Ustanak Ovena Glendovera
Ustanak Ovena Glendovera (engl. Glyndŵr Rising), od 1400 do 1415, bio je poslednji veliki ustanak Velšana protiv engleske vlasti.[1][2][3][4][5][6]
| Glendoverov ustanak | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo velško-engleskih ratova | |||||||||||
 U smeru kazaljke na satu, od gornjeg levog ugla: Bitka kod Šruzberija, Oven Glendover predvodi trupe, Velški ustanički parlament, spomen-obeležje na mestu bitke kod Brin Glasa. | |||||||||||
| |||||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||||
 Vels |
 Kraljevstvo Engleska | ||||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||||
|
Oven Glendover |
Henri IV Henri V | ||||||||||
| Jačina | |||||||||||
|
120-8.000[1] | 1.500-10.000[1] | ||||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||||
| teški[1] | teški[1] | ||||||||||
Pozadina uredi
Hrišćanska kneževina Vels (zapravo, tokom većeg dela istorije - kolekcija više manjih kneževina) na zapadu Velike Britanije održala se od osnivanja u 9. veku pod Rodrijem Velikim (844-877) do Luelina Poslednjeg (1246-1282), koji je 1267. priznao vrhovnu vlast engleskog kralja, čime je Vels postao vazalna kneževina Engleske. Uprkos tome, engleski kralj Edvard I je do 1284. pokorio čitav Vels.[1]
Posle engleskog osvajanja, borba Velšana protiv engleske dominacije prerastala je više puta u ustanke (1287, 1294. i 1316). U tim borbama Velšani su se vešto koristili velikim lukom, koji su Englezi od njih prihvatili, usavršili i kasnije veoma uspešno upotrebljavali, naročito u stogodišnjem ratu.[1]
Ustanak uredi
Vels tokom Glendoverovog ustanka (1400–1415). Klikni na ikone za detalje. 
Važna bitka
Zamak sa engleskom posadom
Zamak bezuspešno opsednut od Velšana
Zamak možda osvojen od Velšana
Zamak osvojen ili okupiran od Velšana (vreme okupacije)
Velški pohod 1400
Velški pohod 1403
Francusko-Velški pohod 1405
Moguća putanja pohoda 1405
Oven Glendover bio je potomak starih velških kneževa, koji je želeo da povrati nezavisnost Velsa uz pomoć Francuza, koji su u to vreme bili zapleteni u Stogodišnji rat sa Engleskom. Buna je izbila u najnezgodnije vreme po Englesku, u vreme građanskih nemira i buna posle svrgavanja kralja Ričarda II (1399) i uzurpacije vojvode Henrija od Lankastra, koji se proglasio za kralja Henrija IV (1399-1413). Više od deset godina su Henri IV i njegov sin i naslednik, Henri V (1413-1422) vodili rat protiv ustanika, i gonili ih po velškim brdima, ali sve do Ovenove smrti (1416) ustanak nije bio potpuno ugušen.[7]
Mada su se pojedina ustanička uporišta održala sve do 1415, glavni period ustanka, kada su vođene velike bitke i opsade, završen je već 1405.[1]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 10), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1976), str.423
- ^ Bradley, A. G. (Arthur Granville) (1901). Owen Glyndwr and the last struggle for Welsh independence, with a brief sketch of Welsh history;. The Library of Congress. New York, Putnam.
- ^ Evans, Howell Thomas (1915). Wales and the wars of the Roses. Cornell University Library. Cambridge [Eng.] University press.
- ^ „PILLETH;PYLLALAI; BATTLE AT BRYN GLAS; BATTLE OF PILLETH | Coflein”. coflein.gov.uk. Pristupljeno 2020-12-30.
- ^ DRM_peter. „Welsh Annals on the Rebllion of Owain Glyn Dwr, 1400-1415 » De Re Militari” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-12-30.
- ^ DRM_peter. „English Battles and Campaigns from The Chronicle of Adam of Usk » De Re Militari” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-12-30.
- ^ Čarls Oman, Kratka istorija Engleske (od najstarijih vremena do Svetskoga Rata), London (1920), str. 38
Literatura uredi
- Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 10), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1976), str.423
- Čarls Oman, Kratka istorija Engleske (od najstarijih vremena do Svetskoga Rata), London (1920), str. 38