Japanska laka krstarica Katori
Krstarica Katori (jap:香取 練習巡洋艦) je bila prva od tri lake krstarice klase Katori i služila je u carskoj japanskoj mornarici tokom Drugog svetskog rata. Ona je dobila ime po Šinto grobnici Katori, koja se nalazi u prefekturi Čiba, Japan.
| Japanska laka krstarica Katori | |
|---|---|
 Laka krstarica Katori | |
| Opšti podaci | |
| Karijera |  |
| Kobilica postavljena | 24. avgust 1938. |
| Porinut | 17. jun 1939. |
| Završetak gradnje | 20. april 1940.[1] |
| Sudbina | Potopljena 25. jula 1945. |
| Glavne karakteristike | |
| Deplasman | 5.890 tona standardni deplasman 6.720 tona puni deplasman |
| Dužina | 133.40 metara |
| Širina | 16.60 metara |
| Gaz | 5.75 metara |
| Pogon | 3 kotla Kanpon, snage 7.000 KS |
| Brzina | 18 čvora |
| Posada | 315 oficira i mornara |
| Naoružanje | Topovi: 4 × 140 mm, 2 × 127 mm, 4 × 25 mm Torpeda 8 × 533 mm Avioni: 1 |
Pozadina uredi
Krstarice klase Katori su projektovane da služe kao trenažni brodovi i njihova gradnja je počela 1938. godine. Kada je počeo rat na Pacifiku, one su dobile ulogu zastavnih brodova različitih podmorničkih flotila i eskortnih skadrona. Kako je rat odmicao, brodovi su modernizovani i dobili su jače protiv-avionsko naoružanje, a postavljeni su i bacači dubinskih bombi.
Služba uredi
Rani period uredi
Krstarica Katori se gradila u Micubišijevom brodogradilištu i po završetku gradnje 20. aprila 1940. godine, bazira u blizini Jokosuke.
Od 28. jula 1940. godine, Katori i brod blizanac – krstarica Kašima, učestvuju u poslednjem pred-ratnom školskom krstarenju, posećujući luke Etadžima, Ominato, Dajren, Port Artur i Šangaj.
Rana faza Pacifičkog rata uredi
Dana, 11. novembra 1941. godine, viceadmiral Macumi Šimizu, 6. flota (podmornička), saziva jedan sastanak na palubi svog zastavnog broda – krastarica Katori, u vezi pretstojećeg napada na Perl Harbor. Katori odlazu u bazu Truk 24. novembra 1941. godine. U vreme napada na Perl Harbor, Katori se nalazila u bazi Kvadžalejn na Maršalskim ostrvima.
Viceadmiral Šimizu, 10. decembra 1941. godine, dobija izveštaj od podmornice I-6, da je opazila nosač aviona Leksington i dve krstarice u pravcu severoistoka. Stoga on naređuje svojim podmornicama da presretnu i potope nosač aviona, međutim on je uspeo da pobegne.
Krstarica Katori se vraća u bazu Truk krajem 1941. godine, i 3. januara 1942. godine, viceadmiral Šimizu je održao jedan kraći sastanak u vezi invazionog plana za „Operaciju R“ (invazija Rabaula i Kavienga), koja je izvedena od 23. do 24. januara 1942. godine.
Dana, 1. februara 1942. godine, krstaricu Katori napadaju avioni Daglas SBD iz VB-6 i Daglas TBD iz VS-6 sa nosača aviona Enterprais. U ovom vazdušnom napadu, viceadmiral Šimizu je ranjen, a oštećena krstarica Katori dobija dozvolu da se vrati u Jokosuku radi remonta. Po završenom remontu ona se vraća na Kvadžalejn, gde 24. maja 1942. godine, novi komandant 6. flote (podmorničke), viceadmiral Teruhisa Komacu, naređuje kapetanu Hankvu da izvede sa mini podmornicama napad na luku Sidnej.
Katori se za kratko vraća u Jokosuku, avgusta 1942. godine, i tad su na njoj postavljena dva dvocevna protiv-avionska topa od 25 mm, u prednjem delu komandnog mosta. Zatim se vraća u glavnu bazu Truk, gde neprekidno bazira (retko je napuštala sidrište i odlazila do Jokosuke).
