Црноврата мухарица
Crnovrata muharica (lat. Ficedula hypoleuca) je vrsta ptice iz familije muharica. Ime roda Ficedula potiče iz latinskog jezika i odnosi se na ishranu smokvama. Pridev hypoleuca potiče od dve grčke reči: hupo što znači ispod i leukos što znači belo. [2]
| Crnovrata muharica | |
|---|---|
| |
| Mužjak crnovrate muharice | |
Naučna klasifikacija 
| |
| Domen: | Eukaryota |
| Carstvo: | Animalia |
| Tip: | Chordata |
| Klasa: | Aves |
| Red: | Passeriformes |
| Porodica: | Muscicapidae |
| Rod: | Ficedula |
| Vrsta: | F. hypoleuca
|
| Binomno ime | |
| Ficedula hypoleuca ([Pallas], 1764)
| |
Opis uredi
Dužina tela ove vrste iznosi od 12 do 14 centimetara, a težina od 9,7 do 20,2 grama. Kod crnovrate muharice je zastupljen polni dimorfizam. Adultni mužjak je bele boje sa donje strane tela, a sa gornje strane tela je crne boje izuzev nepravilne, bele pruge na krilima, tankih belih pruga na stranama repa, i belog dela iznad kljuna. Juvenilni mužjaci, juvenilne i adultne ženke su svetlo broan boje i veoma su slične sa drugim vrstama iz roda Ficedula, posebno sa vrstom Ficedula albicollis.[3][4]
Rasprostranjenost i stanište uredi
Crnovrata muharica nastanjuje severnu, istočnu, delom i zapadnu Evropu, a takođe i deo Afrike i Azije od granice sa Evropom do Zapadnosibirske nizije. Naseljava mešovite i listopadne šume sa starim i visokim stablima, pošumljena staništa, a ređe četinarske šume, parkove i vrtove. u Africi naseljava šume kedra, hrasta, savane i mnoga druga staništa prekrivena drvećem.[5][6]
Biologija uredi
Crnovrata muharica se pretežno hrani letećim i neletećim insektima, ali takođe i drugim beskičmenjacima, voćem i semenima biljaka. Gnezdi se od kraja aprila do kraja juna u Evropi, a do početka juna u severozapadnoj Africi. Gnezdo je u obliku čaše izgrađene od opalog lišća, grančica biljaka i mahovina, a iznutra je obloženo mekanom travom, dlakama ili perjem, smešteno u rupi u drvetu, zidu ili građevini na visini od 1,8 do 10 metara. Ženka u gnezdo polaže najčešće od 4 do 8 jaja. Crnovrata muharica je izrazita selica, zimu provodi u podsaharskoj Africi. Prema gruboj proceni ukupan broj jedinki crnovrate muharice se kreće između 33 i 52 miliona adultnih jedinki, sa opadajućim populacionim trendom.[5][7]
Ugroženost uredi
Najveći ugrožavajući faktor za opstanak crnovrate muharice su klimatske promene koje urokuju pomeranje perioda životnog ciklusa beskičmenjaka, koji se usled toga ne poklapa sa periodom gnežđenja ove, a i mnogih drugih vrsta ptica koje usled nedostatka hrane ne mogu da othrane mladunce.[5]
Crnovrata muharica u Srbiji uredi
U Srbiji je na u periodu gnežđenja zabeležena samo na Fruškoj gori, dok je za vreme seobe redovna na teritoriji Srbije.[8]
Reference uredi
- ^ BirdLife International (2012). „Ficedula hypoleuca”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 26. 11. 2013.
- ^ Jobling, James A (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. str. 133, 238. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- ^ Parkin, David T. (2003). „Birding and DNA: species for the new millennium”. Bird Study. 50 (3): 223—242. doi:10.1080/00063650309461316.
- ^ European Pied Flycatcher (Ficedula hypoleuca) | HBW Alive
- ^ a b v European Pied Flycatcher (Ficedula hypoleuca) - BirdLife species factsheet
- ^ Robinson, R.A. (2005). "Pied Flycatcher Ficedula hypoleuca". BTO BirdFacts. British Trust for Ornithology. Retrieved 4 August 2017.
- ^ https://www.iucnredlist.org/species/22709308/131952521
- ^ BioRas - Biološka Raznovrsnost Srbije[мртва веза]
Литература uredi
- Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. стр. 108, 170. ISBN 978-1-4081-2501-4.