Штелерова гавка
Štelerova gavka (lat. Polysticta stelleri) malena je patka ronka koja se gnezdi duž arktičkih obala od istočnog Sibira do Aljaske. Ime potiče od stgrč. polustiktos i znači "dosta pegav" od reči polus, što znači "puno" i stigme sa značenjem "tačka, pega, fleka". Specijski deo imena je dobila po nemačkom istraživaču Georgu Šteleru.[2]
| Štelerova gavka | |
|---|---|
_(13667966664).jpg)
| |
| Odrasli mužjak | |
| |
| Odrasla ženka | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | Polysticta Eyton, 1836
|
| Vrsta: | P. stelleri
|
| Binomno ime | |
| Polysticta stelleri (Pallas, 1769)
| |
Opis
urediOvo je najmanja vrsta gavki sa dužinom tela oko 45 centimetara.[3] Mužjak je prepoznatljiv po beloj glavi sa gustim crnim prstenom oko očiju i zelenkasto-crnim mrljama na čelu i zadnjem delu glave. Brada, grlo i vrat su crni na prednjoj strani tela, a leđa, rep i zadnjica otpozadi. Krila su tamnoplavkastolila boje sa belim vrhovima. Kada su sklopljena, belina na krilima formira prugice na leđima. Ogledalo krila je metalnoplave boje sa belim okvirom. Grudi i bokovi tela su svetlo braon boje. Noge, stopala i kljun su plavo-sive boje.[4]
Ženka je uniformno tamnobraon boje, manja sa klasičnim patkolikim oblikom glave i tela nego ostale vrste gavki.
Oglašavanje mužjaka je duboko pevušenje, mada je dosta tiši u odnosu na pripadnike drugih vrsta gavki iz roda Somateria. Repertoar ženke se sastoji od grotkaja i zvižduka.
| Standardne mere[4][5] | |
|---|---|
| dužina tela | 430-460 milimetara |
| težina | 860 grama |
| raspon krila | 690 milimetara |
| dužina krila | 210-225 milimetara |
| dužina kljuna od baze do vrha | 37-42 milimetara |
| dužina piska | 36-40 milimetara |
Ekologija
urediGnezda obložena travama i perjem gradi u tundri blizu mora i polaže između 6 i 10 jaja.
Migriga i južnim delovima Beringovog mora, severnu Skandinaviju i Baltičko more. Može formirati jata i do 200.000 ptica na odgovarajućim mestima blizu obala. Vrlo je retka južno od areala zimovanja.
Hrani se rakovima i mekušcima koje izranja, mada su joj dagnje omiljena hrana.
Hibridizacija
urediZa štelerovu gavku se pronađeo da hibridizuje sa običnom gavkom (Somateria mollissima) u dva navrata u prirodi. Prvi mužjak je pokazivao karakteristike obeju vrsta i viđen je u Kukshavenu, Donja Saksonija, Nemačka 17. novembra 1993.[6] Drugi mužjak je bio viđen u luci Vadso, Varanger, Norveška, 7. aprila 1995.[7]
Zaštita
urediŠtelerova gavka je vrsta koja je obuhvaćena Sporazumom o zaštiti afričko-azijskih migratornih ptica močvarica (AEWA). Na Aljaskoj postoji aktivni plan zaštite i osnaživanja populacije.[8]
Reference
uredi- ^ BirdLife International (2013). „Polysticta stelleri”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 26. 11. 2013.
- ^ Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. str. 313,365. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- ^ Fredrickson, Leigh H. (2001). Poole, A., ur. „Štelerova gavka (Polysticta stelleri)”. The Birds of North America Online. Ithaca: Cornell Lab of Ornithology. doi:10.2173/bna.571. [Pretplata neophodna (pomoć)].
- ^ a b Godfrey, W. Earl (1966). Ptice Kanade. Ottawa: National Museum of Canada. str. 75.
- ^ Sibli, David Alen (2000). Siblijev vodič za ptice. New York: Knopf. str. 96. ISBN 978-0-679-45122-8.
- ^ „Slučajnost hibrida”. Birding World. 8 (5): 200. 1995.
- ^ Forsman, Dik (1995). „Pretpostavljeni hibrid štelerove i obične gavke u Norveškoj”. Birding World. 8 (4): 138.
- ^ „Plan obnove populacija Štelerove gavke” (PDF). Fairbanks, Alaska: U.S. Fish and Wildlife Service. 2002. Arhivirano iz originala (PDF) 28. 04. 2017. g. Pristupljeno 27. 09. 2017.
Spoljašnje veze
uredi
Mediji na Ostavi
Podaci na Vikipodacima
Taksonomija na Vikivrstama- Polysticta stelleri na BirdLife.org (jezik: engleski)
- „Polysticta stelleri”. Avibase.
- „Štelerova gavka”. Internet Bird Collection.
- Štelerova gavka foto galerija na VIREO (Drexel University)
- Interaktivna mapa na IUCN Red List maps
- Audio zapis na Xeno-canto.
