Japanske lake krstarice klase Agano

Lake krstarice klase Agano
Lake krstarice klase Agano
	Laka krstarica Agano
Opšti podaci
Karijera	Japanska carska mornarica
Kobilica postavljena	1940—1942.
Porinut	1941—1944.
Završetak gradnje	1942—1944.
Glavne karakteristike
Deplasman	6758 tona (standardni deplasman) ; 8670 tona (puni deplasman)
Dužina	174,10 metara
Širina	15,20 metara
Gaz	5,63 metara
Pogon	6 kotla, snage 100.000 KS
Brzina	35 kn (65 km/h)
Posada	730 oficira i mornara
Naoružanje	Topovi: 6 × 152 mm, 4 × 76 mm, 32 × 25 mm; Torpedne cevi: 8 × 610 mm; Avioni: 2

Lake krstarice klase Agano bile su poslednje serijske krstarice izgrađene u Japanu za vreme Drugog svatskog rata. Na račun velike brzine imale su mali oklop i slabo naoružanje.

Istorija uredi

Brodovi ove klase su projektovani krajem 30-ih godina kao zamena za starije krstarice klase Kuma, Nagara i Sendaj. Po prvobitnom projektu oni su trebalo da budu naoružani topovima 155 mm u trocevnim kulama i da imaju 6 torpedne cevi 610 mm. Oklopljavanje je trebalo smanjiti na minimum, kako bi se osigurala velika brzina brodova. Nakon promena u potrebama japanskog admiralštaba, projekat je prepravljen i novi brodovi su preprojektovani kao izviđači i vođe grupa razarača. Zbog toga je jedna kula glavne artiljerije zamenjena teškom torpednom baterijom (torpedni aparati su zamenjeni četvorocevnim umesto trocevnih kod početne varijante) i katapultom za hidroavione.

Trup je projektovan sa glatkom palubom. Oklopljavanje je ograničeno na: 56 mm oklop boka u rejonu kotlovskih i turbinskih odeljenja, 50 mm u rejonu magacina municije za glavnu artiljeriju, dok je paluba imala oklop debljine svega 18 mm.

Energetsko postrojenje su činila 6 kotla, koja su omogućavala brzinu od 35 kn (65 km/h). Kao i kod krstarice Jubari, novi brodovi su imali samo jedan dimnjak.

Za oružje glavnog kalibra su iskorišćeni topovi 152 mm, skinutih sa bojnih krstaša klase Kongo. Oni su postavljeni u dvocevne kule i mogli su da se podignu pod uglom od 55° i na taj način da gađaju ciljeve u vazduhu. Krajnji domet topova 152 mm na vodenoj liniji bio je 20.670 metara. Pomoćnu artiljeriju je predstavljalo 4 topa 76 mm, postavljenih u dve dvocevne kule. Laka protivavionska artiljerija se sastojala od 32 topa 25 mm. Veliki broj protivavionskih topova je ukazivao da je japanski admiralštab dobro uvideo, da će glavni neprijatelj novih brodova biti protivnikova avijacija. Torpedna baterija je postavljena u sredini broda, po uzoru na razarače. Katapult za hidroavione je postavljen iznad jednog torpednog aparata, a oko dimnjaka je postavljena platvorma za 2 hidroaviona.

Taktičko-tehnički podaci uredi

Težina:
- 6.758 tona standardni deplasman
- 8.670 tona puni deplasman
Dimenzije:
- Dužina: 174,10 metara
- Širina: 15,20 metara
- Gaz: 5.63 metara (srednji gaz)
Maksimalna brzina:
- 35 kn (65 km/h)
Pogon: 6 kotla Kanpon, četvorocilindrična turbina - 100.000 KS
Maksimalna daljina plovljenja: 6.300 nautičkih milja/ 18 kn (33 km/h)
Količina goriva: 1405 tona nafte
Naoružanje:
- Glavna artiljerija: 3 × 2 topa 152 mm
- Pomoćna artiljerija: 2 × 2 topa 76 mm
- Protivavionska artiljerija: 32 × 1 topa 25 mm
- Torpedne cevi: 2 x 4 610 mm
- Avioni: 2 × Kavaniši E7K2
Oklop:
- Oklopni pojas: 56 mm (maksimalan)
- Paluba: 18 mm
- Artiljerijske kule 152 mm: 25 mm
Posada: 730 oficira i mornara

Modernizacija uredi

Laka protivavionska artiljerija 25 mm je uveličana na 46 topa početkom 1944. godine. U julu 1944. na krstaricama Noširo, Jahagi i Sakava broj protivavionskih topova je uveličan na 52, a nakon toga na 62 (10×3 i 31×1). Radari su postavljeni na svim brodovima po završetku gradnje, sa izuzetkom možda krstarice Agano.

Brodovi uredi

Svi brodovi klase Agano su poručeni po četvrtom programu za popunu flote iz 1939. godine. Tri broda su izgrađena u Sasebu a jedan u Jokosuki. Sve krstarice ove klase dobile su po tradiciji Kombinovane flote imena reka iz različitih japanskih provincija.

