Džon Jang (astronaut)

Džon Vots Jang
Džon Vots Jang
	Jang kao astronaut NASA
Lični podaci
Datum rođenja	24. septembar 1930.
Mesto rođenja	San Francisko, Kalifornija, SAD
Datum smrti	5. januar 2018. (87 god.)
Mesto smrti	Sibruk, Teksas, SAD
Grob	Nacionalno groblje Arlington
Državljanstvo	američko
Obrazovanje	TIDž (BS, 1952)
Zanimanje	astronaut; opitni pilot; vazduhoplovni inženjer
Karijera
Tip	Astronaut Nase
Status	preminuo
Čin	Kapetan, ARM
Vreme u svemiru	34 dana 19 sati 39 minuta
Svemirske šetnje	3 (20 sati 14 minuta)
Selekcija	Nasina grupa 2,; 1962. godine
Misije	Džemini 3, Džemini 10, Apolo 10, Apolo 16, STS-1, STS-9
Logo misija
Penzionisanje	31. decembar 2004.; pre 19 godina
Odlikovanja

Kapetan Džon Vots Jang (engl. John Watts Young; San Francisko, 24. septembar 1930 — Sibruk, 5. januar 2018) bio je američki astronaut, mornarički oficir, test-pilot i astronautički inženjer, deveti čovek koji je hodao po Mesecu kao komandant misije Apolo 16, aprila 1972. godine.

Biografija

Džon Jang je rođen 24. septembra 1930. u San Francisku. Kao mali se preselio sa porodicom najpre u saveznu državu Džordžiju, potom na Floridu, gde je u Orlandu 1948. godine završio srednju školu. Jang je u mladosti bio član Mladih izviđača SAD i imao je čin Second Class Scout.^[1] Diplomirao je kao inženjer vazduhoplovne tehnike na Tehnološkom institutu Džordžije 1952. i stupio u Američku ratnu mornaricu, u kojoj je služio do 1976. godine.

Služio je kao pomorski oficir u Korejskom ratu, a decembra 1954. završio je obuku za pilota. Leteo je na Graman F-9 Kugaru i Vout F-8 Krusejderu, sve dok 1959. nije postao probni pilot, nakon uspešno okončane elitne mornaričke škole za probne pilote u Paks Riveru, Merilend. Tri godine kasnije, postavlja rekorde sa Makdonel F-4 Fantomom u brzini penjanja na visine od 3.000 i 25.000 m. Iste godine je izabran za Nasinog astronauta.

Tokom karijere je zabeležio preko 15.275 časova leta (što ga svrstava u red astronauta sa najvećim brojem časova naleta) na raznim tipovima aviona.

Karijera u NASA-i

Jang je imao najdužu karijeru među kolegama astronautima. Prvi iz svoje selekcije je leteo u svemir, a postao je i prvi čovek koji je u svemir leteo šest puta tokom 42 godine u službi agencije Nasa.^[2] Jedini je pilotirao i bio komandant četiri različite svemirske letelice: Džemini, Apolo komandni/servisni modul, Apolo lunarni modul i Spejs-šatl. Bio je i član rezervnih posada za Džemini 6A, Apolo 13 i Apolo 17. U svemiru je proveo nepunih 35 dana. Jedan je od 24 čoveka koji su putovali na Mesec i jedan od tek trojice koji su putovali dvaput. Pri povratku na Zemlju 26. maja 1969. posada Apola 10 čiji je Jang bio član, je postavila Ginisov rekord u brzini kretanja – 39.897 km/h. Nosilac je Kongresne svemirske medalje časti. Tokom svoje duge karijere u NASA, obavljao je niz najodgovornijih dužnosti, uključujući i 13-godišnji staž šefa astronautske kancelarije (1974—1987). Takođe, uz Kena Matinglija, jedini je čovek koji je putovao na Mesec i upravljao Spejs-šatlom.

Kolega astronaut Čarls Bolden označio je Janga i Roberta Gibsona kao najbolje pilote koje je susreo tokom svoje karijere.^[3]

Penzionisao se 31. decembra 2004. godine, sa 74 godine, čime je okončao najduži staž jednog astronauta u istoriji. Član je nekoliko kuća slavnih i nosilac brojnih društvenih priznanja, civilnih i vojnih odlikovanja.

Dva puta se ženio i ima dvoje dece iz prvog braka. Preminuo je usled komplikacija sa upalom pluća, 5. januara 2018. godine, sa 87 godina života, u Sibruku, Teksas.^[4] Sahranjen je na Nacionalnom groblju Arlington.

Galerija

Jang pred let Džeminija 3, 1965. godine
Jang nakon Džeminija 10, 1966. godine
Jang u Apolo svemirskom odelu, 1969. godine
Jang kao komandant Apola 16, 1972. godine
Jang na Mesecu, 1972. godine
Jang (levo) i Robert Kripen, posada prve Spejs-šatl misije, 1981. godine
Džon Jang tokom prvog leta Spejs-šatla, 1981. godine
Jang (prvi zdesna), kao komandant STS-9 misije, 1983. godine
Jang jede tokom misije STS-9, 1983. godine
Jang, 2002. godine
Jang, 2006. godine
Jangov lik u Vazduhoplovnoj kući slavnih Džordžije

Reference

^ „Astronauts and the BSA” (PDF). Boy Scouts of America. Arhivirano iz originala (PDF) 13. 11. 2018. g. Pristupljeno 20. 12. 2018.
^ „Biographical Data: John W. Young (Captain, USN Ret.)”. NASA.gov. avgust 2010. Pristupljeno 14. 5. 2013.
^ Bolden, Charles F. (6. 1. 2004). „Charles F. Bolden”. NASA Johnson Space Center Oral History Project (intervju). Intervju sa Johnson, Sandra; Wright, Rebecca; Ross-Nazzal, Jennifer. Houston, Texas. Pristupljeno 6. 1. 2014.
^ „Astronaut John Young, One of Only 12 to Walk on Moon, Dies at 87”. Arhivirano iz originala 06. 01. 2018. g. Pristupljeno 8. 1. 2018. Nevalidan unos |deadurl=dead (pomoć)

Spoljašnje veze

Jangova biografija na sajtu agencije NASA
Jangova biografija na sajtu Astronautix
Jangova biografija na sajtu Spacefacts
Jangova biografija na sajtu Spaceacts Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016)
Jangova biografija na sajtu Muldrake
Jangova biografija na sajtu Encyclopedia of Science
"Conversation With John Young", Houston Chronicle (17. decembar 2004)
"The Big Picture: Ways to Mitigate or Prevent Very Bad Planet Earth Events", Jangov esej
Džon Jang na sajtu IMDb (jezik: engleski)

[1] „Astronauts and the BSA” (PDF). Boy Scouts of America. Arhivirano iz originala (PDF) 13. 11. 2018. g. Pristupljeno 20. 12. 2018.

[bio-2] „Biographical Data: John W. Young (Captain, USN Ret.)”. NASA.gov. avgust 2010. Pristupljeno 14. 5. 2013.

[bolden20040106-3] Bolden, Charles F. (6. 1. 2004). „Charles F. Bolden”. NASA Johnson Space Center Oral History Project (intervju). Intervju sa Johnson, Sandra; Wright, Rebecca; Ross-Nazzal, Jennifer. Houston, Texas. Pristupljeno 6. 1. 2014.

[4] „Astronaut John Young, One of Only 12 to Walk on Moon, Dies at 87”. Arhivirano iz originala 06. 01. 2018. g. Pristupljeno 8. 1. 2018. Nevalidan unos |deadurl=dead (pomoć)

[1]

[2]

[3]

[4]