Crkva Svetog Nikole Čudotvorca u Gievki
Crkva Svetog Nikole Čudotvorca u Gievki jedna je od tri pravoslavna crkva Ukrajinske pravoslavne crkve u Ljubotinu, Harkovska oblast, Ukrajina.[1]
| Crkva Svetog Nikole Čudotvorca u Gievki | |
|---|---|
| Svяto-Mikolaїvsьkiй hram | |
 | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Ljubotin, Sadova 30a, Harkovski region |
| Religija | pravoslavlje |
| Jurisdikcija | Ukrajinska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Harkovska eparhija |
| Grad | Ljubotin, |
| Država |  Ukrajina |
| Oznaka nasleđa | Objekat kulturnog nasleđa naroda Ukrajine. |
| Arhitektonski opis | |
| Tip arhitekture | crkva |
| Osnivanje | 1830. |
Crkva je deo kompleksa palate i parka imanja Gievka, čiji je poslednji vlasnik bio harkovski general-gubernator, princ D. Sviatopolk-Mirsiki. U sovjetsko vreme zgrada je korišćena kao skladište žitarica, a oštećena je tokom Drugog svetskog rata. Trenutno obnovljena crkva Svetog Nikole ponovo prima parohijane.
Položaj i status uredi
Crkva Svetog Nikole Čudotvorca nalazi se u naselju Gievka na brdu iznad jezera na istoj osi kao i palata Svjatopolk-Mirski, u gradu Ljubotinu na rekama Ljubotinka i Merefa u zapadnom delu Harkovske oblasti na udaljenosti od 24 km od Harkova, glavnog grada Ukrajine.[2]
Crkva opslužuje vernike najvećeg naselje u Harkovskoj oblasti po broju stanovnika, u kome je prema proceni iz 2012. živelo 21.868 stanovnika.[3]
U gradu postoje tri pravoslavne crkve: crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Starom Ljubotinu, crkva Svetog Nikole Čudotvorca u Gijevki (početak 19. veka) i crkva Nikolaja Mirlikijskog kod železničke stanice (početak 2000-ih).
Crkva je prvo bila u sastavu Ruskog carstva (1721-1917), Republike Rusije (1917), Ukrajinska Narodna Republika (1917-1919), Ukrajinska Sovjetska Socijalistička Republika (1919-1922), SSSR (1922-1991) i na kraju Ukrajine (od 1991).[4]
Istorija uredi
Crkva Svetog Nikole Čudotvorca u Gijevki izgrađena je 1843. godine. Istorija crkve počela je kada je naselje kod Ljubotina proslavilo stogodišnjicu svog postojanja. Smenjivale su se epohe, godine, generacije zemljoposednici, ali u Gijevki nije bilo crkve, iako je stanovništvo sela u to vreme već brzo dostizalo sedam stotina ljudi. Ljudi su morali da idu u crkvu u susednom selu, Rust.[1]
Crkva iz 18. veka uredi
Na zemljištu koje su vlasnici naselja odredili 1770. godine, zajedničkim naporima meštana podignuta je prva drvena crkva na obali živopisnog jezera, koja je dobila ime Nikolajevska crkva.
Crkva iz 19. veka uredi
Godine 1833. tokom pregleda crkve utvrđena je da je hram u zapuštenom stanju i da bi se svakog trenutka mogao srušiti zbog nemara i loše izvedenih građevinskih radova.
U oktobru 1833. godine arhitekte i V.G. Maslovič je ispitao kamenu crkvu izgrađenu prema projektu odobrenom 1820. godine , o trošku I.N. Poznanskog.. Ispostavilo se da zgrada nije izgrađena čvrsto, posebno temelj koji nije mogao da izdrži objekat, odlučeno je da se crkva demontira i izgradi na istoj mestu, samo uz poštovanje svih pravila.[5]
Zbog opasnosti od urušavanja, vernici su odlučili da se novoizgrađeni verski objekat demontira i ponovo izgradi na istom mestu.[1]
U julu 1834. godine demontiran je samo krov hrama i zvonik, a crkva brvnara je tada potpuno propala, te se postavljalo pitanje njenog zatvaranja. Dugotrajan proces sa Ignatom Poznanskim i njegovim sinom Jurijem sprečio je ulaganje u izgradnju crkve. Tek 1838. godine počela je izgradnja kamene crkve, njen završetak je završen nakon smrti V.G. Masloviča od strane supruge Nadežde Dmitrijevne, rođene Peričeve (r. 1794). Za završetak izgradnje hrama i palate u Gievki, V.G. Maslovič je morao da pozajmi 12.900 rubalja u srebru u peterburškoj sigurnoj riznici.[5]
Obnovljena crkva u selu Gievka, blizu Ljubotina, konačno je sagrađena i i osvešatana 1843. godine kao crkva Svetog Nikole.[1]
Crkva u Drugom svetskom ratu uredi
Tokom Drugog svestkog rata (1941-1943), svetilište u Gievki je bilo vojna baza nemačkih trupa, a njen zvonik je služio kao vojna osmtračnica i zbog prenamena značajno je oštećen.[1]
Galerija uredi
.jpg)
.jpg)
Izvori uredi
- ^ a b v g d „Svяto-Mikolaїvsьkiй hram, Lюbotin”. #FINDWAY - Vsі turističnі mіscя Ukraїni (na jeziku: ukrajinski). Pristupljeno 2022-04-28.
- ^ Ljubotin // Sovjetski enciklopedijski rečnik. redcall, gl. ed. A. M. Prokhorov. 4th ed. M., "Sovjetska enciklopedija", 1986. str.734
- ^ „Ukraine: Provinces and Major Cities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information”. www.citypopulation.de. Pristupljeno 2022-04-28.
- ^ Dr Alekseja Jelačića, Istorija Rusije« u izdanju Srpske književne zadruge, Beograd 1929.
- ^ a b „Šukač | Svяto-Nikolaevskiй hram v Lюbotine. Arhitekturnыe sokroviщa Svяtopolk-Mirskih”. web.archive.org. 2020-09-24. Arhivirano iz originala 24. 09. 2020. g. Pristupljeno 2022-04-28.
Literatura uredi
- Istoriko-statističeskoe opisanie Harьkovskogo Kafedralьnogo Uspenskogo sobora. -H.: Harьkovskiй častnый muzeй gor. usadьbы, — 2006.-S. 337—351.
- Vыsočaйšie poseщeniя Harьkova// Pravoslavnaя эnciklopediя Harьkovщinы/ Avtor idei i rukov. Proekta V. V. Petrovskiй. Sost.otv. Red. A. D. Kaplin..H.: Maйdan,2009.- S.144-145.
- Filaret (Gumilevskiй D. G.) Istoriko-Statističeskoe opisanie Harьkovskoй eparhii.:v 3-h t./ Redkol..:A. F. Paramonov(pred. i dr.).-H .:Raйder, t.3.-2006,- S.364.
- Gerus,T.Priezžaйte k nam! I Vы vse uvidite sami!// Pravoslavnaя Harkіvщina.-2011.- № 10,žovtenь.-S.14-(Vozroždenie)
- Osvящen vosstanovlennый Voznesenskiй hram v g. Lюbotine// Pravoslavnaя Harkіvщina.-2010.-№ 7,lipenь,-S.10.
- Strіlecь,V. V. Lюbotin. Іstoriko-kraєznavčiй naris/ V. V. Strіlecь.-H.:Torgsing,2002.-400s.
