Jefto Bošnjak
Jefto Bošnjak (Podosje, kod Bileće, 10. maj 1918 — Brštanica, kod Neuma, 2. maj 1942), borac-puškomitraljezac Južnohercegovačkog partizanskog odreda i narodni heroj Jugoslavije.
| jefto bošnjak | |
|---|---|
 Jefto Bošnjak | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 10. maj 1918. |
| Mesto rođenja | Podosje, kod Bileće, Austrougarska |
| Datum smrti | 2. maj 1942. (23 god.) |
| Mesto smrti | Brštanica, kod Neuma, Nezavisna Država Hrvatska |
| Profesija | radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | aprila 1942. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 24. juna 1953. |
Biografija uredi
Rođen je 10. maja 1918. godine u selu Podosoju, kod Bileće. Potiče iz zemljoradničke porodice. Osnovnu školu završio je 1928. godine u Bileći. Do 1933. godine živeo je u rodnom mestu i bavio se zemljoradnjom, a zatim je radio u Bileći u Nikšiću kao šumarski radnik firme „Ombla“ i „Zeta“. U Nikšiću je došao u dodir s radničkim pokretom i Komunističkom partijom Jugoslavije.
Rat ga je zatekao na odsluženju vojnog roka u avijaciji, u mestu Rajlove. Posle kapitulacije Vojske Kraljevine Jugoslavije, vratio se u Bileću i uključio u pripreme za ustanak, zajedno s grupom skojevaca i komunista. Krajem juna 1941. godine, ustaše su ga uhapsile i zatvarile u Bileći. Posle dva dana mučenja, iako vezanih ruku, uspeo je da obori stražara i pobegne ispred ustaša u selo Ljubišiće, gde se povezao sa ustanicima.
Krajem avgusta 1941. godine, kao borac ustaničke čete iz Podosoja, učestvovao je u borbama protiv ustaško-domobranskih snaga oko Bileće. Među prvima je stupio u partizansku četu svoga sela, koja je bila u sastavu Bilećkog partizanskog bataljona. Učestvovao u brojnim borbama ovog bataljona protiv ustaško-domobranskih i italijanskih snaga na pravcu Trebinje-Bileća i Bileća-Nikšić u drugoj polovini 1941. i početkom 1942. godine.
Krajem januara 1942. godine bio je upućen u Prvi udarni partizanski bataljon, koji je u zimu i proleće 1942. godine vodio borbe s italijanskim, ustaško-domobranskim i četničkim snagama u severnoistočnoj Hercegovini, oko Gacka i Nevesinja. U proleće 1942. godine hercegovački partizanski udarni bataljoni naneli su neprijateljima teške gubitke i do maja 1942. oslobodili najveći deo istočne, severne i jugoistočne Hercegovine. Početkom aprila 1942. godine je postao član Komunističke partije Jugoslavije.
Krajem aprila i početkom maja 1942. godine Južnohercegovački partizanski odred, u kome se nalazio i Jefto Bošnjak, prodro je duboko u neprijateljsku pozadinu, u dolinu reke Neretve, u pravcu Čapljine i Metkovića. Tada je oslobođen veliki broj sela, i neprijatelju su naneti veliki gubici u ljudstvu i ratnom materijalu. Najteže borbe vođene su kod Prebilovaca, kod Čapljine, protiv veoma jakih ustaško-domobranskih i italijanskih snaga. U tim borbama, kao vodnik jednog voda, Jefto se sa svojim puškomitraljezom, nalazio u prvim borbenim redovima.
Jurišajući na italijanske utvrđene položaje kod Hrasna, nedaleko od železničke stanice Brštanica, 2. maja 1942. godine Jefto je uleteo među italijanske vojnike, koji su u bili iznenađeni i u strahu bacili oružje. Prilikom ovog juriša Jefto je bio smrtno ranjen. Posljednjom snagom pridržavajući jednom rukom izrešetani stomak, a drugom noseći puškomitraljez, uspeo je da dopuže do svojih drugova, gde je ubrzo umro. Njegove poslednje reči bile su: „Drugovi, ja pogiboh, čuvajte mi mitraljez!“.
Na predlog Operativnog štaba NOP odreda za Hercegovinu, maja 1942. godine, Jefto Bošnjak je proglašen za narodnog heroja. Njegovu smrt i proglašenje za narodnog heroja prenela je i radio-stanica „Slobodna Jugoslavija“. Sticajem okolnosti, ovo proglašenje za narodnog heroja nije bilo registrovano, pa je ponovo za narodnog heroja proglašen 24. juna 1953. godine.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.