune (krošnje) i 20 kg kada se oreže samo najniža trećina krune. Listovi su visoke nutritivne vrednosti. Ishrana lišćem tokom zime, kada nema drugog zelenila, u kišnim oblastima je vrlo profitabilna. Mahune imaju sladunjav ukus i koriste se i kao stočna hrana za stoku.

Prosopis cineraria je najznačajnija vrsta hrane koja pruža hranljivo i veoma ukusno zelenilo, kao i suvu stočnu hranu koja je omiljena poslastica kamila, goveda, ovaca i koza, i ujedno predstavlja veliki segment ishrane pustinjske stoke. Lokalno naziv joj je „Lung“ (Loong). Mahune se lokalno nazivaju „Sangar“ ili „Sangri“. Osušene mahune lokalno poznate kao „Ho-Ha“ jestive su i čine bogat izvor stočne hrane koju vole sve životinje. Zelene mahune takođe čine bogat segment stočne hrane, kada se skuvaju i potom prirodno osuše. Njih takođe konzumiraju ljudi u periodu gladi, a bile su poznate čak i praistorijskom čoveku. Čak je i kora, koja ima gorak ukus, navodno konzumirana tokom teške gladi 1899. i 1939. godine.

Zabeležena je visoka kaloriferna vrednost ove biljke i ona predstavlja ogrevno drvo visokog kvaliteta. Orezane grane su dobre kao materijal za ograđivanje. Njen koren takođe podstiče azotofiksaciju koja potpomaže proizvodnju većih prinosa useva.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ (jezik: ruski) Rastitelьnый mir pustыnь Tar i Thal (Pakistan, Indiя) (Flora i fauna pustinja Tar i Thal), ukhtoma.ru. Pristupljeno 3. oktobra 2014.
  2. ^ Singh, P. (ed.) (2007). Report of the Task Force on Grasslands and Deserts Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. децембар 2011). Government of India Planning Commission, New Delhi.
  3. ^ Gupta, M. L. (2008). Rajasthan Gyan Kosh. 3rd Edition. Jojo Granthagar, Jodhpur. ISBN 81-86103-05-8
  4. ^ Arid Agriculture: State-of-the-Art Agro-Forestry vs. Deserts on the March Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. decembar 2006). Brook & Gaurav Bhagat 14 August 2003

Literatura uredi

  • Bhandari M.M.- Flora of The Indian Desert, MPS Repros, 39, BGKT Extension, New Pali Road, Jodhpur, India.
  • Zaigham, N. A. (2003). Strategic sustainable development of groundwater in Thar Desert of Pakistan. Water Resources in the South: Present Scenario and Future Prospects, Commission on Science and Technology for Sustainable Development in the South, Islamabad.
  • Govt. of India. Ministry of Food & Agriculture booklet (1965)—soil conservation in the Rajasthan Desert—Work of the Desert Afforestation Research station, Jodhpur.
  • Gupta, R.K. & Prakash Ishwar (1975). Environmental analysis of the Thar Desert. English Book Depot., Dehra Dun.
  • Kaul, R.N. (1967). Trees or grass lands in the Rajasthan: Old problems and New approaches. Indian Forester, 93: 434-435.
  • Burdak, L.R. (1982). Recent Advances in Desert Afforestation. Dissertation submitted to Shri R.N. Kaul, Director, Forestry Research, F.R.I., Dehra Dun.
  • Yashpal, Sahai Baldev, Sood, R.K., and Agarwal, D.P. (1980). "Remote sensing of the 'lost' Saraswati river". Proceedings of the Indian Academy of Sciences (Earth and Planet Science), V. 89, No. 3, pp. 317–331.
  • Bakliwal, P.C. and Sharma, S.B. (1980). "On the migration of the river Yamuna". Journal of the Geological Society of India, Vol. 21, Sept. 1980, pp. 461–463.
  • Bakliwal, P.C. and Grover, A.K. (1988). "Signature and migration of Sarasvati river in Thar desert, Western India". Record of the Geological Survey of India V 116, Pts. 3–8, pp. 77–86.
  • Rajawat, A.S., Sastry, C.V.S. and Narain, A. (1999-a). Application of pyramidal processing on high resolution IRS-1C data for tracing the migration of the Saraswati river in parts of the Thar desert. in "Vedic Sarasvati, Evolutionary History of a Lost River of Northwestern India", Memoir Geological Society of India, Bangalore, No. 42, pp. 259–272.
  • Ramasamy, S.M. (1999). Neotectonic controls on the migration of Sarasvati river of the Great Indian desert. in "Vedic Sarasvati, Evolutionary History of a Lost River of Northwestern India", Memoir Geological Society of India, Bangalore, No. 42, pp. 153–162.
  • Rajesh Kumar, M., Rajawat, A.S. and Singh, T.N. (2005). Applications of remote sensing for educidate the Palaeochannels in an extended Thar desert, Western Rajasthan, 8th annual International conference, Map India 2005, New Delhi.

Spoljašnje veze uredi

 
Tar (pustinja) na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Тар_(пустиња)&oldid=25188945”