Praesidium Pompei

Praesidium Pompei je jedan od starorimskih urbanih centara koje se nalazilo u oblasti današnjeg centralnog Pomoravlja. Na ovom području važne centre činili su još i Nais, Praesidium Dasmini i Horreum Margi. Ova četiri naselja nalazila su se na glavnim komunikacijama od Podunavlja preko centralnog Balkana. Smatra se da se naselje Praesidium Pompei razvijalo u periodu od 1. veka, do sredine 5. veka, kada je najverovatno uništeno tokom najezde Huna. Ostaci naselja danas se nalaze ispod savremenih naselja Ćićina i Rutevac, što otežava arheološko istraživanje.

Zindan, mapa sa lokalitetom

Lokalitet

Praesidium Pompei bio je centralno mesto u Aleksinačkoj dolini, koja je tokom Antike bila bogata sirovinama, pre svega žitom i rudom gvožća. Ovde su otkriveni vile rustike i naselja tipa pagus ili vikus. Na lokalitetu Drugovac - Crnokalačka bara otkriveni su Mitrina ikona, ostava novca i fibule. U selu Česta otkrivena je ostava sa 337 komada srebrnog novca iz rimskog perioda, a pored naselja Moravac pronađena je srednjovekovna nekropola.

Antički itinereri (Tabula Peutengeriana, itinerarijum Antonini Augusti,Hierosalymitanum) pominju na ovom području rimsko naselje Praesidium ili mansio Pompei.

Na osnovu milijacije i arheoloških nalaza smatra se da je ovo naselje bilo na lokalitetu Zindan, južno od crkve Svete Marije u ataru Ćićina u Aleksinačkoj dolini.

Vojno utvrđenje

Prema nalazu epigrafskog spomenika pripadnika kohorte Aurelija Dardanca i vojne opreme i krstastih fibula pretpostavlja se vojni značaj lokaliteta. Značajni nalazi su delovi pojasne vojne opreme, poput dvodelne kopče sa pokrentim bubrežastim okovom ukrašenim na prolamanje sa nizom malih kružnica, jednodelne pojasne kopče sa pređicom u obliku trapeza uvučenih stranica, kopče koje su bile deo konjske opreme, okovi u obliku propelera i bronzani jezičasti privesci.

Vidi još

• Bovan (tvrđava)