Crkva Svetog Ilije u Zlotu
Crkva Svetog Ilije je hram Srpske pravoslavne crkve u Zlotu.
| Crkva Svetog Ilije | |
|---|---|
 | |
.svg)  Crkva Svetog Ilije Lokacija na mapi Srbije | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Zlot |
| Koordinate | 44° 00′ 32″ S; 21° 59′ 07″ I / 44.0088826° S; 21.9853275° I |
| Religija | hrišćanstvo |
| Eparhija | Eparhija timočka |
| Grad | Bor |
| Država |  Srbija |
| Osnivanje | 1867 obnova: 1996-1998 |
Selo Zlot nadomak Bora, dobilo je crkvu još 1837. godine, posvećenoj prepodobnoj materi Paraskevi. Dve godine kasnije bila je prepravljena i od tada nosi naziv Svetog Ilije Proroka. Meštani sela kazuju da je promena nastala zbog verovanja da hram treba biti posvećen onom svecu u čije se zdravlje ne polupa staklo koje majstor sa tornja baca nazdravljujući. Bila je izgrađena od drveta i imala je dva zvona, malo i veliko. Manje zvono priložila je tadašnja zlotska opština sa natpisom: "Sei kampom prloži ebšč. Zlotska hramu svetog proroka Ilije - leta 1844. u Beogradu". Veliko je dar knjaževića Andrije Al. Karađorđevića na kome piše: "Crkvi Zlotskoj Sv. Proroka Ilije priloži knjažević Andrija za srećno izbavljenje svetlog svog roditelja knjaza Srbije Aleksandra Karađorđevića 1857. godine".
Nova crkva sagrađena je 1867. godine. Podignuta je sa jednobrodnom osnovicom i kupolom na zapadu. Potkupolni deo je prikalemljen crkvi, čije su mase izuzetno teške. Kupola sa zvonom je prekrivena limom. Spoljašnjost je oživljena nizom arkada ispod krova. Ima ulaz i na zapadnoj i severnoj strani. Izmene i opravke vršene su 1923. i 1931. godine. Zbog lošeg stanja u kome se nalazila tokom 1996-1998. godine, uz pomoć organa Opštine Bor, urađena je temeljita obnova, osim apside. Konverzaciju celokupnog ikonostasa obavio je Sava Bosioković iz Bora. Tada su obrađene 72 ikone, severni i južni ulaz za proskomidiju i đakonikon. Od starog materijala na spoljnim temeljima podignuti su novi zidovi i krov koji je pokriven bakarnim limom. Tada su Rudarsko-topioničarski basen i Skupština Opštine darovali dodatna dva zvona. Građevinske radove je osmislio i nadgledao arhitekta Selimir Stepanović iz Bora.
Literatura uredi
- Dušan Kabić, Likovna umetnost u Boru 1900-2000., Muzej rudarstva i metalurgije, Bor, 2008.