M1903 Springfild
M1903 Springfild (engl. M1903 Springfield) je američka puška repetirka u kalibru .30-06 koja je početkom dvadesetog veka uvedena u naoružanje Američke vojske.[1]
| „M1903 Springfield" | |
|---|---|
 M1903. | |
| Vrsta | Puška repetirka |
| Poreklo |  SAD |
| Upotreba | |
| Upotreba u | SAD i saveznici |
| Bojno delovanje | Meksička revolucija Prvi svetski rat Drugi svetski rat Kineski građanski rat Korejski rat |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Springfield Armory |
| Proizvedeno | oko 1.300.000 komada |
| Specifikacije | |
| Masa | 3.94 kg |
| Dužina | 1.097 mm |
| Dužina cevi | 610 mm |
| Kalibar | 7.62x63 mm |
| Vrsta operacije | Repetirka |
| Način dejstva | Manuelni, pomoću obrtnočepnog zatvarača |
| Brzina paljbe | 15-30 met/min |
| Brzina zrna | 850 m/s |
| Maks. ef. domet | 300 m |
| Magacin | 5 metaka metaka |
Istorija uredi
Tokom rata sa Španijom, Američke trupe su bile naoružane puškama Krag-Jorgensen dok je španska armija posedovala Mauzerove puške M1893 u kalibru 7x57mm.
Tokom bitke za brda San Huan, oko 750 španskih vojnika su uspeli da zaustave napad 15.000 američkih i tom prilikom za nekoliko minuta izbacili iz stroja oko 1.400 američkih vojnika.
Američka vojna komisija je smatrala da su njihove puške Krag-Jorgensen nepodobne da ih je potrebno zameniti boljim sistemom. Zarobljeni španski Mauzeri su prebačeni u SAD gde su se na testiranjima pokazali kao superiorni dizajn odlikovan preciznošću, kvalitetom, izdržljivošću i jednostavnošću pa se Američka vojska odlučila za Mauzerov sistem.[2]
Nakon eksperimentisanja sa prototipima, konačno 1903. godine se puška M1903 usvaja u naoružanje pod imenom „United States Rifle, Caliber .30, Model 1903”. Ova nova puška je bila u kalibru .30-03, bila je kraća od prethodnih i koristila je bajonet u obliku koplja poput puške Mosin Nagan.[3]
Iako su kombinovali rešenja i sa drugih pušaka, ipak M1903 je i dalje bila konstrukcija sistema Mauzer pa je zbog toga američka vlada morala da plati 250.000 dolara fabrici Mauzer, što bi danas bilo oko 7 miliona dolara.[4]
Do 1905. je proizveedeno 80.000 pušaka M1903 Springfild međutim predsednik Teodor Ruzvelt je smatrao da je kopljasti bajonet potpuno pogrešno rešenje i zahtevao da bude zamenjen. Novi bajoneti M1905 su uvedeni u opremu i dodati su novi nišani M1904.
Ove prepravke su završene tek kada je odlučeno da se uradi još jedna velika prepravka. Naime metak .30-03 je bio tupog vrha pa je odlučeno da bude zamenjen novim metkom .30-06 šiljatog vrha što daje bolje balističke rezultate. Cevi su prepravljene pa su tako ponovo postavljeni i novi nišani. Odlučeno je da puška M1903 bude dužine 24 inča i da se u istoj koristi od strane svih rodova.[5]
Do ulaska Sjedinjenih Država u Prvi svetski rat je proizvedeno 843.239 pušaka M1903. Međutim, M1903 nije bila najbrojnija američka puška tokom rata, već je to bila M1917 Enfild koja je ušla u proizvodnju nakon što su amerikanci shvatili da će biti mnogo lakše proizvesti je u većem broju prevazilazeći neke probleme u proizvodnji Springfilda. Nakon rata, američka vojska je nastavila koristiti puške Springfild M1903 dok su M1917 Enfild ostavljene u rezervi.[6]
Početkom Drugog svetskog rata, američka vojska je još uvek bila uveliko naoružana puškama M1903, a korišćene su sve do bitke za Gvadalkanal i u manjoj meri do kraja rata usled nedostataka novijih modernih M1 Garand. Brazilske ekspedicione snage koje su se borile na italijanskom frontu u sastavz 5te američke armije su bile opremljene puškama M1903 Springfild. Avgusta 1943. snage Slobodne Francuske pod komandom generala de Gola su prenaoružane američkim puškama M1903 i M1917 i korišćene su sve do kraja rata. Francuzi su kasnije ove puške koristili i tokom rata u Indokini.[7]
Američka vojska je tokom rata razvila i snajpersku verziju M1903A4, odavanjem optičkog nišana. Amerikanci su snajper M1903A4 koristili kao svoje osnovno snajpersko oružje na svim frontovima, a kasnije je korišćen i tokom Korejskog rata.[8]
Zanimljivosti uredi
Ernest Hemingvej je koristio pušku M1903 Springfild u lovu na lavove tokom safarija u Africi 1933. Svoje doživljaje je opisao u romanu „Green Hills of Africa”, objavljenom 1935.