Ime	Brodogradilište	Početak gradnje	Porinuće	Završetak gradnje	Beleška
Agano	Sasebo	18. jun 1940.	22. oktobar 1941.	31. oktobar 1942.	Potopljena 17. februara 1944.
Noširo	Jokosuka	4. septembar 1941.	19. jul 1942.	30. jun 1943.	Potopljena 26. oktobra 1944.
Jahagi	Sasebo	11. novembar 1941.	25. oktobar 1942.	29. decembar 1943.	Potopljena 7. aprila 1945.
Sakava	Sasebo	21. novembar 1942.	9. april 1944.	30. novembar 1944.	Potopljena 2. jula 1946.

Služba uredi

Agano uredi

Krstarica je upisana u spisak flote 31. oktobra 1942. godine kao lider 4. flotile razarača. Nakon ulaska u stroj, zajedno sa razaračima, krstarica učestvuje poslednjih meseciu u bici za Gvadalkanal. Oktobra 1943. flotila je prebazirana u Rabaul za operacije u rejonu Solomonovih ostrva. Po izvršenom američkom desantu na ostrvo Bugenvil, krstarica Agano zajedno sa krstaricama Sendaj, Mjoko i Haguro kao i sa 6 razarača vrše kontranapad u noći 1. na 2. novembar 1943. godine. Međutin nailaze na američki sastav od 4 lake krstarice i 8 razarača i dolazi do bitke poznate kao Bitka u zalivu carice Auguste. Tom prilikom Japanci gube laku krstaricu Sendaj i jedan razarača, dok su im dva razarača teže oštećena. Laka krstarica Agano se povukle sa neznatnim oštećenjima, ali već 5. novembra 1943. godine Agano je oštećena u zalivu Rabaul od aviona sa američkih nosača aviona Saratoga i Prinsepton. Dana, 11. novembra brod je pogođen torpedom izbačenog iz američkog aviona TBF avendžer. Sledećeg dana Agano otplovljava ka ostrvu Truk, gde stiže 16. novembra 1943. Nakon skoro tromesečnog remonta, krstarica kreće za Japan, no 16. februara 1944. godine je torpeduje američka podmornica Skeit, na oko 160 nautičkih milja severno od ostrva Truk. Krstarica Agano tone 17. februara 1944. godine.

Noširo uredi

Brod ulazi u sastav Kombinovane flote 30. jula 1943. godine kao lider 2. flotile razarača. U novembru iste godine je prebačen zajedno sa svojom flotilom iz baze na ostrvu Tru u luku Rabaul radi operacija u rejonu Solomonovih ostrva. Noširo je oštećena pri napadu američkih aviona na luku Rabaul 5. novembta 1943. godine. Nakon kratkog remonta na ostrvu Truk, krstarica prevozi vojsku za pojačavanje garnizona u Rabaulu i Kaviengu u decembru. Lako je oštećen od američke avijacije 1. januara 1944. godine. U leto 1944. godine brod je baziran na Marijanskim ostrvima. Tokom juna krstarica se pridružuje bojnim brodovima Jamatu i Musašiju pri pratnji transporta za ojačavanje garnizona na ostrvu Bijak. U bici za Marijanska ostrva (bitka u Filipinskom moru po američkoj istorografiji ) Noširo je deo grupe admirala Kurite. U bici kod ostrva Lejte krstarica učestvuje zajedno sa razaračima svog divizijona, kao deo centralne grupe i vodi borbe u rejonu ostrva Samar. Pri povlačenju ona je potopljena 26. oktobra 1944. godine od aviona sa nosača Vesp i Hornet zapadno od ostrva Panaj.

Jahagi uredi

Krstarica je upisana u spisak flote 29. decembra 1943. godine kao lider 10. flotile razarača. U periodu maj - jun 1944. godine krstarica bazira na Marijanskim ostrvima. Za vreme bitke za Marijanska ostrva, krstarica i razarači su deo grupe „A“ pod komandom viceadmirala Đisabure Ozave. U bici u zalivu Lejte brodovi 10. flotole razarača su deo grupe admirala Kurite. Nakon američkog desanta na ostrvo Okinava 1. aprila 1945. krstarica Jahagi učestvuje u pratnji bojnog broda Jamato u diverzionom napadu na američke brodove. Dana, 7. aprila 1945. godine diverziona grupa je napadnuta od američkih aviona i Jahagi je pogođen sa više bombi i torpeda, usled čega tone istog popodneva.

Sakava uredi

Poslednja krstarica izgrađena u japanu za vreme Drugog svetskog rata je ušla u sastav flote 30. novembra 1944. godine. U to vreme rezerve goriva u japanu su se potrešile i sve više se osećala oskudacija za njim. Krstarica ne učestvuje u borbenim dejstvima i dočekuje rat bez oštećenja i pored neprestanih napada američkih aviona na japanske pomorske baze. Nakon rata je razoružana i korišćena za prebacivanje zarobljenih japanskih vojnika u domovinu. Potopljena ja za vreme nuklearne probe na ostrvu Bikini tokom 1946. godine.