Fotografska radnja „Erdoglija”
Fotografska radnja „Erdoglija” bila je jedna od prvih fotografskih radnji u Kraljevu. Njen osnivač je bio Avram Ćirić Erdoglija, koji se za fotografa školovao u Pragu. Dugo se verovalo da je upravo Ćirić bio prvi kraljevački fotograf, i da je svoj rad započeo oko 1900. godine. Nakon njegove smrti, fotografsku radnju je preuzela njegova supruga Katinka, čime je ona postala prva Kraljevčanka koja je samostalno vodila jednu ovakvu radnju.[1]
Avram Ćirić Erdoglija uredi
Avram Ćirić Erdoglija je rođen 1880. godine u Žiči. Kao mlad pobegao je od kuće, vrativši se tek nakon završenog školovanja za fotografa. Avram je otišao u Prag kako bi studirao slikarstvo, ali je zbog rastuće popularnosti fotografije odlučio da izučava ovu vrstu umetnosti. Po povratku u Kraljevo, Avram je dao oglas u Novosadskim novinama tražeći pomoćnicu za svoju radnju. Na oglas se javila Katinka, koja je došla u Kraljevo i kasnije se udala za Avrama. Par je imao ćerku Jugicu. Avram je još u Pragu ispred svog prezimena Erdoglija dodao prezime Ćirić, uzeto po dedi Ćiri, kako bi istakao svoju srpsku pripadnost.
Iz do sada dostupnih podataka, ova fotografska radnja je počela sa radom pre 30. decembra 1907. godine. Za svega nekoliko godina koliko je Avram Ćirić Erdoglija upravljao svojom fotografskom radnjom, uspeo je da stvori fotografije velike umetničke vrednosti. Pored portreta, radio je i snimanje turističkih predela za pravljenje razglednica. Učestvovao je i na izložbama fotografije u Beogradu. Na prvoj fotografskoj izložbi koju je organizovalo Srpsko geografsko društvo 1911. godine Avram Ćirić Erdoglija je dobio treću nagradu (prva nagrada nije bila dodeljena). Ponovo je naredne 1912. godine učestvovao na drugoj izložbi fotografija Srpskog geografskog društva, na kojoj je bio nagrađen pohvalnicom.
Dalji Ćirićev rad prekinula je iznenadna smrt. Preminuo je mlad, u 33-oj godini, 1913. godine. Sahranjen je u svojoj rodnoj Žiči, na groblju u Trešnjaru.[2]
Katinka Ćirić Erdoglija uredi
Katinka Ćirić Erdoglija je rođena 1891. godine u Novom Sadu, u poznatoj novosadskoj porodici Bajić. Nakon što je pročitala oglas u Novosadskim novinama u kom je Avram tražio pomoćnicu za svoju fotografsku radnju, Katinka je došla u Kraljevo, a kasnije se i udala za Avrama. Nakon Avramove smrti 1913. godine Katinka je preuzela njegovu fotografsku radnju i promenila je njeno ime u „Foto Erdoglijeva”. Sa jedne fotografije na kojoj su prikazani Ćirići sa svojom ćerkom Jugicom, koju je Avram snimio neposredno pred smrt, i koju je Katnika poslala rođacima kao uskršnju čestitku 1914. godine može se zaključiti da je radnja uspešno poslovala i nakon Avramove smrti. Katinka Ćirić Erdoglija je takođe bila i kraljevački fotograf koji je radio najduže u kontinuitetu, od 1913. godine pa sve do Drugog svetskog rata. Njena radnja je poslednji put upisana na spisak zanatlija 1941. godine. Ona je potom otišla kod sina iz drugog braka, prvo u Nemačku gde se školovao, a potom u Kanadu.
Katica Ćirić Erdoglija je preminula u Torontu 1981. godine, ali je po njenoj želji urna sa njenim posmrtnim ostacima preneta u Žiču, na groblje u Trešnjaru, u porodičnu grobnicu u kojoj je sahranjen i njen prvi suprug Avram.[3]
Galerija uredi
-
Avram obučen kao kaluđer ispred manastira Studenice -
Ulica kralja Milana u Kraljevu (oko 1910. godine) -
Panorama Kraljeva -
Razglednica Vila Belimarković -
Razglednica Rudno -
Razglednica reke u Vrnjačkoj Banji
Reference uredi
- ^ Drašković, Dragan (2005). „Fotografije i razglednice u Narodnom muzeju Kraljevo”. Naša prošlost. 6: 42.
- ^ Drašković, Dragan (2005). „Fotogradije i razglednice u Narodnom muzeju Kraljevo”. Naša prošlost. 6: 42—44.
- ^ Drašković, Dragan (2005). „Fotografije i razglednice u Narodnom muzeju Kraljevo”. Naša prošlost. 6: 44.