Korisnici uredi
Reference uredi
- ^ Chisholm, Hugh, ur. (1911). Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information, Volumes 23-24 (11 izd.). University Press. str. 328. Pristupljeno 21. 4. 2015.
- ^ Chisholm, Hugh, ur. (1911). Encyclopedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information, Volumes 23-24 (11 izd.). University Press. str. 328. Pristupljeno 21. 4. 2015.
- ^ Kontis, George (24. 8. 2011). „Are We Forever Stuck with the Bayonet?”. Small Arms Defense Journal. Pristupljeno 22. 4. 2015.
- ^ Canfield, Bruce N. (2003). „100 Years Of The '03 Springfield”. American Rifleman. National Rifle Association. 151 (March): 42—45&78.
- ^ Canfield, Bruce N. (2006). „From Poor Invention To America's Best”. American Rifleman. National Rifle Association. 154 (September): 59—61,91—92&94.
- ^ Canfield, Bruce N. (2015). „Wartime Remington M1903s?”. American Rifleman. National Rifle Association. 163 (March): 44.
- ^ Dunlap, Roy, Ordnance Went Up Front, Samworth Press (1948). str. 302
- ^ George, John (Lt. Col.), Shots Fired In Anger, NRA Press (1981). str. 392–393
Literatura uredi
- Chisholm, Hugh, ur. (1911). Encyclopedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information, Volumes 23-24 (11 izd.). University Press. str. 328. Pristupljeno 21. 4. 2015.
- Chisholm, Hugh, ur. (1911). Encyclopædia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information, Volumes 23-24 (11 izd.). University Press. str. 328. Pristupljeno 21. 4. 2015.
- Ball, Robert W. D. (1997). Springfield Armory Shoulder Weapons 1795–1968. Norfolk, VA: Antique Trader Books. ISBN 978-0-930625-74-0. OCLC 39273050.
- Canfield, Bruce N. (2008). „"Low Number" M1903 Springfields”. American Rifleman.
- Engineer Field Manual, War Department, Document No. 355, 1909.
- Manual for Noncommissioned Officers and Privates of Infantry of The Army of the United States, War Department, Document No. 574, 1917.
- "Bushmaster '03 Carbine," American Rifle magazine, April (2005). str. 40.
- U.S. Infantry Weapons of World War II. Bruce N. Canfield, Andrew Mowbray Publishers, 1994.
Spoljašnje veze uredi
- M1903.com
- SniperCountry.com article on the M1903
- Springfield M1903 at Modern Firearms Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. septembar 2010)
- FM 23-10 Basic Field Manual: U.S. Rifle Caliber .30, M1903, 20 September 1943
- (1943) TM 9-270 U.S. Rifle, Cal. .30, M1903A4 (Sniper's) Characteristics and Operation and Use of Telescopic Sight
- 90th Infantry Division Preservation Group - Reference manual page including several M1903 manuals
- The Pacific War 5: Chinese Infantry Weapons Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. januar 2016)
- Account of Theodore Roosevelt's Safari: Springfield