ATC klasifikacija

Međunarodno prihvaćeni klasifikacioni sistem za medicinske proizvode je Anatomsko-terapijsko-hemijska (ATC) klasifikacija, koju propisuje Svetska zdravstvena organizacija. Svakom nezaštićenom imenu leka (ili kombinaciji lekovitih supstanci) odgovara šifra od sedam alfanumeričkih karaktera razvrstanih u 5 nivoa klasifikacije^[1].

Za ATC klasifikaciju je zadužen Kolaborativni centar SZO za metodologiju statistike lekova, čije je sedište u Norveškom institutu za javno zdravlje u Oslu. Gde god je moguće, koriste se međunarodna nezaštićena imena, a ako ne postoji međunarodni nezaštićeni naziv za neki lek (vakcine, insulin), koristi se prihvaćeno ime leka u SAD i Ujedinjenom Kraljevstvu^[2]. Lekovi koje koristi alternativna medicina nisu uključeni u ATC sistem.

ATC oznaka svih novih lekova se revidira nakon 3 godine^[2], a može doći i do revizije šifre lekova koji su i duže u upotrebi (npr. kod proširivanja ili promene terapijskih indikacija). Kada leku nije data konačna šifra, umesto poslednja dva broja koriste se dve tačkice (npr. C05CA.. – procijanolidni oligomeri, H03CA.. – kalijum jodid).

Prolekovi i odgovarajući aktivni lekovi se obično označavaju istom ATC šifrom, kao i različite soli, estri, izomeri, smeše izomera i slični derivati aktivne supstance^[1].

Nivoi klasifikacije uredi

prvi nivo je anatomski i označava se velikim latiničnim slovom. Lekovi su podeljeni u 14 anatomskih grupa.
drugi nivo se sastoji od dva arapska broja i označava glavnu terapijsku grupu kojoj pripada dati lek
treći nivo je označen latiničnim slovom i bliže određuje farmakološko-terapijsku podgrupu
četvrti nivo je predstavljen latiničnim slovom i označava farmakološko-hemijsku podgrupu
poslednji (peti) nivo se sastoji od dve arapske cifre i označava pojedinačan lek ili njihovu kombinaciju u okviru farmakološko-hemijske podgrupe.

Na primer, ibuprofen ima ATC oznaku M01AE01, što, razloženo po nivoima, znači:

M – lekovi za bolesti mišićno-kostnog sistema
M01 – antiinflamatorni i antireumatski proizvodi
M01A – nesteroidni antiinflamatorni i antireumatski proizvodi
M01AE – derivati propionske kiseline
M01AE01 – ibuprofen

Osnovne grupe ATC klasifikacije uredi

A – Alimentarni trakt i metabolizam
B – Krv i krvotvorni organi
C – Kardiovaskularni sistem
D – Koža i potkožno tkivo
G – Genitourinarni sistem i polni organi
H – Hormonski preparati za sistemsku primenu, isključujući polne hormone i insulin
J – Antiinfektivni lekovi za sistemsku primenu
L – Antineoplastici i imunomodulatori
M – Mišićno-kostni sistem
N – Nervni sistem
P – Antiparazitni proizvodi, insekticidi i sredstva za zaštitu od insekata
R – Respiratorni sistem
S – Senzorni organi
V – Ostalo

Ostali sistemi klasifikacije uredi

Po analogiji sa ATC klasifikacijom humanih lekova, razvijeni su ATCvet za upotrebu u veterinarskoj medicini i ATC herbal za klasifikaciju biljnih preparata.

Evropska asocijacija za istraživanje farmaceutskog tržišta (engl. European Pharmaceutical Market Research Association (EPhMRA)) je razvila sopstveni sistem klasifikacije lekova, ali postoje intenzivni pregovori EPhMRA i Kolaborativnog centra SZO o harmonizaciji ATC i EPhMRA sistema^[2].

Izvori uredi

^ ^a ^b Grupa autora: Farmakoterapijski vodič 3 (glavni urednik Nenad Ugrešić), Beograd 2006, ISSN 1451-4680
^ ^a ^b ^v Whocc - Atc/Ddd Index

Vidi još uredi

[vodic-1] Grupa autora: Farmakoterapijski vodič 3 (glavni urednik Nenad Ugrešić), Beograd 2006, ISSN 1451-4680

[who-2] v Whocc - Atc/Ddd Index

[1]

[2]