Dana, 21. juna 1943. godine, viceadmiral Takeo Takagi preuzima komandu nad 6. flotom (podmornica), ali nakon pada Kvadžalejna, krstarica Katori je prebačene 15. februara 1944. godine u Glavnu Eskortnu komandu.
Napadn na bazu Truk uredi
U napadu na bazu Truk, tokom 17. i 18. februara 1944. godine, američka operativna eskadra TF-58 sa 9 nosača aviona, praćena od 6 bojna broda, 10 krstarica i 28 razarača, lansira masivan vazdušni napad na bazu Truk. Krstarica Katori napušta bazu Truk nešto pre napada, prateći naoružani trgovački brod Akagi Maru, razarače Maikaze i Novaki, i ribarsku koču minipolagač Šonan Maru prema Jokosuki, ali su napadnuti od aviona Graman F6F helket i TBF avendžer sa nosača aviona Jorktaun, Banker Hil, Kupens i Interpaid. Akagi Maru je potopljen, a Katori je pogođena torpedom koje stvara malo štete. Međutim, nekoliko sati kasnije, operativna eskadra TF-50.9 sa bojnim brodovima Nju Džerzi i Ajova, krstaricama Mineapolis i Nju Orleans i razaračima Bredford i Barns oktivaju krstaricu Katori i njenu grupu, i otvaraju vatru. Američki razarači ispaljuju plotun od šest torpeda ka krstarici Katori (koja je već bila malo nagnuta na levi bok, a na sredini se videla vatra), ali sva torpeda promašuju. Katori odgovara plotunom svojih torpeda, koja takođe sva promašuju.
Bojni brod Ajova zatvara put krstarici Katori i ispaljuje 46 granata od 16 inča i 124 od 5 inča, pogađajući krstaricu Katori sa šest projektila. Odmah nakon četvrtog plotuna sa Ajove, Katori se brzo naginje na levi bok, otkrivajući dve velike rupe od projektila, oko šest stopa u prečniku na njenom desnom boku. Jedna je bila ispod komandnog mosta, oko šest stopa ispod vodene linije a druga na sredini broda, približno u nivou vodene linije, plus još šest malih rupa. Nakon Ajovinog napada, Katori tone za 11 minuta na oko 40 nautičkih milja severozapadno od baze Truk. Jedna velika grupa preživelih mornara je viđena u moru nakon potonića krstarice, ali Amerikanci nisu spasili ni jednog.
Spisak kapetana uredi
- Kapetan Hisaši Ičioka - 20. april 1940 — 15. oktobar 1940.
- Kapetan Hisaši Mito - 15. oktobar 1940 — 6. januar 1941.
- Kapetan Noboru Ovada - 6. januar 1941 — 1. jul 1942.
- Kapetan Nobuki Nakaoka - 1. jul 1942 — 28. novembar 1942.
- Kapetan Takeđi Mijazaki - 28. novembar 1942 — 20. jul 1943.
- Kapetan Hjoe Mizuguči - 20. jul 1943 — 15. oktobar 1943.
- Kapetan/Kontraadmiral Tamekijo Oda - 15. oktobar 1943. - † 17. februar 1944.
Izvori uredi
- ^ Lacroix 1997, str. 794.
Literatura uredi
- Braun, Dejvid (1990). Warship Losses of World War Two. Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-914-7.
- D'Albas, Andrieu (1965). Death of a Navy: Japanese Naval Action in World War II. Devin-Adair Pub. ISBN 978-0-8159-5302-9.
- Dul, Pol S. (1978). A Battle History of the Imperial Japanese Navy, 1941-1945. Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-097-6.
- Ivens, Dejvid (1979). Kaigun : Strategy, Tactics, and Technology in the Imperial Japanese Navy, 1887-1941. Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-192-8.
- Hovart, Stiven (1983). The Fighting Ships of the Rising Sun: The drama of the Imperial Japanese Navy, 1895-1945. Atheneum. ISBN 978-0-689-11402-1.
- Jencura, Hansgeorg (1976). Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869-1945. Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-893-4.
- Lacroix, Eric (1997). Japanese Cruisers of the Pacific War. Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-311-3.
- Vajtli, M. Dž. (1995). Cruisers of World War Two: An International Encyclopedia. Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-141-7.
- Vort, Ričard (2001). Fleets of World War II. Da Capo Press. ISBN 978-0-306-81116-6.