Šipan
Šipan je najveće ostrvo u Elafitskoj grupi ostrva u Jadranskom moru, 17 km severozapadno od Dubrovnika. Od kopna ga odvaja Koločepski kanal, a od susednih ostrva, Jakljana na zapadu i Lopuda na jugoistoku prolaz Harpoti, odnosno Lopudska vrata.
Geografija | |
---|---|
Površina | 16,22[1] km2 |
Dužina | 9,3 km |
Širina | 2,3 km |
Najviši vrh | 243 |
Administracija | |
Pruža se od od severozapada prema jugoistoku, dužine 9,2 km od rta Mišnjak do rta Prtuša, a široko je u proseku 2,3 km. Površina mu je 16,22 km². Dužina obalske linije je 29,416 km.[1] Najviši vrh je visok 45 m.
Građen je od dolomita i krečnjaka gornje krede, pa je diferencijalnom erozijom u dolomitima nastala plodna udolina od Šipanske Luke na severozapadu do Sučurđa na jugoistoku. Uzgajajaju se agrumi, rogač, nar, vinova loza i masline.
Prošlost
urediOstrvo je bilo naseljeno u rimsko doba. Dalmatinska kraljica Živana (Siva) sa sinom Silvesterom je ostrvo 1080. godine poklonila gradu Dubrovniku.[2] Pod današnjim imenom pominje se prvi put 1371. godine. Imalo je procvat u doba Dubrovačke republike, kada se razvijala, brodogradnja, pomorstvo, maslinarstvo, ribolov i vinogradarstvo. Posle velikog zemljotresa i požara u kojem je stradao Dubrovnik, stradala je privreda, a najvišu u 20. veku kada je iseljeno najviše stanovnika. Na ostrvu je 1930-tih bilo i Hercegovaca iz Popovog polja, koji su kupovali ranije plemićke dvorce i stanovali u njima.[3]
Savremeno doba
urediOstrvo je jedinstveno i po svom kulturnom blagu, jer se na njegovih 16 km² nalaze 42 stara letnjikovca i 34 crkvice, koje govore da je bio privlačan dubrovačkoj vlasteli kao oaza mira i letote. Mnogi od tih objekata su u zapuštenom stanju, jer su zub vremena i nebriga društva učinili svoje.
Stanovništvo ostrva je okupljeno oko dva veća naselja Šipanske Luke i Suđurđa i nekoliko zaselaka. Prema popisu iz 2001. ima ih oko 500 uglavnom starije dobi. Zbog toga ostrvom sve više dominira makija, šume aplskog bora i kamenjar.
Poznati ljudi
uredi- Andro Murat, srpski katolički župnik i sakupljač narodnih umotvorina
- Marko Murat, srpski slikar
Galerija
uredi-
Pogled sa Pakljene na Šipansko Polje
-
Suđurađ
-
Šipanska Luka
-
Kuća Vice Stjepovića-Skočibuhe u Suđurđu
-
Crkva na Pakljeni
-
Ranosrednjevekovna Crkva sv. Stjepana u Suđurđu
-
Crkva u Suđurđu
-
Ruševine kuće Getaldića u Suđurđu
-
Zgrada škole, saveta mesnog komiteta i biblioteka
-
Crkva
-
Zapuštena plemićka kuća
-
Jedna od kapelica
-
Knežev dvor na Šipanu
-
Prema Šipanskoj Luci
-
Obala Šipanske Luke
-
Kuća u Šipanskoj Luci
-
Crkva u Šipanskoj Luci
Reference
uredi- ^ a b Duplančić Leder, T.; Ujević, T.; Čala, M. (2004): Duljine obalne crte i površine otoka na hrvatskom dijelu Jadranskog mora određene s topografskih karata mjerila 1:25 000, Geoadria, Vol. 9, No. 1, 5-32., Pristupljeno 30. 4. 2013.
- ^ "Serbskij narodnij list", Budim 1838. godine
- ^ "Politika", 13. okt. 1936