Toma Smiljanić-Bradina
Toma Smiljanić (Tresonče, 13. jun 1888 — Beograd, 10. maj 1969) bio je srpski etnograf, filolog, pesnik, prozaista, dramski autor i publicista.
| Toma Smiljanić-Bradina | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 13. jun 1888. |
| Mesto rođenja | Tresonče, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 10. maj 1969. (80 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
Biografija uredi
Rođen je u selu Tresonču 1888. godine, u starom i čuvenom "bratstvu" - Bradinovci. Prezime-nadimak Bradina je dobio po svom pradedi Sardžu Karadži Bradini seoskom prvaku iz prve polovine 19. veka. Osnovnu školu srpsku i bugarsku je pohađao u rodnom selu, a zatim srpsku gimnaziju u Solunu 1906. godine. Bio je stipendista Društva Svetog Save. Radio je kao učitelj u srpskim školama u selima Tresonču[1], Dolnom Melničanu i Galičniku (1906-1911). Godine 1911. upisao je Filozofski fakultet u Beogradu ali mu je studije prekinuo Prvi balkanski rat. Po izbijanju rata prijavio se u četnički odred Vojvode Vuka i sa njime prošao sva bojišta od Kumanovske bitke do Elbasana. Učestvovao je u Prvom svetskom ratu i sa vojskom prošao albansku golgotu. Posle oporavka na Krfu je sa ostalim srpskim đacima poslat u Francusku gde završava studije geografije i istorije u Klermon Feranu.
Po završetku rata i povratku u zemlju predaje u tetovskoj gimnaziji o (1920/21) i gimnaziji u Skoplju (1921–1927), i u Trgovačkoj akademiji u istom gradu. (1927–1931). Godine 1930. ponovo odlazi u Francusku na odbranu doktorske disertacije pod naslovom: „Naša stara plemena Mijaci i Brsjaci u Južnoj Srbiji“. Između 1931. i 1934. bio je narodni poslanik Galičko-debarskog sreza, a zatim inspektor i načelnik Prosvetnog odeljenja Vardarske banovine. Učestvuje u Aprilskom ratu 1941. nakon čega se povlači u Srbiju gde tokom okupacije radi u Učiteljskoj školi u Aleksincu.
Godine 1946. otišao je u penziju i nastanio se u Beogradu. Do smrti 1969. godine nije prestao da se bavi naučnim radom koji je počeo još kao učitelj. sarađivao je sa brojnim naučnim časopisima kao i sa srpskom i makedonskom akademijom nauka. Pored antropogeografskih istraživanja bavio se i literarnim radom.[2]
Bibliografija uredi
- Na planini i druge pripovetke iz Makedonije, Skoplje, 1924;
- Stojna i druge pripovetke iz Makedonije, Skoplje, 1924;
- Plemenske osobine Mijaka, Beograd 1924.
- Sedi kralj, Skoplje, 1925;
- Kanonska vizitacija Reka, Skoplje, 1925;
- Mijaci, Gorna Reka i Mavrovsko polje, Beograd 1926.
- Maćedonski pečalbari. Drama u pet činova s pevanjem, Prilep, 1927);
- Pesmarica, Skoplje, 1929;
- Prilozi za poznavanje stočarstva na našim visokim planinama. Beograd 1932.
- Stočarstvo na Bistri, Stogovu, Krčinu i Kobaru, Beograd 1932.
- Pleme Brsjaka, Beograd 1932.
- Kralj slobodar – Kralj mirotvorac, Skoplje, 1936;
- Idealisti (prvi čin drame), „Južni pregled“, Skoplje, 1937.