FAMOS
FAMOS (skraćenica: Fabrika motora Sarajevo) je fabrika kamionskih menjača i dizel-motora iz Hrasnice.
| FAMOS | |
|---|---|
 | |
| a.d. | |
| Delatnost | automobilska industrija, Mašinska industrija |
| Osnovano | 1950. Hrasnica |
| Sedište | Istočno Sarajevo,  Bosna i Hercegovina |
Rukovodioci | Risto Dabić, generalni direktor |
| Proizvodi | motore, menjače, spojnice |
| Ukupan kapital | 24.000.000 evra |
Istorijat uredi
Izgradnja fabrike je počela 1950. godine u naselju Hrasnica kod sarajevske opštine Ilidža. Prvi proizvodi iz programa Famosa našli su se na tržištu 1953. godine. Do 1970. godine proizvedeno je 37.300 vozila sa Famosovim motorima. Fabrika je zapošljavala 9.000 radnka. Fabrika je doprinela razvoju Hrasnice gde je prvo uvedena autobuska linija Ilidža—Hrasnice za radnike fabrike 1953. godine. Rad fabrike je doprineo i stanogradnju u Hrasnici, te je izgrađeno ukupno 1.217 stanova. Famos je značajno uticao na razvoj Sarajeva i SR BiH, preko 10% nacionalnog dohotka celokupne sarajevske industrije ostvarivalo se u Famosu.
Proizvodila je redne dizel-motore sopstvene konstrukcije, snage od 140 do 280 konjskih snaga, kao redne i V motore po licenci nemačkog Dajmler-Benca, snage od 130 do 380 konjskih snaga. Motori i menjači su ugrađivani u vozila iz programa FAP-FAMOS koorporacije koju su činili FAP iz Priboja, 11 Oktomvri iz Skoplja i TAZ iz Zagreba.
Tokom rata u BiH, fabrika je devastirana u ratnim razaranjima. Prekinuta je saradnja sa kooperantima iz FAP-FAMOS korporacije. 2007. godine u Famosu je bilo samo 50 zaposlenih.[1]
Proizvodni program uredi
Motori uredi
Motori vlastite konstrukcije:
- F A
- 2F A
- 2F B
- 2FT B
- 2FP A
- 2FP B
- NTF
Motori po licenci Mercedes Benca:[2]
- OM 352
- OM 352 A
- OM 366
- OM 366 A
- OM 402 LA
- OM 442
Menjači uredi
- 4 MN/S-90
- 5 MN/S-60
- 6 MN/S-80
Zanimljivosti uredi
Ime Famos nose različita udruženja i klubovi, između ostalih FK Famos Hrasnica i FK Famos Vojkovići.
Reference uredi
- ^ Fabrika motora FAMOS: Najveći doprinos izgradnji Sarajeva Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. februar 2015), Pristupljeno 20. 2. 2015.
- ^ Tabelarni prikaz motora proizvodenih u FAMOS-u sa njihovim karakteristikama Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. februar 2015), Pristupljeno 20. 2. 2015.
