Tilos
Tilos (grčki grč. Τήλος) je jedno od ostrva u grupaciji Dodekaneza u istočnoj Grčkoj. Upravno ostrvo pripada okrugu Rodos u okviru Periferiji Južni Egej, gde sa okolnim ostrvcima i hridima čini posebnu opštinu. Glavno mesto na ostrvu je gradić Megalo Horio.
 | |
| Geografija | |
|---|---|
| Površina | 64,5 km2 |
| Dužina | 14,5 km |
| Širina | 8 km |
| Visina | 654 m |
| Najviši vrh | Profitis Ilijas |
| Administracija | |
| Najveći grad | Megalo Horio |
| Demografija | |
| Stanovništvo | 533 (2001) |
| Gustina st. | 8,26 stan./km2 |
Poreklo naziva uredi
Tilos, nekada Telos, dobio je ime po antičkom mitskom junaku Tilosu, sinu boga Heliosa.
Prirodni uslovi uredi
Tilos je ostrvo Dodekaneza srednje veličine. Najbliža osrtva su mu Nisiros na 15 km ka severu i Halki na 20 km ka jugu. Ostrvo je planinsko i kamenito, sastavljeno najviše od krečnjačkih stena. Obala Tilosa je razuđena sa više malih zaliva sa skrivenim plažama.
Klima Tilosa je sredozemna sa dugim, sušnim letima i blagim i kišovitim zimama. Nedostatak vode je značajno ograničenje, ali, budući da Tilos blizu kopna, koriste se bogati podzemni izvori. Zbog toga je biljni i životinjski svet bujniji nego na nekim okolnim ostrvima, mada je on osoben za ovu klimu. Od gajenih kultura dominiraju maslina i vinova loza.
Istorija uredi
Tilos je naseljen još tokom praistorije. Tokom razdoblja stare Grčke polis Tilos je bio član Delskog saveza. U sledećim vekovima ostrvoje bilo u sferi bliskog, ali znatno moćnijeg i razvijenijeg Rodosa, da bi u 2. veku p. n. e. palo u ruke starog Rima. Kasnije je Tilos bio u okviru Vizantije, da bi ga 1309. godine preuzeli vitezovi Malteškog reda. 1522. godine ostrvo preuzimaju Turci osmanlije i pod njima Tilos ostaje vekovima, ali uz zadržavanje određenih privilegija. I pored toga mesni Grci se nisu mirili sa stranom vladavinom, pa se stanovništvo Tilosa uključilo u Grčki ustanak 20ih godina 19. veka, ali nije bilo priključeno novoosnovanoj Grčkoj. 1912. godine ostrvo zaposeda Italija, koja ga gubi posle Drugog svetskog rata u korist Grčke. Propadanje ostrva bilo je neminovno u ovim turbulencijama 20. veka, ali se poslednjih decenija ovo je donekle umanjilo razvojem turizma.
Stanovništvo uredi
Glavno stanovništvo na Tilosu su Grci. Tilos spada u retko naseljena ostrva među značajinijim ostrvima Dodekaneza, a razvoj turizma tokom proteklih 20ak godina doprineo je prosperitetu ostrva i smanjenju pada broja stanovnika.
Privreda uredi
Danas se privreda Tilosa sve više zasniva na turizmu i pomorstvu, a sve manje na tradicinalnoj poljoprivredi (masline, vinova loza, manje južno voće).
