Jovan Grčić (profesor)

српски књижевник, књижевни, позоришни и музички критичар, преводилац и професор

Jovan Grčić (Vukovar, 19/31. oktobar 1855Novi Sad, 5. februar 1941) je bio srpski književnik, književni, pozorišni i muzički kritičar, prevodilac i profesor Srpske velike pravoslavne gimnazije u Novom Sadu.[1]

Jovan Grčić
Jovan Grčić
Lični podaci
Datum rođenja(1855-10-31)31. oktobar 1855.
Mesto rođenjaVukovar,  Austrijsko carstvo
Datum smrti5. februar 1941.(1941-02-05) (85 god.)
Mesto smrtiNovi Sad,  Kraljevina Jugoslavija

Biografija

uredi

Porodica

uredi

Potiče iz ugledne srpske porodice iz Vukovara, od oca Pavla Grčića, advokata.[2] Kao jedinom preživelom detetu, otac mu je namenio da izuči pravo i nastavi njegov rad u porodičnoj kancelariji.

Obrazovanje

uredi

Osnovnu školu završio je u Vukovaru, a gimnaziju je pohađao u Vinkovcima i Novom Sadu. Studirao je četiri godine (1872-1876) na Pravno-političkom fakultetu u Gracu,[1] gde je položio "juridicialni državni ispit". Vratio se zatim 1876. godine u Vukovar gde je zatekao oca na samrti. Nakon smrti oca uredio je materijalne prilike i otišao u Prag, gde se pripremao za "rigorozu". Taj ispit koji je polagao početkom 1877. u Gracu, nije položio, jer je dobio poziv iz Novog Sada da radi u gimnaziji kao predavač. Patronat Novosadske gimnazije (u kojoj je počeo da radi 1877) dozvolio mu je početkom 1881. godine dopust od godinu dana da u Budimpešti spremi i položi profesorski ispit. Profesorski ispit sa radom na latinskom jeziku o Vergiliju položio je sa dobrim uspehom i dobio diplomu 23. maja 1882. godine u Budimpešti.[3] Osposobio se za predavanja u mađarskim i srpskim srednjim školama u Austrougarskoj, iz latinske i grčke filologije.

Profesor

uredi
 
Fotografija Jovana Grčića sa školskim horom (1890)

U novosadskoj Srpskoj gimnaziji radio je od 1877. do 1901. godine,[1] počevši kao suplent-profesor klasične filologije. Potom je službu nastavio u Ženskoj gimnaziji.[4] Predavao je srpski, latinski, starogrčki, nemački i mađarski jezik sa književnošću. Uz to je predavao i notno pevanje i vodio gimnazijski hor.[4] Pisao je udžbenike za predmete koje je predavao.

Penzionisan je nerado 1. septembra 1901. godine.

Književni rad

uredi

Počinje da piše još kao đak Novosadske gimnazije, a prve pripovetke objavio je tokom studentskih dana.[5]

Književne, pozorišne i muzičke kritike objavljivao u Javoru, Letopisu Matice srpske, Pozorištu, Zastavi, Braniku, Brankovom kolu, Stražilovu, Srpskom književnom glasniku...[5]

Pokrenuo je 1885. u Novom Sadu književni časopis Stražilovo. Godine 1889. sjedinio je svoj časopis sa Javorom, koji je tri godine uređivao zajedno sa Ilijom Ognjanovićem Abukazemom. Obnovio je Stražilovo 1892, koje je u novoj seriji izlazilo do 1894. godine. U Braniku uređivao muzičku, pozorišnu i književnu rubriku (1901-1912).

Pred Prvi svetski rat prelazi u Zagreb, gde se bavio književnošću i novinarstvom pišući za lokalne listove i časopise.

U Novi Sad se vratio 1928. i nastavio je da piše do duboke starosti, objavljujući tekstove u Jugoslovenskom dnevniku, Danu, Novom Sadu, Glasu Matice srpske...

Bavio se i prevodilačkim radom, prevodeći književna dela sa mađarskog i nemačkog jezika.[3]

Član Matice srpske postao je 1877, a od 1880. do 1902. bio je u više navrata član Književnog odbora i Redakcijskog odbora Letopisa Matice srpske.[5] Takođe je bio i dugogodišnji predsednik Društva za Srpsko narodno pozorište.[6]

Sahranjen je na Uspenskom groblju u Novom Sadu.[7]

Izbor iz bibliografije

uredi
  • Kratka istorija rimske književnosti (Novi Sad, 1882)
  • Kratka istorija stare grčke književnosti (Novi Sad, 1883)
  • Rečnik srpskog i mađarskog jezika, I-II (Novi Sad 1902, 1904)
  • Istorija srpske književnosti (Novi Sad, 1903)
  • Rečnik stranih reči (Novi Sad, 1904)
  • Srpsko-nemački i nemačko-srpski rečnik, I-II (Novi Sad, 1905)

Vidi još

uredi

Galerija

uredi

Reference

uredi
  1. ^ a b v Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 228. 
  2. ^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1937.
  3. ^ a b Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252. 
  4. ^ a b Profesori "Jovine gimnazije" u fondovima Novosadskog arhiva. Novi Sad: Istorijski arhiv grada Novog Sada. 2010. str. 31. 
  5. ^ a b v „GRČIĆ Jovan”. snp.org.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022. 
  6. ^ „Biografija Jovana Grčića na sajtu Enciklopedije Srpskog narodnog pozorišta”. 
  7. ^ „Spisak zaštićenih grobnih mesta Uspensko groblje” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 10. 06. 2015. g. 

Literatura

uredi
  • Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252. 
  • "Politika", 6. feb. 1941 (nekrolog)